BILIM ministri «EKILIK» alsa biz qalay BILIMDI bolamyz?!
«Qazaq ýni» gazetinde bilim salasy o bastan túraqty týrde jii kóterilip keledi. Al býgingi Bilim ministrining jii syngha alynuyna baylanysty keybir týsinbeushilikterdi týsine otyryp, týsinikteme bere ketudi jón kórdik.
Birinishiden, shyndyghyn aitar bolsaq, osy sayttan nemese gazetten qarasanyzdar, Mәjilis deputaty Azat Peruashev pen Bilim ministri Aslan Sәrinjipovtyn arasyndaghy daudan búryn da bizde bilim mәselesi jýieli týrde kóterilip, syny maqalalar jii shyghyp kele jatqanyna kuә bolasyzdar. Qayta, atalmysh dau tughan son, el teris oilap qalady dep synymyzdy azayttyq.
Ekinshiden, «Qazaq ýni» gazeti men Qazaquni.kz últtyq portalynyng últtyq mýdde men til mәselesindegi berik ústanymyn el jaqsy biledi. Búl jerde basqa ministrlik emes, BILIM ministri birinshi synypqa arnalghan qazaq tili «diktantynan» «ekilik» alyp otyrsa, oghan nege kóz júmyp qarauymyz kerek?!. ( «Memlekettik tilde 8 sózden 3 qate jiberetin MINISTR basqa elde bar ma?!.» ) http://www.qazaquni.kz/?p=39600 Oqushylardyng testi súraghyna jauap bere almaghanyn aitpay-aq qoyghanda… («Bilim ministri test saualyna jauap bere alghan joq!..») http://www.qazaquni.kz/?p=24981 Onda bizding bolashaghymyz – balalarymyz qalay bilimdi bolady? Áleumettik jelide «ministr-dvoechniyk» atanghan, «diktanttan» ekilik alghysh Bilim ministri shynynda da tek Qazaqstanda ghana bolatyny anyq… Múnday ministrge oqushylar men studentterdi aitpaghanda, oqytushylar, ministrlikting negizin qúraytyn ústazdar qauymy qalay qaraydy?
Bilim ministrining tek qazaqsha sauaty ghana emes, ministrlikting týrli kelensizdik pen berekesizdikting shyrmauynan shygha almay, etegine sýrinip, ensesin týzey almay, qayta-qayta sýrine beruine qarap, bolashaq bilim ministri kezinde mektep oqulyghynan talay kórgen belgili suretshi F.Reshetnikovtyng «Opyati dvoyka» degen әigili qartinasy eske týsedi eken… Astanalyq 2-shi synyp oqushysy Ámina Jarylqasynnyng «Ózin-ózi tanu» oqulyghyndaghy bir mәtin eki jerde eki avtordyng atynda jariyalanyp kelgen masqara qatelikti kórip, «Qazaq ýni» gazetinde Bilim ministrine jazghan hatyna 9 aidan beri jauap joq… 2010 jyldan beri ministrliktegi oqulyqqa jauapty qyzmetkerler men san myndaghan mektep múghalimderi, oqulyqtyng ghylymy ataqtary bar baqanday 5 avtory 5 jyl boyy 2 synyp oqushysy birden kórgen búl qateni qalay bayqamay kele jatqanyna tanymyz bar?!. («OQULYQTAGhY EKI AQYNNYNG QAYSYSY “ÚRY”, MINISTR MYRZA?») http://www.qazaquni.kz/?p=31887 Oqushyny aitasyz, ústazdardyn, jalpy sany 176 ziyalynyng ministr A.Sәrinjipovke jazghan hatyna da 6 aidan beri әli jauap joq. («ÝNSIZ MINISTR 176 ZIYaLYNYNG HATYNA JAUAP BERETIN ShYGhAR…») http://www.qazaquni.kz/?p=39431
Al keshe ghana jyl sayyn jyry bitpeytin ÚBT qorytyndysynda eng joghary 125 ball jinaghan 432 ýzdik ýmitkerding dalada qalghany, aqyry qol astynda ne bolyp jatqanyn bilmeytin Bilim ministri jyldaghyday rektorlargha jalynyp jýrip, olardy ózderi qalaghan, jýlde alghan mamandyqtaryna emes, basqa mamandyqtargha әupirimdep ilindirip jatqany baspasózde kýnde jazyluda. Shynynda da, «125 ball jinaghan 432 ýzdik talapker, “Altyn belgi” iyegerleri jәne Halyqaralyq olimpiada men týrli shygharmashylyq bayqaulardyng jenimpazdary grantqa ilige almauyna ministr Sәrinjipov ne dep jauap beredi? Ministrligindegi “bardakqa” bas shúlghumen basy salbyrap otyra bere me?» («BILIM ministrligindegi JÝGENSIZDIK») http://www.qazaquni.kz/?p=3951
Búl jerde bilim salasyndaghy sheneunikterding memlekettik tildegi sauaty turaly sóz qozghap otyrghanymyz joq. Ony ministrine qarap-aq shamalap ta otyrmyz, kórip-bilip te jýrmiz. Al til mәselesi – qaytalap aitu ghana az, ol kýn sayyn, saghat sayyn aityluy tiyis. Qashan til mәselesi sheshilgenshe… Sheshilmegen mәsele qalay , kýn tәrtibinen týsedi? Osy jerde «til mәselesi jauyr bolyp ketti» deytin sayasatkerlerimiz ben keybir ziyalylarymyzdyng sózderi, mýmkin, janashyrlyqpen aitylsa da, kedergi keltiretin kesirli sóz ekenin oilauymyz kerek. Olar solay aityp otyrsa, tilge qarsylardyng quanyp ketetini belgili.
