BIRINShI ÁLQISSA BIZDIKI: Ýsh jyl búryn oryndaugha tiyisti amanatymyz eken. Mine, qazir 2016 jyldyng 24 nauryzy. Qazaqsha Jana jyldyng alghashqy kýnderi. Eki tәulik boyghy saylaudyn, sosyn taghy eki kýngi Nauryzdyng alashapqyny ayaqtalghan. Kýndiz qyzmettegi mindetterdi oryndadyq. Mine keshki 20 30. Endi jeke júmysqa eki saghat bar. Jeke júmys – jazu. Tek ne jazamyz? 

Rasynda ne jazamyz desek, aldydan antalap shyghatyn taqyryp kóp. Bizde Maghauinning «Altyn dәpteri» joq. Esesine kompiuterimizge jýzdegen maqalanyng súlbasyn, elesin saqtap qoyghanbyz. Kez-kelgenin tura qazir iylektep ketuge bolady. Arysy tórt-bes kýndik tyrbanudan aspaydy. Toqtanyz, ózimizding oilaghan, tapqan taqyryptarymyzdan basqa moyynda bir amanat bar edi ghoy. Búl – maqala emes. Kórkem әdebiyet deuge taghy kelmeydi. Janry anyqtalmaghan bir jazba. Taqyryby – ... keshirinizder, sol toqal ghoy.

Tek, kelistire alamyz ba? Óz basynnan ótpegen song qiyn. Qosyp jazugha – birinshiden, qiyaly úshqyr jazushy emespiz, ekinshiden – amanattaushynyng aldynda sózbe-sóz qaghazgha týsirip beruge uaghda qylghanbyz. 

Tәuekel etip kirispegenimizding basty sebebi sodan shyghar. Onyng ýstine әrkim aldymen óz basyn kýiitteydi. Ol kisi әngimesin aityp ketken tura ýsh jyl búrynghy uaqytta memlekettik tapsyrysqa kirgizilgen «JER MEN ASPAN ARASYNDAGhY DASTAN» atty kitabymyzdy baspagha dayyndap jattyq. Ári qaray bir aghamyz qoy baqqan kezimiz turaly kitap jazuymyzdy talap etti. Jәne shygharyp beretinin aitty. Toqal taqyrybynan toqty taqyrybyn janymyzgha jaqyn sanap, oiymyzdyng arnasy bozbala kezding estelikterine auyp ketken. Ol «QOY BAQQAN QIYN» onay jazylghan song amanatty atqaryp shyqpaqqa niyettengenbiz. Oy Alla, sol kezde qoghamda toqal taqyryby kóktemgi sanyrauqúlaqtay dýr etip kóterilip ketsin. Áldebir bozbala әldebir toqaldyng etegine jabysqan ba, sodan toqaldyng iyesinen, onyng oqqaghary men arbakeshinen onbay tayaq jegen be, әiteuir aqparat qúraldarynyng betteri men әleumettik jelilerding jipteri jel kótergen týndiktey jelpildep ketti. Biz tilimizdi tistey qoydyq. Ananday adam sabalghan, azamat qamalghan, zandy bәibishe qamyqqan, dýniye-mýlik hattalyp-shottalghan duly tústa bizding bireuden estigen beybit hikayamyz ary ketkende janyp jatqan otqa qúiylghan tamshy mayday ghana bolyp qalmaq eken. «Ayqaygha úran qosu» - onsyz da qanymyzda joq, at basyn irke túrdyq. Joq, irke túrmappyz, kókeydi kópten týrtkilegen, ansarymyzdy audarghan taghylymdy әri tarihy maqalalargha kiristik. Toghyz aida kesek-kesek toghyz maqala tudy. Sóitip «JER MEN ASPAN ARASYNDAGhY DASTAN» kitabynyng qisyndy jalghasy ispetti «ASTAN-KESTEN BASTAN KEShKEN» jinaghynyng negizgi, sýiekti tuyndylaryn baspasóz betine shyghardyq. Tórtinshi ret osy 2016 jyldyng basynda kónildi dittep, ishine dendep ne de bolsa jazyp shyqpaq edik, basqa kóldeneng úsynys kiylikken – belgili qayratker turaly ghúmyrnama jazu. Búl kitapty bizden basqa eshkim jaza almaytynyn, jazsa da kózdegen mejege kótere almaytynyn búdan 15 jyl búryn-aq sezetinbiz. Ótinish aitqan – syily tanys, keyipker bolatyn – qazaqqa shynayy qyzmet etip, bylyq-shylyqqa batpay sonau 1991 jyly qara kýzde ómirden ótken adam. Bas tarta almadyq. Mine, eki aida ol da sәtimen ayaqtaldy. Áruaqtyng alqalaghany shyghar deymiz. 

IYә, ólining aldyndaghy paryzdy oryndadyq, endigi qalghany tirining amanaty eken. «Amanatqa qiyanat jýrmeydi» ghoy. Búdan әri qyzmetten keyingi – keshki eki, qyzmetke deyingi – taghy eki, jalpy esebi tórt saghattyq shygharmashylyq uaqytty ýsh jyl búryn uәde etilgen taqyrypqa arnamaqpyz. 
Al bizge amanattap ketken kisi kýte-kýte kýder ýzdi me eken? Álde «er moynynda qyl arqan shirimesin» sezip, kýtip jýr me eken? Kim bilsin? Mine, tәuekel etip jazugha kiriskenimizdi habarlayyq desek, sol kezde bergen úyaly telefonynyng nómiri qazir jeliden ajyratuly kórinedi. Basqa ne ýi, ne qyzmet telefonyn bermegen. Atyn ghana aitqan, qazaqta onday at jýz adamnyng toghyzynda kezdeser. Demek, izdeudin, izdetuding qisyny kelmeydi. Aman bolsa, boldy. Tanysqanda eki jas ýlkendegi bar edi. Endi azar bolsa alpysqa toluy tiyis. Quatty, kýili kisi kóringen. Kóldeneng keselge ilikpese, aman boluy kerek. Onda oqysyn.

/Basy. Jalghasy bar/

Qaynar OLJAY

Facebook-tegi paraqshasynan