Uaqyt ótken sayyn elimizding ekonomikasy algha basyp, ónim óndiru kólemining ósui jaghynan biyik kórsetkishterimen býkil әlemge tanyluda. 2020 jyly el ekonomikasynyng kólemi 30-40 payyzgha artady, 25 myng jana júmys orny qúrylady, jalpy qúny 7 trillion 300 mlrd. tenge 237 jana kәsiporyn ashylady. Búl keleshekte alar asuymyz, shyghar shynymyz biyik bolatynyn anghartady. Osynday ortaq jetistikte bizding oblystyng ýlesi mol ekeni boyymyzda maqtanysh sezimin úyalatady. Ónirimizding әsirese industriyalandyru baghytyndaghy songhy bir jarym-eki jylda sәtti qadamdar jasap otyrghanyn atap ótken jón. Mәselen, Qazaqstannyng industriyalyq-innovasiyalyq damuy ayasynda bizding oblysta 42 investisiyalyq joba jýzege asady desek, onyng óndiristik saladaghy әleuetining zor, belesteri biyik ekenine kóz jetkizemiz.
Jaqynda ghana, ótken aida, Elbasymyz Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev bizding oblysta bolyp, ekonomika men әleumettik salalarda jýrgizilip jatqan júmystargha, búlardyng nәtiyjelerine ong baghasyn bergeni barshamyzgha mәlim.

Uaqyt ótken sayyn elimizding ekonomikasy algha basyp, ónim óndiru kólemining ósui jaghynan biyik kórsetkishterimen býkil әlemge tanyluda. 2020 jyly el ekonomikasynyng kólemi 30-40 payyzgha artady, 25 myng jana júmys orny qúrylady, jalpy qúny 7 trillion 300 mlrd. tenge 237 jana kәsiporyn ashylady. Búl keleshekte alar asuymyz, shyghar shynymyz biyik bolatynyn anghartady. Osynday ortaq jetistikte bizding oblystyng ýlesi mol ekeni boyymyzda maqtanysh sezimin úyalatady. Ónirimizding әsirese industriyalandyru baghytyndaghy songhy bir jarym-eki jylda sәtti qadamdar jasap otyrghanyn atap ótken jón. Mәselen, Qazaqstannyng industriyalyq-innovasiyalyq damuy ayasynda bizding oblysta 42 investisiyalyq joba jýzege asady desek, onyng óndiristik saladaghy әleuetining zor, belesteri biyik ekenine kóz jetkizemiz.
Jaqynda ghana, ótken aida, Elbasymyz Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev bizding oblysta bolyp, ekonomika men әleumettik salalarda jýrgizilip jatqan júmystargha, búlardyng nәtiyjelerine ong baghasyn bergeni barshamyzgha mәlim.
Ertisting Pavlodar ónirinde múnday iygi ózgeristerding mol ekenin ekonomikanyng barometri atanghan temirjol salasynyng qyzmetinen anyq bayqaugha bolady. Ótken 2009 jyly «Qazaqstan temir joly» boyynsha pavlodarlyqtardyng ýlesi 33,5 payyz bolghan edi. Temirjolshy qauym biylghy qaharly qystyng qolaysyzdyqtaryna qaramastan óz mindetterin abyroyly atqardy. Biylghy jarty jyldyqta byltyrghy osy kezenmen salystyrghanda 8,5 mln.tonnadan astam jýk artyq tasyldy. Jýk tasu kólemi 26,7 payyzgha artty. «Qazaqstan temir joly» últtyq kompaniyasy boyynsha biylghy jartyjyldyqta elimizding jýk tasymaly kólemining 46,8 payyzgha ósui - pavlodarlyq temirjolshylardyng ýlesi. Búl - ónirimizding myndaghan temirjolshylarynyng qajyrly enbegining jemisi. Osy kórsetkishter aldaghy uaqytta shek bolmauy kerek. Oghan mýmkindik bar. Áriyne, oblys temir jol salasyn der kezinde qamtu múnday kórsetkishterge qol jetkizip otyr.
Oblys әkimi Baqytjan Saghyntaev pen «Qazaqstan temir joly» últtyq kompaniyasy» AQ preziydenti Asqar Maminning iskerlik qarym-qatynasy tabystyng bayandy boluyna yqpal etkenin bәrimiz týsinemiz. Qazirde temirjol salasyn tehnikalyq jaghdayyn jaqsartugha kýsh salynuda. Sonyng bir mysaly - Ekibastúzdaghy vagon jasau kәsipornyn salu. Onyng jobalyq quaty - 2,5 myng jýk vagony. Biyl alghashqy ónimderin shyghara bastaydy. Búl - Qazaqstanda ghana emes, býkil TMD boyynsha jýk vagonyn shygharatyn túnghysh kәsiporyn. KSRO taraghannan keyin búrynghy kenestik elderde vagon problemasy kýrdelene týskeni belgili. Vagongha degen súranys bar. Onyng baghasy qymbat. Qazaqstan Kedendik odaqqa kirgennen beri jana da sapaly vagondarmen jýk tasymaldaudyng manyzy arta týsti. Endeshe Ekibastúzda vagon zauytyn salu aldaghy kýn talaptaryn erte eskerip, bәsekelestikte ozugha dayyn boludyng qadamy dep bilgenimiz jón.
