Keshe әleumettik jeliler arqyly kezindegi kenestik meyramdardyng biri bolghan «23-aqpan – Kenes Armiyasynyng kýni» jadymyzdan әli óshpegenin bayqadyq. Qazir búl data Reseydegi Otan qorghaushylar kýni retinde toylanady.  Qazaqstannyng ol merekege esh qatysy joq. Álbette, kenestik әsker sapynda boryshyn abyroymen atqarghan әke, aghalarymyzdyng jastyq shaqtyng jarqyn estelikterin janghyrtqanynda túrghan pәlendey eshtene bolmauy mýmkin. Biraq últtyq memleket qúru jolyndaghy býgingi úrpaq sanagha synaday qaghylghan eskilikting sarqynshaqtarynan batyl arylghany abzal.

Tәuelsiz el atanghanymyzgha shiyrek ghasyrdan asyp ketipti. Osy aralyqta úmytylugha tiyisti kenestik әsker kýnin atap ótushlerding kóbining balalary Qazaqstan әskeri qatarynda bolyp ýlgerdi. Úlandarymyzdyng sapqa túryp, sarbaz atanuyn atap ótuding ornyna, adam aitsa nanghysyz tústary jeterlik kenestik armiyany qayta-qayta eske aludan úpayymyz týgendele qoymas. Kerisinshe, búnday әreketter toghandy sugha toltyra almay әlekke týsip jatqanda, bir jeri jyrylyp laq etip aghyp ketetin sudy eske týsirip, últ tútastyghy jolyndaghy qadamdarymyzdy tejey bermek.

Kenestik әskerding qolymen últymyzgha jasalghan qasiretti bile túra, ony әspettegenimiz qanshalyqty oryndy?! Álde, olardyng kenestik rejimge qarsy shyqqandardy ayausyz jazalaghanyn, Alash arystaryn atqanyn, jeltoqsan kóterilisi kezinde Qayrat, Lәzzattardy azaptaghanyn tez-aq úmyttyq pa?! Qosh, olar búiryqty oryndady delik. Alayda әngime sol búiryqty bergen, halqyn ayausyz qyrghan ýkimetting meyramyn nasihattauda bolyp otyr emes pe? Keyde, bizding osy kýnde mәre-sәre bolyp bir-birimizdi qúttyqtap, 7-mamyrda keudesin oqqa tosugha dayar sarbazdarymyzdy eske almauymyz últqa jasalghan qiyanattay kórinedi. «Reseydegi otan qorghaushylar kýnin» oilaudy úmytpaytyndar, el basyna kýn tughanda auyzdyqpen su ishetin «reseylikter» emes, óz jigitterimiz ekenin de úmytpaghany jón. Birde Elbasy óz sózinde: «Bizder, qazaqstandyqtar ýshin, Otan qorghaushylar kýni – 7-mamyr bolyp tabylady. 23-aqpan emes, 7-mamyr! Bizdi qay kýni qúttyqtau kerektigin әiel qauymy bilsin. Biz olardy 8-nauryzda qúttyqtaymyz. Al, olar bizdi 7-mamyrda qúttyqtaudy úmytyp ketedi» dep mәselening manyzdylyghyn qazyq qaqqanday qylyp aitqan bolatyn.

Atalarymyzdyng «ózim degende, ógizdey kýshim bar» deytini este. Býgingi kýiimizge qarap, solay aita alamyz ba? Myndaghan jyl boyy toylap kelgen «Nauryzdy» úmyta jazdap, әlige deyin ózindik biyigine kótere almay jýrip, songhy 70 jylda ghana ómirimizge engen jat әdetterden shygha almauymyzgha jol bolsyn. «23-aqpan – Kenes Armiyasynyng kýninen» bólek, «13-qantar eski jana jyl», «14-aqpan әulie valentin kýni» sekildi qazaqqa ýsh qaynasa sorpasy qosylmaytyn meyramsymaqtar taghy bar. Búl kýnder dini men dili bólek orys halqy ýshin bóten emes shyghar, al bizge ne joryq?!

Tegimiz týrki, senimimiz islam bola túra, bolmysymyzgha qayshy keletin dýniyelermen sanamyzdy ulaudamyz. Qay-qaysynyng da tarihyna ýniler bolsaq, taghylym alarlyqtay eshtene tappaysyn. Últtyq memleket qúruda kórshi ózbek, týrkmen aghayyndar bizden әldeqayda kósh ilgeri. Oghan memlekettik sayasattan búryn, halyqtyng kýsh-jigerining arqasynda qol jetude. «Elu jylda – el jana» degen. Ony kóbine-kóp uaqyt emes, adamdardyng úmtylysy janartady. Sondyqtan sanagha silkinis jasau, óz qolymyzda. Kenestik sarqynshaqtardan arylar kez әbden jetti. Últtyq memleket qúru – osynday kishkentay isterden bastau alady. Olay bolsa, úly múratty shyndyqqa ainaldyruda, kóldeneng kezdesken kez kelgen isti óz mýddemizge jarata bileyik!

Melis SEYDAHMETOV

 Abai.kz