Siz qay elding ministrisiz?
Qúrmetti Rashid Tóleutayúly!
Sizding ministrlik Qazaqstandaghy adamdardy iydentifikasiyalaytyn birden bir memlekettik organ bolghandyqtan, qazaqtardyng aty-jónining rәsimdeluine birden bir jauapty bolyp tabylady. Alayda, Siz әlemdegi eki jýzge tarta memleketi bar últtyng birine jatatyn qazaq halqynyng býgingi asa kýrdeli jaghdaydaghy onim mәselesinen beymәlim bolarsyz. Biraq búl mәsele qazaq ortasynda әbden jauyr bolghan jayt. Eger Siz búl mәseleden habardar bolsanyz, onda keybir qazaqsha esimning nemese tekting keminde jiyrma týrli búrmalanyp, orys tilindegi tólqújattargha týsip, qor bolyp otyrghanyna nazar audarghan bolar ediniz, til mamandarynyng dauysy qúlaghynyzgha jetken bolar edi.
Áriyne, әrbir balanyn, azamattyng aty-jóninde Sizding ministr retinde isiniz bolmauy mýmkin jәne ol әrkimning jeke qúqyghy da, sharuasy da. Alayda, ózining tәuelsiz elinde ómir sýrip, aty-jónin ana tilinde rәsimdey almay otyrghan qazaq degen halyqtan habardar bolu - Sizding azamattyq paryzynyz ghana emes, memleketke mәiek bolyp otyrghan qazaq últynyng aldyndaghy mindetiniz bolar edi.
Qúrmetti Rashid Tóleutayúly!
Sizding ministrlik Qazaqstandaghy adamdardy iydentifikasiyalaytyn birden bir memlekettik organ bolghandyqtan, qazaqtardyng aty-jónining rәsimdeluine birden bir jauapty bolyp tabylady. Alayda, Siz әlemdegi eki jýzge tarta memleketi bar últtyng birine jatatyn qazaq halqynyng býgingi asa kýrdeli jaghdaydaghy onim mәselesinen beymәlim bolarsyz. Biraq búl mәsele qazaq ortasynda әbden jauyr bolghan jayt. Eger Siz búl mәseleden habardar bolsanyz, onda keybir qazaqsha esimning nemese tekting keminde jiyrma týrli búrmalanyp, orys tilindegi tólqújattargha týsip, qor bolyp otyrghanyna nazar audarghan bolar ediniz, til mamandarynyng dauysy qúlaghynyzgha jetken bolar edi.
Áriyne, әrbir balanyn, azamattyng aty-jóninde Sizding ministr retinde isiniz bolmauy mýmkin jәne ol әrkimning jeke qúqyghy da, sharuasy da. Alayda, ózining tәuelsiz elinde ómir sýrip, aty-jónin ana tilinde rәsimdey almay otyrghan qazaq degen halyqtan habardar bolu - Sizding azamattyq paryzynyz ghana emes, memleketke mәiek bolyp otyrghan qazaq últynyng aldyndaghy mindetiniz bolar edi.
Siz basqaryp otyrghan ministrlikting býgingi qyzmet dәstýri boyynsha, Qazaqstan azamattary ózderi jalynyp-jalpayyp bolmasa talap etpeyinshe, memlekettik tildegi kuәlik pen tólqújat alu mýmkin emes, esesine Reseyding memlekettik tilindegi jәne orys dәstýrine negizdelgen aty-jóndi arqalau qazaqtardyng zandy týrde bekigen sybaghasy ispetti. Sonda memlekettik tilde qújatyn rәsimdey almaytyn adam ózin qay elding azamaty sezinui kerek dep oilaysyz? Al, Siz azamattaryn ógey dәstýrmen rәsimdeytin organ basshysy bola túryp, ózinizdi qay elding ministri sezinesiz?
Sizding oiynyzsha, orys ýlgisindegi aty-jónnen ajyramau - qazaqtyng mandayyna jazylghan zang ba, әlde kýnәharlyq belgisi me? Tәuelsizdigine jiyrma jyl tolghaly otyrghan últtyng qúldyq belgisindey «ov» pen «ichten» ajyrau sonshalyqty qauipti me? Normativtik-qúqyqtyq jaghday kótermese, Sizding ministrlik nege bastama jasap, óz mindetin atqarmaydy? Eldegi azamattardyng seksen payyzy týrkitekti jandar bola túryp, slavyantekti onimmen rәsimdelu qanday yrym, qanday akt? Bir elding azamattary ala-qúla tilde nege rәsimdeledi?
Ministr myrza! Atalghan mәsele, atýsti qaraytynday úsaq-týiek nәrse emes, tipti, zannan tys ta jayt emes! Qazaqstandyq kuәlik pen tólqújatta barlyq azamattardyng aty-jónderi әueli memlekettik tilde rәsimdelip, qosymsha orys jәne aghylshyn tilderinde transkripsiyalanuy mýmkin! Eldegi barlyq aktiler eng әueli memlekettik tilde rәsimdelu tiyis ekendigin jaqsy bilesiz, biraq búl jayt boyynsha qordalanghan mәseleni qarastyrmau memlekettik mýddeni ayaqasty etu emes pe?! Qazaq atynan ministr bolyp otyrghan Sizge eshqanday qatysy joq pa? Sizding ministrlik nege qoghamdyq elita men til mamandaryn qatystyryp, mәseleni qolgha almaydy?
Qoya bersek, saual kóp. Býkil últtyng atynan sóileuge, onyng joghyn joqtaugha mening qaqym joq, biraq qazaq degen súrausyz halyq ta joq emes ekenin Siz de eskeruiniz kerek.
Saghat Esmahanúly, Qazaqstan Respublikasy azamaty