Sol siyaqty saladaghy taghy bir ózekti mәsele - relis jasau. Búl jóninde de sharalar iskerlikpen jýzege asatynyna senimimiz bar. Atap aitqanda, jylyna 100 myng tonna relis shygharatyn kәsiporyn oblysymyzda oryn almaq. Osynshama relis 700-den astam kilometr temirjoldy jóndeuge jetedi. Al últtyq kompaniya ýshin bizding el boyynsha jylyna 500 kilometr jol jóndeu qiyngha týsip otyr. Búl asa qymbatqa týsetin júmysta bir kilometrdi kýrdeli jóndeuge 52-58 mln.tenge júmsalady. Áriyne, osy ónimdi ózimizde shygharu ekonomikalyq tiyimdi, basqasha aitqanda, qarajatymyzdy ýnemdeydi. Qazir Reseyden bir kilometrlik relisti satyp alugha 16-18 million tengeden astam qarjy júmsalatynyn aita keteyik.
Sonday-aq bizding ónirde vagon donghalaqtaryn jasau mәselesi qaralyp jatyr desek, búl da qarajatymyzdy búrynghygha qaraghanda ýnemdep júmsaugha jaghday jasaydy.
Syrttan qymbatqa almay, ózimizde ónim óndiru óte tiyimdi ekenin basa aitqym keledi. Temirjol salasyna kýrdeli jóndeu ýshin 115 mynnan astam týrli tetik kerek. Búl tetikterdi satyp alugha últtyq kompaniya jyl sayyn 600 mlrd.tengeden astam qarjy bóledi. Osynday kóp qarjy, ókinishke qaray, әzirge syrtqa ketude. Óitkeni elimizde múnday tetikter jasalmaydy. Sondyqtan óz qalalarymyzda temirjol salasyna qajetti qúral-jabdyq, tetik jasaytyn kәsiporyndar qúru ýshin arnauly ýkimettik baghdarlamany jasaytyn kez keldi dep esepteymin.
Temirjol salasynda songhy iygi ózgeristerding biri - biyl Astana men Pavlodar arasynda elektropoezdyng jýre bastauy. Aldaghy kýzde, qazan aiynda ol aptasyna tórt ret, qolayly uaqytta jýrip túratyn bolady. Úzaq uaqyt sheshilmey kele jatqan osy týiindi mәsele sheshimin tapqanyna júrt riza.
Jolaushylar vokzalyn qala qaqpasy dep oryndy ataydy. Rasynda syrttan kelgen meyman aldymen ózining alghash tabany tiygen vokzaldan bastap qalany synaydy emes pe. Osydan otyz jyl búryn vokzal óz zamanyna say ghimaratymen erekshelense, kele-kele eskirip, ajary ketip, ainalasy kóriksiz kórinisterimen kónilge kirbing әkeletin boldy. Mine, byltyrdan beri vokzal tónireginde ýlken de iygilikti júmystar jýrgizilude. Qazirde sol jóndeu, bezendiru júmystary nәtiyjesinde vokzal tóniregi tanymastay bolyp ajarlandy, aghashtar otyrghyzylyp, jasyl jelekke bólendi, subúrqaq ornatyldy, sәulettik jaghynan tәrtipke keltirildi. Endi ol qala túrghyndary men qonaqtarynyng sýisine qaraytyn kórikti ornyna ainaldy...
Erteng - kәsiby merekemiz. Pavlodar oblysynda temirjol salasynda enbek etkenime 54 jyl tolghan men ýshin ol - jýregimdi tebirentip, tolghandyratyn ýlken mereke. Qystyng qaqaghan sary ayazy men borandy kýnderdin, jazdyng aptap ystyghynda ózderining el aldyndaghy abyroyly paryzdaryn mýltiksiz oryndap jýrgen әriptesterimdi kәsiby merekemen qúttyqtaugha әrdayym asyghamyn. Temirjolshy kýni kәsiby merekelerding ishinde birinshi bolyp merekelendi. Erlik enbek iyeleri, bir ghajaby, kәsiby merekeni tughan kýninen kem kórmeydi. Temirjolshy kýnin tabystarmen qarsy alu iygi dәstýrge ainaldy. Múnday kýnning keyingi tolqyn jas buyn ýshin tәrbiyelik mәni zor boldy. Ras, qazir temirjolshylar basqa salalarmen birlesip kәsiby merekeni atap ótedi. Temirjolshylardyng ózderining jeke kәsiby merekesi bolghany jón dep ózim de, әriptesterimiz de pikirimizdi bildirip jýremiz. Osy tilegimiz oryndalsa, múnyng sharapaty mol bolatynyna senemin. Áriptesterim qashan da sertke berik, tәrtipti de úiymshyl, enbeksýigish bolyp keldi. Sol dәstýr jalghasa beredi. Elimizding ekonomikasyn órge bastyruda temirjolshy qauym enbek kórigin qyzdyra týsedi.
Qoryta aitqanda, temirjol salasynda býginde iygi ister kóp. Maqsat - salany býgingi biyik talaptargha say, bәsekelestikke qabiletti etu. Onyng alghysharttary qazir oidaghyday iske asuda. Búl bolashaqtan ýlken ýmit kýttirude.

Áby SARQYNShAQOV