Osy bir júmanyng ainalasynda  dәstýrli BAQ pen sayttarda, әleumettik jelilerde Bilim jәne ghylym ministri Aslan Sәrinjipovtyng esimi jeldey esip jýr. Oghan aldymen Aslan Bәkenúlynyng ózi sebepker boldy. Sebepker bolatyn sebebi ol – jasy 100-ge tolghan auyldaghy atasyn tughan kýnimen qúttyqtaghan. Qúttyqtau sózinde bas pedagogymyz qazaqsha tileginde de, oryssha jazghan tileginde de әriptik qateler jiberip alypty. Sony kórip, «jerden jeti qoyan tapqanday» janyqqan jazarman qauym ministrdi minep-aq jatyr. Alayda, ministrding әlemjelige jazghan birer sóileminde ketken qate – sonshalyqty soraqy nәrse emes. Eger sauattylyqtyng shegi tilek jazudan bastalatyn bolsa, onda barlyq ministrler men deputat, әkim-qaralardyng shamasyn «diktant» jazdyryp bayqaugha tura keledi. Sonda, «әlemdik dengeyde kolledjder» ashu turaly Bilim ministrining bastamasyn «mәmbetizmge» tenegen erketotay deputat hanymnyng da mәdeniyeti men bilimdarlyghynyng shegi bilinip qalar edi. Jә, negizgi aitpaghymyzgha kósheyik.

Bilim salasyndaghy reformalar mine, 15-20 jyldyng múghdary boldy, tiyanaq tappay keledi. Al, múnyng zardabyn aldymen jas úrpaq tartuda. Baghdarlamalar, әlgi baghdarlamalardy bilim men ghylymnyng ózegine ainaldyru ýshin qúiylyp kelgen qarjy-qarajattyng qaytarymsyzdyghy – óz aldyna bólek әngime. Sonda, 20 jyldyng sheginde túraqtamaytyn búl ne qylghan reforma? Úshy-qiyry joq ne degen eksperiyment? Orta jәne arnauly bilim beretin mekemelerdegi ústazdar qauymynyng esil enbegi, qajyr-qayraty, bilim-biligi qayda ketude? Álde, bizdegi bilim salasy qansha qúisang da qúrdymyna tarta beretin qúmgha ainalghan ba? Álde, keyingi úrpaq aitqandy úqpaytyn, oqyghanyn oiyna toqy almaytyn shetinen aqpaqúlaq pa? Olay emes shyghar. Alayda, bizdegi bilimning mәselesi bir izge týspey-aq qoydy. Nege? Óitkeni, atalghan ministrlikting oryntaghyna eshkim úzaq otyryp kórgen emes. Sausaghynyzdy býgip sanay beriniz: Tasmaghambetov, Kósherbaev, Bektúrghanov, Berkimbaeva, Týimebaev, Qúlekeev, Júmaghúlov, t.b. Sәrinjipov. «Ár zamannyng túsynda bir súrqyltay» demekshi, atalghan ministrlerding túsynda әrtýrli sóz shyghyp , әrkim-aq Bilim ministrlerining qyzmetin «bilgeninshe» synap baqty. Sóitip, bir isti qyzu qolgha alghan ministr birer jyldyng ainalasynda bastaghan júmysynyng ayaghy týgil basyna jete almay otstavkagha attanyp jatty. Solardyng kebin osy kýnderi Aslan Bәkenúly da kiyip jýr. Kiymegende qaytedi, oqulyqtardyng sapasy nashar, oqu baghdarlamalary әli de jetildirudi qajet etedi. Mektepterding materialdyq bazasy, Qazaqstan qarqyndy damyp 50 elding qataryna kirgenimen, «kolhozizm» men «mәmbetizmnin» sheginde. Búl sózdi aityp otyrghan basqa emes, Dәrigha hanym Nazarbaevanyng ózi! Qaytpek kerek? Sәrinjipovtyng sәni ketip-aq túr, sonda da syr aldyrar emes. Óitkeni ol syngha tóze jýrip oiyndaghysyn orayymen iske asyrugha asa mýddeli azamat kórinedi. Memlektshil túlgha. Iship-jep tayyp túrayyn deytinderge túrpaty úqsamaydy. Biz – shiyrek ghasyrdyng sheginde bir kisige qolgha alghan isin tәmamdaugha mýmkindik berip kele jatqan elmiz. Sonday kendigimizdi nege ministrge de kórsetpeske? Bilim salasy  búl – bir-eki jylda tóldey salatyn Asyljan Mamytbekovtyng ala siyrlary emes. Qyruar qarjygha týsken Asyljannyng ala siyrlary ausyl tiyip qyrylsa da, oghan (qazirgi auylsharuashylyghy ministrine) qyrghiday tiyip jatqan jan balasy joq qoy. Al, onyng qasynda bilim men ghylym degeniniz – jyldar ótken song baryp jemisin beretin mәueli baq ispetti. Ol baq babyna kelgenshe, ministrdi minis atynday auystyra beruding qajeti shamaly. Men, әriyne, Aslan Bekenúlynyng advokaty emespin. Alayda, Bilim men ghylym salasyna bir adamnyng ie bolyp, bilek týre qyzmet eteuine mýmkindik beretin uaqyt kelgen siyaqty. Osyny ghana qaperge saludy qúp kórdik.

Dәuren Quat

Abai.kz