MÚHTAR ShERIM. BÚL – NOTA GhOY...
Qarap otyrmay, jalap otyrayyn, ústaz bolyp, shashymdy tarap otyrayyn degen oy olpy-solpy jýrgen meni qalalyq Bilim basqarmasyna janadan top ete qalghan naghashyma jelkelep apardy da, bir mektepting әn-kýy pәninen dәris beretin múghalimi bolyp shygha keldim. Arnayy bilimim bolmasa da, syrttay agronomdyq oqudy bitirip alghanym bar, audandaghy bayqauda shynghyryp әn salghanym bar, qysqasy, qylqiyp kiyinip alyp, syqiyp jetinshi synyptyng jýgermekterimen betpe-betotyrmyn.
– Býgingi ótetin sabaghymyz – nota. Nota degenimiz – nota. Notany biz búrynnan nota deymiz. Qazir de nota dep atalady. Notany noqta degen sózben shatastyryp almandar, ol bәribir nota… –dep baryp әren toqtadym da, kózimdi ekinshi partada otyrghan oqushygha syrghanatyp jiberdim. Ol qipaqtap, birdeneni sómkesine tygha bastady.
– Áy, fәmilәn kim? – dep súradym men.
– Qiqarbaev.
– Nemene tyghyp otyrsyn?
– Pistolet…
– Pistolet? Kәdimgi pistolet pe ne? Ony mektepke nege әkelip jýrsin? –dep ornymnan úshyp túrdym. IYegim dirildep ketti. Qorqyp túrghanym ras.
– Aghay, pistoletti әkem berdi.
– E?
– Búzyqtardan qorghanyp jýr dep… Eger maghan bes qoymasanyz, sizdi de ata salamyn… – degen Qiqarbaev kәdimgi tapanshany shygharghanda, eriksiz jymidym:
– Qoy oybay, atylyp ketedi. Sómkene salyp qoy. Áken kim bolyp isteydi?
– Polisiya bastyghy.
– Jetisken ekensin.
Oyym oyran, qiyalym qamys bolyp ketti. Býgingi balalar jaman, ata salady. Jasóspirimder arasyndaghy qylmys ushyghyp túr…
– Balalar, – dedim men barynsha jaydary bolugha tyrysyp, – nota degenimiz – nota. Búl muzykagha qatysty nota do-re-miy-fa-so-lya-siy-do degen úrpaqtardan túrady. Búl notany el men eldin narazylyq notasymen shatastyryp almandar. Notany qara jerdi aydap, ekpeydi, ony әn ónimin alatyndar jazady, nota jazady. Sondyqtan, nota degenimiz–nota…
Mening kózim taghy da Kiqarbaevqa qaray laqtyryldy.
– Qiqarbaev!
– Áu, aghay?
– Ne istep otyrsyn?
– Patron sanap…
– Pa-patronyndy ýige barghan song sanaysyn. Túr ornynnan!
– Al, túrdym. Nemene, aldymda biylep beresiz be, aghay?
Ol osyny aytqanda, býkil synyp oqushylarynyn tyrqyldap kýlgeni. Ásirese, kózi syqsighan qara púshyq qyz shalqalap kýlemin dep, shashalyp qaldy.
– Otyr, saghan eki! – dedim men. Anau pistoletin suyryp alghanda, sasqanymnan:
– Ekige ýshti qossan, bes! Saghan bes qoyamyn, aynalayyn, anauyndy shoshandata bermeshi… –dedim men. «Diyrektorgha baryp, bәrin bayandayyn…» degen oymen ornymnan túra bergenim sol, Qiqarbaev sómkesinen taghy birdene suyryp alghany.
– Oibay, anau nemene?
– Granat…
Býkil synyp bolyp qashtyq. Oqushylardan da ozyp bara jatqan men. Menin aldymda mektep diyrektory… Qúdayym-ay, qay qúday aydap kelip edi, búl mektepke… Notada nem bar edi? «Nota degenimiz – nota ghoy, nota!» dep ayqaylap baramyn…
Abai.kz