SEMEYDE KAZAKTARDYNG QARULY JIYNY ÓTTI
Alash alyptarynyng ruhy qalghan Semeyde kazaktardyng qaruly jiyny ótti. Búl turaly “Qazaq Ýni” últtyq portalynyng tilshisi habarlaydy.
Últty basynu deymiz be, últaralyq alauyzdyqty tughyzdy deymiz be?.. Búl oqighany qalay ataudy da bilmey dal boldyq. Qazaqty qyrghan qandy ataman Ermaktyng kýnderin ózderining dәstýrli merekesi dep atap, Semey jerine Óskemen men Shemonihanyng kazaktary qylyshtaryn sýiretip kelip toy toylady.
Búny toy deuge de bolmaydy. Múnymen qoymay, kazaktardyng әskery formasyn kiyip alghan búlar óz “Otechestvolaryna” adal bolugha ant berisipti. Qazaqstangha emes, Elbasygha emes, ózderinin, kazaktardyng “Otechestvosyna” ant bergen! Búl turaly Ekspress-K gazeti de esh qymsynbay jazdy.
Ant beriskennen keyin jastardyng basyn taqyrlap, olargha úrystyng aila-tәsilderin ýiretti. Múny qalay ataymyz? Bir emes, on emes, jýzden astam adamnyng suyq qarumen úrystyng aila-tәsilin ýirenip jatqanyna Semey әkimdigi de, jergilikti Últtyq Qauipsizdik komiytetining bólimshesi de kóz júmyp qarap otyrghan ba?
Semey qalasynyng әkimi qayda qarap otyr? Aytpaqshy, Semey әkimining esimi de osy qandy ataman Ermaktyng qúrmetine qoyylghan-au, shamasy. Ermek emes, resmy týrde ózin Ermak dep jazatyny soghan dәlel sekildi. Ermak Salimov ýshin búl jiyn qalypty jaghday sekildi…
“Vremya” qoghamdyq-sayasy gazetining tilshisi Milana Guzeeva búl jiyn turaly bylay dep jazdy:
“V Semee otprazdnovaly Deni Ermaka. No rechi iydet ne ob akiyme goroda Ermake SALIMOVE, a o ego tezke – legendarnom kazachiem atamane.
Na svyatom kluche v sosnovom boru, gde prohodilo prazdnestvo, sobralisi kazaky iz Semeya, Usti-Kamenogorska y Shemonaihi. Sobravshiyesya prodemonstrirovaly obryady, v tom chisle posvyashenie v kazaky (verstaniye). A blagodarya “kazachiemu varu” – starinnomu sposobu obucheniya navykam kollektivnogo vzaimodeystviya v boi – sobravshiyesya smogly pokazati svoy molodeskuy udali. Finalinym akkordom Dnya Ermaka stalo spuskanie pominalinogo venka v vody Irtysha. Po narodnym predaniyam, iymenno v etoy reke utonul ataman.”
Sonda búl Ermak kim? Búl Ermak - qazaqty ayausyz qyrghan jauyz. Óltirip ghana qoymay, aruaqty qorlaghan adam. Músylman zirattaryn qazdyryp, ólgenderding mәiitin de qorlaghan ataman. Qazaqtyng “Sәtbek batyr” dastanynda Sәtbekting bala-shaghasyn Ermaktyng qalay óltirgeni turaly aitylady. Sol ýshin batyr Ermaktyng basyn shauyp alyp, mәiitin itterge talatatyny turaly jazylghan.
Al, endi qazaqty qyrghan atamannyng kýnderin qazaqtyng jerinde toylau últymyzgha degen teris niyetti bildiredi emes pe? Ekinshiden, elimizding qúzyrly organdary úrys tәsilderin ýiretuge negizdelgen qaruly jiyn ótkizgeni ýshin úiymdastyrushylardy jauapqa tartuy kerek dep sanaymyz.
Altay Saghidolda
Curetter Ekspress-K saytynan alyndy
Abai.kz