Tanymal telejýrgizushi Lәilә Súltanqyzy «toqal» sózining týp-tórkinin týsindirip, ózin «toqal» dep sanaytyndargha jauap bergen eken. Stan.kz portalynda jariya bolghan Lәilә hanymnyng sol jazbasyn jalpaq júrtshylyq nazaryna úsynghandy jón kórdim», – dep jazady ózin «Dinara Serikqyzy» dep ataghan avtor.

Lәilә Súltanqyzynyng búl jazbasynyng týpnúsqasy L’officiel internet-saytyndaghy ózining jeke blogynda jariya bolypty: «Mening әjem atamnyng ýshinshi ne tórtinshi әieli bolatyn. Biz «nege?» dep súraghanda, anamyz ol zamanda erler sanynyng óte az bolghanyn, fronttan tek biren-sarang erkekterding qaytyp kelgenin aitqan edi. Kez kelgen er azamattyng «qúny» joghary boldy – ol aqsaq, bir kózi ne bir qoly joq bolsa da», – depti Lәilә hanym.

Tanymal jurnalist әri telejýrgizushi Lәilә Súltanqyzy toqal alu kezinde qalypty nәrse bolghanyn, ol zamanda kópshilikting búl úghymgha dúrys qaraghanyn aitady. «Toqal (kishi әiel) qogham resmy týrde moyyndaghan, otbasy mýshelerining barlyghy syilaytyn, dýniyege bala әkelip, olardy tәrbiyeleytin, keyde basqa әielderimen birge, al keyde bólek ómir sýretin әiel bolghan. IYә, mýmkin, ol kezde qazaqtyng әielderi әleumettik jaghynan belsendi bolmaghan shyghar, kóbinese ýy sharuasymen, balamen ainalysty, erine kóbirek baghyndy, biraq erleri olardy paydalanyp, tastap ketken joq qoy. Qazaq dalasynda «jalghyzbasty ana», «jesir», «balalar ýii», «qarttar ýii» degen úghym bolmaghan. Býginde toqal – otbasy qamalynan syrt jaqta qúrylatyn qúpiya. Ádette toqal ózinen birshama jas ýlken er adammen kónil qosqan jas qyz. Aynúr Isinanyng arqasynda «toqal» týsinigi býgingi jaghymsyz sipatyna ie boldy», – dep jalghaydy sózin tanymal telejýrgizushi.

Sóz sonynda Lәilә Súltanqyzy ózin toqal dep ataytyndargha jauap bergen eken. Ol resmy týrde júbayynyng toqaly emes, zandy әieli ekenin mәlim etti.

«Al biz ózgeru, beyimdelu zamanynda ómir sýrip jatyrmyz. Búrynghyday kóshpeli qazaq emespiz. Álemdik mәdeniyetterding yqpaly jana últty qalyptastyruda. Ázirge ol qolymyzdan jaqsy kelip jatqan joq. Biz ózimiz ýshin manyzdy salt-dәstýrlerimizdi joghaltyp baramyz. Bizding otbasy institutymyz daghdarysqa úshyrady. Bir otbasymyz bar ma, әlde ekeu me – manyzdy emes, bastysy – otbasy mýshelerining baqytty boluy (birligi joq ýide bereke bolmaydy). Eger qarapayym otbasynda baqytty bola almasaq, bizding jetistikterimiz ben ekonomikalyq ósuimiz kimge kerek? Búl orayda men, Lәilә Súltanqyzy, ózimdi Qazaqstandaghy eng tanymal toqaldardyng tiziminen kórgendikten, júbayymnyng zandy ÁYELI ekenimdi mәlimdeymin», – dep, óz jazbasyna nýkte qoyghan eken Lәilә hanym.

Óte batyl jәne tanymdy týisik. Qoghamdaghy qyzdardyng belgisiz mólsheri (jәne ol mólsher az emes – ózim de sol sanattamyn) «toqal» degen, býginde mәni ózgergen tonteris ataugha ie bolyp otyrghandyqtan, qazaqy qasiyetin joghaltpaghan orta búl týisikti týsinui kerek dep oilaymyn. El ishinde payda bolghan búl әleumettik-túrmystyq teketiresti eregespen emes, aghayynshylyqpen sheshu kerek siyaqty.

Dinara SERIKQYZY 

«Obshestvennaya pozisiya»

(proekt «DAT» №2 (366) ot 19 yanvarya 2017 g.