(әzil әngime)

Bildey bir mekemening ot jaghushysy Bodyq, kóseu kerek bolyp bazargha bardy. Kóseuding biri únasashy. Ne baghasy qymbat, ne temiri jaman.

Sodan qaytayyn dep túrghanda «qyrly kóseu» degen dýkenning atauyna kózi týse ketkeni. «Izdegenge-súraghan degen osy emes» pe? Quanyp ketken Bodyq alshang basyp sonda bardy. O, toba! «Týiening tanyghany bir japyraq» demekshi, kóseu men qalaq, kýrek pen shelek qana qolynan týspeytin ol, dýken sórelerinde tizilip túrghan osy zattardy kórgende quanyshtan jylap jiberdi. Ár kóseudi sýiipte kórdi, baghasyn súrap ta kórdi, ýrip te kórdi, jyndy adamsha eki qoldap qysyp, búrap ta kórdi. Tandap jýrip ýsh-tórteuing aldy-au, әiteuir.

Ózining jeke «kәtelnyiyna» kóseulerdi alyp kelip, ilip qoydy. Birinshi, ekinshi ... dep jazypta tastady. Birinshi nómirli kóseudi synap kórmek bolyp otqa sala bastap edi, kóseuimizding jang dauysy shyqty «Oybay, kýidim!» degen.

Bodyq shoshyghannan shalqasynan týsti. Jarty saghattan song esin jiyp, janaghy kóseuge keldi. An-tang bolyp qarap túrghan Bodyqqa kóseu «Qoryqpa men shynymen de sóileymin!», dedi. «Qqqalay?». «Sen bizdi qay dýkennen aldyn?». «Qyrly kóseuden». «Keshir baseke, ol dýkenning aty «qyrly» emes «siqyrly kóseu» bolatyn. Biz solay siqyrlymyz adam týgil januardyng tiling bilemiz. Senderding janadan salghan nemese eskini janartqan shatyrlaryng siyaqty jel ýlp etkende úshyp ketetini siyaqty, «siqyrdyn» Si-y da úshyp ketken ghoy ». «Sen, bәle ony qaydan bilesin?». «Mende aldynda qytaygha temir-tersek bolyp ótip ketpey túrghanda sonday bir shatyrdyng biri bolatynmyn, jel soqqanda ketkenbiz sol...». «Sonda qalay, sender ne bәrin sóiley alasyndar ma?». «Áriyne, biraq aramyzda mylqau da saqau da bar, ol endi bizdi jasap shygharghan ústanyng kesiri. Men baseke sizding qolynyzgha birinshi bolyp týskenime óte-móte quanyshtymyn, әitpese ÁLDEKIMderding qolyna týsip qaydan shygharymdy...odan keyin jaghdayymnyng ne bolatynyn? Sizding arqanyzda men otqa týspey-aq, barlyq júmysynyzdy qalay jenildetudi aityp otyratyng kenesshiniz bolayyn. Múndaghy qalghan kóseuding siz turaly ne deytinin, kimning qalay júmys isteytining baseke sizge jetkizip túrayyn». Qansha degenmen Bodyq әdildikti sýietin, jaghympazdyqqa jany qas adam bolatyn.

Myna kóseuding sózdering estigen ol ashugha bulyghyp, qany basyna shauyp «Endi qalghany kóseudi tyndauym edi. O-toba, men aljiyn degen ekenmin. Adam balasyng tyndamaytyn Bodyq myna jaman kóseuding aitqanymen jýrmek pe, joq bolmaydy », dedi de kóseulerding bәrin jinap dalagha aparyp kýresinge laqtyryp jiberdi.

Al sol jerde jýrgen ýisizder kóseulerdi jinap alyp, temir-tersek alatyn jerge alyp bara jatty. Erteng olardyng qytaydan ne bolyp oralatynyng uaqyt kórseter...

Ádebiyet Júmanov

Facebook-tegi paraqshasynan