Bir kese sorpa

Keshki astan keyin Ámina dastarhan ornyn tazalap, jinap jýrgen. Ádil de anasyna kómektesip jatqan. Qúdayberdi qolyn juyp, bólmege kirdi de joldasyna:

–                   Qoldaryng dert kórmesin. Bәri de dәmdi bolypty.

–                   As bolsyn!

–                   Endeshe, dayyndalyndar, qarsy ýide túratyn kórshimiz Núraly aghanyng kónilin súrap shyghayyq. Keshe meshitte jamaghattan estidim, namazgha kele jatyp jolda kólik qaghyp ketipti, ayaghy synypty.

Ádil estigen boyda:

–                   Qazir ol qalay eken? – dedi ata-anasynyng sózin birden toqtatyp.

Ámina:

–                   Sizder sóilese túrynyzdar, men tezdetip ol kisige bir kese ystyq sorpa әzirleyin, – dedi.

Qúdayberdi kóp úzamay otbasymen birge ýiden shyqty. Kórshisi jalghyz túrady. Kónilin súrap kelgen alystaghy aghayyny qasynda otyr eken. Ádil men onyng ata-anasyn kórip, qatty quandy. Ystyq sorpany tәbetpen ishti de:

–                   Sizderge Alla razy bolsyn! Payghambarymyz (Allanyng oghan iygiligi men sәlemi bolsyn): «Auru adamnyng dúghasy qabyl», – degen. Alla janúyanyzdyng berekesin arttyrsyn, shanyraqtarynyz shayqalmasyn. Baqytty bolynyzdar, – dedi de Ádil jaqqa qarap, qolymen ishara jasap:

–                   Anau úlyma da Alla úzaq ghúmyr bersin. Órkening óssin, ainalayyn – dep jýrekjardy tilegin jetkizdi.

Qúdayberdi, Ámina jәne Ádil kórshining alghysy men dúghasyna birge «Ámiyn» desti.

Keyde adam kónilin milliondaghan aqshagha satyp ala almaysyn. Qinalghan sәtte, nauqasqa úshyraghan kezde bir kese syldyr sorpanyng ózi adamnyng aghyl-tegil alghysyn alugha jetkilikti. Adam kónilin aulau bolmashy amal arqyly da jýzege asa bermek. Ol ýshin bay-baquatty nemese joghary mәnsapty qyzmette bolu shart emes eken. Bastysy – niyette.  

Balanyng danalyghyn arttyrghan kórkem súhbat

Ádilder kesh qaraya auylgha jetti. Nemeresining mandayynan iyiskegen atasy men әjesining tóbesi kókke jetti. Qúdayberdi otbasynyng búl sapary audan ortalyghyndaghy jәrmenkege tús kelgen edi. Ádil atasymen birge әkesining kóligimen bazargha keldi. Bәri bazar aralady. Ýiding qajettilikterin alyp bolghan song auylgha qaytty. Úlynyng demalysy qalay ótip jatqanyn bilmek bolghan Ámina úlyna:

–                    Bazargha barghan únady ma, balam? – dep súrady.

–                    Óte tamasha, biraq bizding qaladaghy bazardan kishkentay eken, – dedi de atasyna qarap:

–                    Ata, bazarda ayaghyn bylay etip qisyq basyp jýrgen bir aghany kórdim. Ol sonday kýlkili jýredi. Ony tanisyz ba? – dedi.

Ádilding әlgi adamnyng jýrisin salyp sipattauy anasynyng janyna batty.

–                    Balam, adamdy búlay kemsitkening tipten dúrys emes. Payghambarymyz (Allanyng oghan iygiligi men sәlemi bolsyn): «Men bylay (qolymen barmaghynyng úshyn kórsetip) bolsa da bireuding kemshiligin sipattaghandy únatpaymyn», – degen. Mýmkin ol agha tughannan bir ayaghy qysqa bolyp, aqsap jýretin bolar. Allanyng jaratqan bir adamyn keleke etui dúrys emes. Eger bireuge úqsap, sony salghyng kelse, bir adamnyng jaqsy әreketterin qaytalap ýlgi alsang bolady, – dedi.

Anasynyng kórkem tәrbiyesi men nasihatyn týsingen ol biraz ýnsiz qaldy... Ayybyn týsinip, endi qaytalamaugha uәde berdi.

Keyde balagha dýrse qoya bermey, ashugha bulyqpay, onymen kórkem súhbat qúrudyng ózi balanyng danalyghyn arttyrady. Payghambardan qalghan ónege osynday.   

Alla jazdy hәm qalaghanyn jasady

Ádil jәne onyng ata-anasy jolgha shyqty. Ol atasyn, әjesin jәne auyldy saghynghan bolatyn. Dýkendi orynbasaryna amanat etken Qúdayberdi jol boyy kólikti asyqpay jýrgizip kele jatty. Ádil kólikting artqy jaghynda otyr. Qolynda kitaby bar. Jetkenshe oqyp bitirmekke tars bekingen. Jolaushylar audangha ayandap keledi. Qar óte qalyng jaughan eken. Kólikter aqyryn qozghalyp keledi. Qúdayberdi mәshiynesin jol shetine toqtatyp, qauipsizdik shynjyryn taghyp almaqshy boldy. Kólikten týsip, artqy jýk salghysh esikti ashyp qarasa, shynjyrlardy úmytyp ketkenin kórdi de:

–                    Barlyq kólikter shynjyrlaryn taghyp alypty. Aua rayy da qolaysyz bolyp túr, men qalay oilamaghanmyn?! Qap, ýiden shyqpay túryp kórip alghanymda ghoy, –  dep kónili týsip ketti. Júbayy Ámina:

–  «Alladan jәrdem tile. Ókinbe, basyna bir bәle kelse, «bylay etkenimde ghoy osylay bolmas edi» deme. Tek Alla jazdy jәne qalaghanyn jasady de», – dep aitqan eken payghambarymyz (Allanyng oghan iygiligi men sәlemi bolsyn). Búdan keyin  múqiyat bolarsyn, – dedi.

Biraz jýrgennen song bir kólik jýrgizushisi kelip Qúdayberdige:

–                    Jerles, shynjyryndy taqpapsyn, mende artyghy bar, búlay jýruing jolda qauipti, – dep ózinde bar artyq shynjyrdy úsyndy.

Ony alghan Qúdayberdi:

–                    Allagha shýkir, – dep kýbirledi de, әlgi adamgha rahmet aitty. Endi búdan bylay jolgha shyqpastan búryn shynjyrlaryn qadaghalaytyn boldy.

Ádette oidaghy isimiz amalgha aspay qalsa, narazylyq tanytyp, kónilsiz kýy keshemiz. Qay iste qayyr bar ekenin biz emes, bizdi jaratqan Jaratushy IYemiz jaqsyraq biledi emes pe?

Aghabek QONARBAYÚLY,

QMDB baspasóz hatshysy.

Abay.kz