Qantar aiynyng ayaghynda Almaty qalalyq memlekettik kirister departamentining basshylyghynyng qabyldauyna qaladaghy jauapkershiligi shekteuli seriktestiktikting birinde  diyrektor qyzmetin atqaratyn týrik azamaty keledi de,  osy departamentting ekonomikalyq tergeu qyzmetinde isteytin eki qyzmetkerding ózinen aqsha bopsalap jýrgenin aitady. Búnday dabylgha tiyisti shara qoldanu kerektigin týsingen departament basshylyghy mәseleni dereu ishki qauipsizdik basqarmasyna tapsyrady.

Týsken dabyl boyynsha operativti izdeu sharalary qolgha alynyp, subiektilerdi syrttay andu, tyndau jәne baqylau júmystary jýrgiziledi. Sәtti jýrgizilgen operativti izdeu sharalarynyng nәtiyjesinde aqsha bopsalap jýrgen qylmystyq toptyng mýsheleri kimder jәne qansha adam ekeni anyqtalady. Atap aitsaq, 25 qantar kýni qaladaghy Rihard Zorge kóshesindegi №18 ýide ornalasqan «OZALIP Sit» atty jauapkershiligi shekteuli seriktestik basshysyna aziat pishinindegi eki jigit keledi de, ózderin Almaty qalalyq memlekettik kirister departamenti ekonomikalyq tergeu qyzmetining Arman jәne Quanysh esimdi qyzmetkerleri retinde tanystyrady. Sóz arasynda osy seriktestikting memleketke salyq tóleuden 29 233 808 tenge qaryzy bar ekenin tilge tiyek etedi de, atalmysh seriktestikting júmys barysynda  «Adal biznes grupp», «Ekspo stroy holding», «Grand serviys», «Kapss», «Viv Siti», «Tex Stil Proffi», «Sam pro Grupp» siyaqty seriktestiktermen ózara sauda-sattyq qatynasta bolghanyn jәne olardyng qazirgi uaqytta sot sheshimimen jalghan kәsipker retinde tanylghanyn eskertedi. Tipti, zang jolymen qanday qylmystyq jauapkershilikke tartylatynyn, qansha jylgha sottalatynyn, mýlki tәrkilenetini siyaqty jaghdaylardy da nazardan tys qaldyrmaydy. Sodan keyin: «Sen solarmen sybaylas bolghansyn. Búl isti tereng qazatyn bolsaq, jaghdayyng tym qiyngha soghady. Eger mәmilege keletin bolsan, biz seni qylmystyq jauapkershilikke tartpaymyz. Sondyqtan da tezirek oilanyp kór, uaqyt tar» dep qorqytady ashyq týrde. Ángimening ishinde sol seriktestiktin  bas buhgalteri de bolady.

Shaqyrusyz kelgen «qonaqtar» ketken son, seriktestikting bas buhgalteri ózining bastyghyna mәseleni odan sayyn ushyqtyrmay, qylmystyq iske jetkizbeu  ýshin tekserushilerge 15 million tenge beru kerektigi jóninde úsynys jasaydy. Sol kezde seriktestik basshysy tarapynan ózining bas buhgalterining osy adamdarmen sybaylastyghy jóninde sezik tuady. Sebebi, seriktestikting býkil qarjylyq qújattary men salyqtyq operasiyalaryn bas buhgalterden artyq eshkim bilmeytini týsinikti. Sodan keyin 26 qantar kýni tekseruge kelgen jigitterding Quanysh esimdisi seriktestik bastyghyna telefon shalady da, uaghdalasqan somanyng mólsheri 15 millionnan 6 milliongha týsirilgenin aityp, óte keremet «jenildik» jasalghanyn eskertedi  jәne ol aqshany ózining bas buhgalterine berudi tapsyrady. Al endi operativti izdeu sharalary nәtiyjesinde ózin jalghan esimmen «Quanysh» dep tanystyryp, aqsha bopsalap jýrgen jigit ekonomikalyq tergeu qyzmeti emes, Áuezov audandyq memlekettik kirister basqarmasynyng bas mamany E. ekeni anyqtalady. Arada kóp uaqyt ótpey-aq, bas buhgalter ózining bastyghyna telefon shalyp, uәde etilgen 6 million tengening dereu 3 millionyn qazir beru kerektigin, al qalghanyn keyin beruge bolatynyn eskertedi.

2 aqpan kýni saghat 15 mólsherinde aitylghan aqshany alu ýstinde seriktestikting bas buhgalteri J. qolgha týsti. Sonymen qatar aqsha bopsalau әreketine qatysty sybaylasqan toptyng basqa da mýsheleri ústalyp, Almaty qalalyq ishki ister departamentining uaqytsha ústau izolyatoryna qamaldy. Atalmysh is boyynsha Qazaqstan Respublikasy Qylmystyq kodekssining 190 babynyng («Alayaqtyq») 4 tarmaghynyng 2 tarmaqshasy boyynsha qylmystyq is qozghalyp, aldyn ala tergeu sharalary jýrgizilude.  IYә, qazaqta «ishten shyqqan jau jaman» dep beker aitpaghan ghoy. Sóitip, qylmystyq әreketterge baylanysty sybaylastyq top qúrghandargha bopsalap jýrgen «sybagha» búiyrmady. Al endi zang jýzinde qanday «sybagha» alatyndaryn sot sheshimi kórsetedi.

Búnday oqigha Almaty qalalyq memlekettik kirister departamenti qyzmetkerleri tarapynan oryn alyp otyrghan bir  ghana fakti emes. Osy orayda qazirgi uaqytta departament basshylyghy tarapynan sybaylas jemqorlyq jәne basqa da qúqyq búzushylyq әreketterimen ainalysugha beyim subiektilerge qarsy kýres sharalary kýsheye týsti. Sondyqtan da departamentting kez-kelgen qúrylymyndaghy ( salyq, keden jәne ekonomikalyq tergeu qyzmeti) memlekettik qyzmetkerler tarapynan oryn alyp jatatyn kelensiz oqighalargha kóz júma qaraugha bolmaydy. Jogharyda aityp ótken aqsha bopsalau, jalghan tekseru siyaqty jaghdaylargha tap bolghan  azamattar der kezinde dabyl qaghatyn bolsa,  qylmystyq әreketterdi de izin  suytpay әshkereleuge ýlken kómek bolady. Yaghni, býgingi qoghamdaghy auqymdy problamagha ainalyp otyrghan sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýreske bir adamday  kýreskende ghana ondy nәtiyje shyghary sózsiz.  Sondyqtan da memlekettik kiris departamenti qyzmetkerleri tarapynan zansyz  әreketterge tap bolghan adamdar tómendegi telefondargha dabyl qaghularyna bolady: 272 40 34, 272 38 41, 272 40 77.

Beken Núrahmetov

Abai.kz