QR Parlamenti Mәjilisining deputaty, «Núr Otan» partiyasy fraksiyasynyng mýshesi Baqytbek SMAGhÚL qarsanynda qogham, el damuy, alda túrghan belester jóninde óz oilarymen bólisedi. 

- Baqytbek myrza, býgingi tandaghy jetistikterimiz, eldik mәseleler turaly qanday oy aitar ediniz?

- Tәuelsizdikti, bostandyqty, azattyqty, egemen el boludy ansap ótken ata-babalarymyz qanshama?! Bodandyqtyng tensizdigin kórip, әdiletsizdikke úshyrap, qorlyq kórgenderi qanshama? Nebir jaugershilik zamandardy bastan keshti. Sonday kezderde ata-babalarymyz «Qoy ýstine boztorghay júmyrtqalaghan zaman bolghay» dep tiledi. Mine, ghasyrlar boyy ansaghan tәuelsizdigimizge qol jetkizip, el qatarly ómir sýruimizding ózi baqyt emes pe? Elde jamanshylyq bolmay, halyqtyng bәri jaqsylyq jolynda talaptanyp, ózining yntymaghyn jarastyryp otyrghany birlik pen túraqtylyqtyng arqasy dep bilemin.

Qazaqstannyng býkil halqy bir jýrekpen ýndesip, arman-múraty bir tilekke toghysyp jatyr. Sondyqtan maqtanyshymyzben birge saqtanu qabiletimizden de aiyrylmauymyz qajet. Óitkeni, mynau mazasyz әlemning әr týkpirinde, jan-jaqta bolyp jatqan jaghdaylar әser etui mýmkin. Biz tek óz elimizde ghana bereke men birlikti saqtaumen shektelmey, kórshiles elderdin, TMD qúramyndaghy elderdin, yaghny arazdasqan bauyrlardy tatulyqqa shaqyryp, kýpirlikte jýrgenderdi shýkirlikke, әurede jýrgenderdi tәubege shaqyryp jýrgen Elbasymyzdyng algha qoyghan maqsat-mýddelerimen birge ósip-órkendep kele jatyrmyz.

Biyl el bolyp atap ótkeli túrghan mereyli belesterimiz - Qazaq handyghynyng 550 jyldyghy, Qazaqstan halqy Assambleyasy men Konstitusiyamyzdyng 20 jyldyghy, Úly Jenisting 70 jyldyghy ortaq maqsattan tuyndaghan mereytoylar. Otanyn sýigen sanaly azamattyng bәri de elding býgingi jetistigi keyingi úrpaqqa qalsyn degen izgi tilekpen enbek etetini anyq. Bóget, kedergiler de joq emes. Elding mereyin ósiretin de, tabysyn arttyratyn da ózimiz. Keyde Assambleyanyng baghyt-baghdaryn kóp adamdar týsine bermedi. Al shyn mәnine kelgende ol bir ýy ishinen ýy tigu emes, Qazaqstan degen ortaq shanyraghymyzdyng mýddesi ýshin bir ortagha biriktirilgen úiym. Yaghni, irgesi, keregesi myqty Qazaq elining shanyraghyna tigilgen uyqtar ispettes.

- Halqymyz ýshin Nauryz meyramynyng mәni men manyzy zor. Mereke qarsanynda óreli oilarynyzben bólisseniz?

- Nauryz merekesine keletin bolsaq, búl - tabighattyng airyqsha kezeni. Ghasyrlar qoynauynan bastau alatyn, biz ýshin qay uaqytta da últtyq qúndylyq bolyp sanalatyn, elimizde údayy merekelenetin tól meyramymyz Nauryzdyng biz ýshin mәni óte zor.

Nauryz meyramy - Jer-Ananyng busanyp, tabighattyng týlegen sәti. Auyr qystan shyghyp, juannyng jinishkerip, jinishkening ýzilgen kezi. Sol kezde Tabighattyng ózi adamgha da, barlyq tirshilik iyelerine de quat berip, kýnning shuaghyn syilap, janyn jadyratatyn shaq. Adam bolghan son, sózge kelip qalatyndar bolady, sonday arazdasqan aghayynnyng tatulasatyn túsy. Soghan yqpal etken adamdar sauapty is atqarghan bolyp esepteledi. Búl jaqsynyng sharapaty kórinetin meyram emes pe? Sondyqtan otandyq berekening barlyghyn da biz baghalay biluimiz qajet.

