Qytaydaghy “Alashorda aqyny” – Tanjaryq Joldyúly (derekti filim)
Tanjaryq Joldyúly(1903-1947) – Qytaydaghy qazaq әdebiyetining negizin qalaushy. Ol – Shynjang ónirinde alghashqy qazaq gazetin shygharyp, teatr ashqan, ústazdar jasaqtap, mektep saldyrghan aghartushy. Eng bastysy, Tanjaryq – Álihan Bókeyhanov bastaghan «Alashordanyn» Qytay jerindegi ókili boldy. Búl kýnde aqyn shygharmalary kóptep jaryq kórip, últ ruhaniyatyna qosqan úlanghayyr enbegi jayynda tom-tom zertteuler jasaluda. Qalay desek te, Alash azattyghy ýshin janyn pida etken Tanjaryq esimi qazaq júrtymen birge jasay beretindigi sózsiz.
Asa mәrtebeli oqyrman! Úsynylyp otyrghan derekti filim Alash iydeyasynyng Qytay aspanynda janghan júldyzy ispetti Tanjaryq Joldyúlynyng kelte ghúmyrynan syr shertedi. Sol kezdegi Shynjandy biylegen Shyng Shysay ókimetining qazaq ziyalylaryn týrmening týbinde shiritken jauyzdyqtary ashyq bayandalady.
Barsandar Ýrimjining qalasyna,
Kózing sal qaltarys, say-salasyna.
«Úmytpa, óle-ólgenshe osyny» dep,
Tapsyryp ket balannyng balasyna!
- dep ósiyet qaldyrghan aqynnyng bolashaq úrpaqqa neni «úmytpa» degenin jan tózgisiz azaptaular beynelengen filim arqyly anyq bile alasyzdar…
Aqyn ne ýshin Qazaqstangha keldi? Ne ýshin at basyn keri búrdy?
Shynjang qazaqtaryna neni nasihattap, neni ýiretkisi keldi?
Ahmet Baytúrsynúly, Mirjaqyp Dulatúly, Shәkәrim Qúdayberdiúly shygharmalary Tanjaryq ólenderinen qalay kórinis tapty?
Aqyn taghdyry turaly Qabdesh Jýmәdilov, Nәbijan Múhamethanúly, Shara Tanjaryqqyzy, Túrlybek Mameseyit ne deydi?
Elbasy Núrsúltan Nazarbaev Tanjaryq taghylymy jayynda ne aitty?
Búl súraqtardyng jauabyn osy derekti filimnen taba alasyzdar.
«Tanjaryq Joldyúly» derekti filimining rejisseri – osyghan deyin «Kýltegin», «Ermúrat Zeyiphanúly» derekti filimderin týsirgen belgili telejurnalist, maytalman dublyajshy Ásemghazy Qapanúly.
Aqyn taghdyry turaly Bauyrjan Omarúlynyng «Tanjaryqtyng taghdyry» atty maqalasynan oqularynyzgha bolady (http://qamshy.kz/?p=4713).
«Qamshy» silteydi