Ótken seysenbide «QazTransOyl» AQ elimizding qúbyr tasymaldau salasynyng 75 jyldyq mereytoyyn atap ótti. Múnay-gaz kesheni qyzmetkerlerining kәsiby merekesi qarsanynda, Estay atyndaghy qalalyq mәdeniyet sarayynda úiymdastyrylghan saltanatty sharagha kompaniya basshylyghy, qazirgi qarqyndy damu jolyna týsken memleketimizding múnay qúbyry jýiesining negizin qalaghan ardagerler, enbek sinirgen qyzmetkerler men olardyng enbek jolyn abyroymen jalghastyryp kele jatqan enbekkerlerding býgingi tolqyny jinaldy. Múnayshylardy mereytoymen qúttyqtaugha oblys әkimi Baqytjan Saghyntaev keldi.

Ótken seysenbide «QazTransOyl» AQ elimizding qúbyr tasymaldau salasynyng 75 jyldyq mereytoyyn atap ótti. Múnay-gaz kesheni qyzmetkerlerining kәsiby merekesi qarsanynda, Estay atyndaghy qalalyq mәdeniyet sarayynda úiymdastyrylghan saltanatty sharagha kompaniya basshylyghy, qazirgi qarqyndy damu jolyna týsken memleketimizding múnay qúbyry jýiesining negizin qalaghan ardagerler, enbek sinirgen qyzmetkerler men olardyng enbek jolyn abyroymen jalghastyryp kele jatqan enbekkerlerding býgingi tolqyny jinaldy. Múnayshylardy mereytoymen qúttyqtaugha oblys әkimi Baqytjan Saghyntaev keldi.
Búl kýni barlyq izgi tilek, qúrmet sonau jiyrmasynshy ghasyrdyng orta sheninde elimizding múnay tasymaldau jýiesining negizin qalaghan agha úrpaqqa arnaldy. Olardyng talay qiyndyqtargha qaramastan moyymay ilgeri jyljyp, ýlken maqsat jolyndaghy qajyrly enbekterining arqasynda elimiz býgingi dengeyine jetip otyr desek qatelespespiz. Sebebi múnay salasy el ekonomikasynyng qozghaushy kýshi ekendigi sózsiz. Al sol ardaqty ardagerlerding jolyn býginde «QazTransOyl» kompaniyasynyng myndaghan bilikti qyzmetkerleri jalghastyryp keledi. «75 jyl - ýlken beles. Osy kezeng aralyghynda alghashqy ústanghan baghytynan taymay, túraqty damu jolyna týsken kompaniyanyng talay asulardy baghyndyrghandyghy belgili. Elimizding birqatar aimaqtaryn baylanystyryp, kórshiles Resey men Qytaygha baghyttalghan múnay tasymaldau qúbyrlaryn salugha qatysty iri jobalar - osynyng barlyghy atalmysh kompaniyanyng der kezinde ózining strategiyalyq sayasatyn dúrys qúra bilgendigining nәtiyjesi dep bilem. Tәuelsizdik jyldary, «QazTransOyl» alghash qúrylghan kezde onyng basshylyq qyzmetterine jas, bilikti mamandar kelgen bolatyn. Olardyng býginde ózderine artylghan senimdi aqtap, ardager múnayshylarymyzdyng amanatyn abyroymen arqalap kele jatqan jayy bar. Agha úrpaq pen jas buyn ókilderining sabaqtastyghy kompaniyany býgingidey belesterge jetelep keledi», - dedi oblys әkimi Baqytjan Saghyntaev. Sonday-aq aimaq basshysy jaqynda ótken halyqaralyq «Ýzdik kәsip» bayqauynda jalpykomandalyq esepte ekinshi oryngha ie bolghan múnayshylardy qúttyqtady. Bir atap óterligi, top jaryp, jýldeli oryndargha ie bolghan bes qyzmetkerding ýsheui kompaniyanyng shyghys filialynyng múnayshylary bolsa, onyng ekeui - pavlodarlyqtar.