Qysqasy, «Qazaq ýni» gazetining bilim salasyndaghy bylyqtargha baylanysty Bilim ministrligin synauynyng atalmysh deputat pen ministrding dauyna eshqanday qatysy joq. «Deputat synaghan mәseleni gazet jazbau kerek» degen «zandy» osy uaqytqa deyin esh jerden kórgen joqpyz. «Qazaq ýni» gazeti últtyq tәuelsiz gazet, eshqanday partiyanyng da, eshkimning de basybayly basylymy emes ekenin esterinizge salamyz. «Qazaq ýni» gazetinin tek qalyng Qazaqtyng ýni retinde ghana óz ústanymy bar. Kemshiligi bar qay sala bolsa da, gazetimizde búryn da synalyp kelgen, búdan keyin de sy-na-la beredi!..
Ýshinshiden, biz til mәselesine – últtyq mýddege kelgende qarany da, handy da alalamay, eshkimning kóniline qarap jatqan joqpyz. Barlyghy óz «sybaghalaryn» aluda… Peyil-niyetteri tilge, últqa búrylmasa, synymyz da kóbeye bermek. Óitkeni, syn týzelmey – min týzelmeytini anyq. Mysaly, bizding Syrtqy ister ministri Erlan Ydyrysovpen alty alasy, bes beresimiz joq. Biraq ol kisini 15 jyldan beri, birinshi ret ministr bolghan kezinen bastap, memlekettik tildi bilmeui bylay túrsyn, oghan keltirgen ziyandary ýshin әli kýnge synap kelemiz. Memleketting ministri bolyp otyryp memlekettik tildi sezbeytin ministrimiz 2001 jyly : «Qazaq tilin bilu ýshin mening miymdy auystyrmasa, ýirene almaymyn» dep parlament aldynda mәlimdeme jasaghany býkil elge әigili. Bizding Tәuelsiz Qazaqstan tarihynda «Qazaq tiline miyng jetpese, qalay qazaq ministri bolyp jýrsin?!.»- dep, «parlamentimiz» “ministrdi” quyp shyqpay, jaybaraqat qaraghan sonday da masqara «qaraly» oqigha bolghan… Parlamentti de týsinuge bolady, óitkeni olardyng ishinde de qazaq tilin qaqpaytyndar, keybir ministrler men әkimder sekildi birinshi synyptyn diktantynan «ekilik» alatyndar jetip artylady.
Ereken de «er» eken, sol qazaqsha nan súray almaytyn tilimen elimizding syrtqy taghdyryn sheshetin ministrlikting tizginin ekinshi ret ústap otyr. Sol ekinshi ret ministr bolghanda biz «Qayta taghayyndaugha baylanysty qayta jariyalau» dep, elge belgili « MEMLEKETTIK TILGE MIY JETPEGENDER QALAY MINISTR BOLADY?..» atty maqalamyzdy ekinshi ret jariyaladyq… Ótkende Erekenning qaghazdan oqysa da, qazaqsha aityp otyrghanan kórip qalyp… quanghannan talyp qala jazdadyq… Eger belgili til ghalymy-jazushynyng balasy Erlan Ábilpayyzúly Ydyrysov ústazy Qasym-Jomart Kemelúly Toqaev sekildi qazaqsha ýirenip ketse, eng aldymen «Qazaq ýni» gazetining ýlesi bar ekenin úmytyp ketpenizder… Aldymen sýiinshi súraghandardy razy qylatynymyzdy da mәlimdeymiz…
Qoryta aitqanda, El mәselesi -Til mәselesi sheshilmey, kýn tәrtibinen týspeydi!
P.S. Sózimiz dәleldi boluy ýshin , deputattyng oryndy synyna baylanysty bilim ministrining orynsyz ayyptauynan tughan daudan búrynghy «Qazaq ýni» gazetindegi maqalalardyng bәrin bolmasa da, birazyn keltire keteyik :
1.Jana bilim ministri Sәrinjipov josparyn iske asyra ala ma?!
2.Bilim ministri test saualyna jauap bere alghan joq!
3.BILIM MINISTRLIGI GhYLYMY ATAQTARDY SAUDALAUGhA NELIKTEN JOL BEREDI?
4.Jemqorlyq jaylasa, joghary bilim joghalady…
5.“Bilim ministri tym júmysbasty. Qabyldaugha uaqyty joq”
6.Bilim ministrligi qazaq tilin qysqartyp, al aghylshyn tilin 1-shi synyptan oqytpaq
7.Syrttay bilim berudi oqu oryndary tabys kózine ainaldyryp otyr
8.Bizdegi bilim reformasy kýnde kóilek auystyratyn sәnqoy kelinshek sekildi
9.BILIM BERUDEGI – BILIKSIZDIK
10.OQULYQTAGhY EKI AQYNNYNG QAYSYSY “ÚRY”, MINISTR MYRZA?
12.ÚBT: Qazaqtildi talapkerlerding qúqyghy qashanghy taptala beredi?
13.Kereksiz qaghazbastylyq qazaqstandyq oqytushylardy shyrmauyqqa shyrmap tastaghan
14.Saparbaev Astanadan shyqpaytyn Bilim ministrin qatal syngha aldy
Qazybek ISA,