Biz qúldyq psihologiyadan arylyp, ótkenge qúrmet kórsetip, tәuelsizdik tanynda kelgen, ata-babalarymyz ansaghan otandyq merekelerding qadir-qasiyetimen jastardy susyndatuymyz kerek. Onyng mәni tek toylap qana qoymay, Úlystyng úly kýnining maghynasyna tereng boylauda jatyr dep bilemiz. Auyldy, qalany kógaldandyryp, barlyq jerding taza, kórikti bolyp túruyna atsalysyp, jasyl-jelek qoryn molaytu ýshin jas taldardy egip, bәrimiz de ýles qosqanymyz abzal. Jer-Ananyng jipsigen kezinde ózining qysqy tonyn tastap, bәisheshek býrshik jaryp shyqqanda tirshilik ataulynyng qayta týleui - tabighat zandylyghy. Tas jýrek bolmasa, adamnyng da jýregi eljirep, kónili tasityn shaghy osy kez. Bir-birine bauyrmal bolu, adamdy jaqsy kóru qasiyetterinen artqan qúndylyq bar ma?! Sondyqtan da jerimizdin, tilimizdin, dinimizding tútastyghyn saqtau - Qazaqstannyng barsha azamatynyng Otan aldyndaghy paryzy. Memlekettik sanada, Mәngilik Eldi ornatu jolynda ózimizding aiqyndap alghan baghytymyz boyynsha el damuyna ýles qosu - azamattyq boryshymyz. Kezinde 50 elding qataryna qosylu degen jay ghana sóz bolghan joq. Elu el bostan-bosqa jatqan el emes. Ár sekund sayyn ghalamdyq janalyqtar bolyp jatqan kezde qatardan qalyp qoymau - eldigimizge syn. Endi mine damyghan otyz elding qataryna enu maqsatymyz bizderden ýlken ansaghan armanmen, mol kýsh-jigermen baghyt aludy talap etedi.

Áyteke biydin: «Óz biliming - sәuletin, óz bedeling - dәuletin» degen sózi býgingi jastardyng izdenis jolyndaghy úranyna ainalghan kezde ghana, damudyng danghyl jolynyng san taraby ashylady.

Shynynda da, osy 23 jyldyng ishinde ekonomikasy jyl sayyn eselengen memleketke ainaldyq dep anyq aita alamyz. Bardyng qadirin bilu, babalarymyzdyng basynan ótkizgen qiyndyqtardy saralay bilu, qolymyzdaghy iygilikke shýkirshilik etu, jastardyng boyyna qanaghatshylyq sezimin sinire beruimiz qajet. Óitkeni aspannan týsken Tәuelsizdik joq. Joghary órlegen sayyn jýk te, jauapkershilik te auyrlay týsedi. Kórshiles alpauyt memlekettermen yntymaqtastyq qarym-qatynas jasay otyryp, nar kóteretin jýkti abyroymen kóterip, biyik belesterge shygharu - barsha azamattyn, jastardyng mindeti. Elbasynyng algha qoyghan baghyt-baghdarlarynda oghan qalay qol jetkizuding joldary anyq aitylghan. Kezdesui mýmkin qanday qiyndyqtar bolsa da, elding birligimen jenip shyghugha bolady. Bizding qoghamda әrbir azamattyng óz orny, óz róli bar.

Aldaghy bolatyn saylau elimiz ýshin ýlken bir syn. Barsha adam belsene aralasuy kerek. Ol - elding keleshektegi taghdyry, halyqtyng tandau jasaytyn kýni. Algha qoyghan maqsattargha jetu ýshin halyq óz tandauyn jasaydy dep oilaymyn.

Tәuelsizdik jyldarynda biz halyqaralyq demokratiyalyq qúndylyqtardyng barlyghyn da Qazaqstangha engizdik. Adam qúqyghy, ekonomikalyq, ekologiyalyq, beybitshilikti qorghau jәne basqa da mәseleler boyynsha konvensiyalargha qosyldyq. Adamdy nәsiline, tegine, dinine jәne basqa qasiyetterine qaray kemsitushilik joq. Men elimizding kemel keleshegine senemin.

- Jana bastalghan qoy jylynda halyqqa aitar tileginiz?

- Elimizding ertenine elendeytin azamattarymyzdyng densaulyghy myqty bolsyn! Alty qúrlyqtyng ishinde alash aty aspanday bersin! Qyzdarymyz ibaly, inabatty, últtyq tәrbiyening qorghaushysy bolsa, jigitterimiz abyroyly, tekti, ar men namysqa shyndalghan azamattar bolsyn!

Mәngilik Qazaq Elining ensesi biyik, maqsaty aiqyn, keleshegi kemel bolsyn! Barsha qazaqstandyqtargha aitarym, uyzday úiyghan yntymaghymyz jarasyp, bir shanyraqtyng astynda bir kisining balasynday bolyp, mәngi Qazaq eli ýshin eseli enbek ete bereyik. Halqymyzgha yntymaq, birlik tileymin!

(Derekkóz: http://www.inform.kz/kaz/article/2757955)