Jalpy, qazaqstandyq magistralidi múnay qúbyry jýiesining tughan kýni retinde 1935 jyldyng 7-shi jeltoqsany sanalady. Al qúbyr tasymaldau transportynyng jeke sala retindegi damuy ótken ghasyrdyng eluinshi jyldarynyng ayaq kezinen bastau aldy. Ol elimizde auyr ónerkәsip, әsirese qara, týsti metallurgiya jәne mashinajasau boyynsha jana, iri kәsiporyndardy salu isi josparlanyp jatqan kez. Sonyng saldarynan respublikamyzda múnay ónimine degen súranys arta týsti. 1963 jyly Ýzen, Jetibay ken oryndarynan shiykizatty Shevchenko qalasyna jetkizuge baghyttalghan «Ýzen-Jetibay-Shevchenko» múnay qúbyrynyng qúrylysy bastaldy. Al 1969 jyly «Ýzen-Qúlsary-Guriev» múnay qúbyry iske qosyldy. Jetpisinshi jyldary Omby-Pavlodar, Pavlodar-Shymkent baghytyndaghy múnay tasymalyn qúru isi qolgha alyndy.
1997 jyly qúramyna elimizdegi barlyq magistralidi múnay qúbyrlary engen «QazTransOyl» aksionerlik qoghamy qúryldy. Naq osy kezennen bastap kompaniyanyng jana tarihy bastaldy. «QazMúnayGaz» últtyq kompaniyasynyng enshiles kәsiporyny sanalatyn «QazTransOyl» býginde ýlken belesterdi baghyndyra bildi. Kenqiyaq-Atyrau, Álibekmola-Kenqiyaq, Soltýstik Búzashy-Qarajanbas, Atasu-Alashanikou syndy jana múnay qúbyrlary qoldanysqa berildi. Kenqiyaq-Qúmkól qúbyr tasymaly salynyp, Atyrau-Samara múnay qúbyrynyng tasymaldau mýmkindigi arttyryldy. Aqtau portynyn, birqatar temirjol terminaldarynyng quaty keneytildi. Múnay tasymaldau jýiesining «Transnefti» AAQ, «Ukrtransnafta» AAQ, «Gomelitransnefti» syndy iri operatorlarymen kelisimsharttar jasaldy. Onymen qosa, 2008 jyly «QazTransOyl» «Batumi IndustrialHoldings Limited» kompaniyasynyng aksiyalaryna tolyq iyelik etu qúqyghyna ie boldy. Búl kelisimsharttyng arqasynda alghash ret Qara tenizdegi sheteldik múnay transporty aktivteri alyndy.
Kompaniyanyng atqarghan júmystarynyng nәtiyjesi retinde jyldan-jylgha ósip kele jatqan múnay tasymalynyng kólemin atap ótuge bolady. Eger 1997 jyly kәsiporyn óz magistralidi jýiesi boyynsha 22,9 million tonna múnay tasymaldasa, ótken jyly búl kórsetkish 50,885 million tonnany qúrady.
«QazTransOyl» AQ eki óndiristik qúrylymnan, Shyghys jәne Batys filialdarynan túrady. Búl rette kompaniyanyng Shyghys filialyn Qazaqstannyng qúbyr tasymaly jýiesining «jýregi» dep tekten-tekke aitpasa kerek. Býginde ol batys-sibir, qazaqstandyq múnaydy qabyldap alyp, tasymaldau boyynsha qyzmet týrin kórsetedi. Sonday-aq Atasu-Alashanikou múnay qúbyry arqyly shiykizat ónimin eksportqa shygharumen ainalysady. Jәne elimizding ishki naryghyna, Pavlodardyng múnay-himiya zauyty men Shymkentting múnay óndeu zauyttaryna tasymaldaydy. Múnyng barlyghy kompaniyanyng býgingi kelbetining bir shaghyn kórinisi ghana. Saltanatty sharagha jinalghandar «QazTransOyl»-dyng múnday jetistikterge tek qyzmetkerlerining óz isine shyn berilgendiginin, olardyng qajyrly enbegining arqasynda ekendigin basa aitty.
Merekelik shara barysynda oblys әkimi B.Saghyntaev kompaniyanyng birqatar ardagerlerin kóp jylghy adal enbegi, aimaqtyng әleumettik-ekonomikalyq damuyna qosqan jeke qomaqty ýlesi ýshin oblys әkimining Qúrmet gramotasymen jәne alghys hatymen marapattady. Olardyng qatarynda enbek ardagerleri V.Gurtovoy, S.Sergeev, S.Ábdrahmanovalar bar. Taghy birqatar ardagerler men qyzmetkerler QR Energetika jәne gaz ministrining búiryghymen «Múnay salasy qyzmetining ýzdik qyzmetkeri» nagradalaryna ie boldy. Joghary marapatty iyelerine «QazTransOyl» AQ bas diyrektory Núrbol Súltan tabys etti.
Kesh sonynda jergilikti jәne Qazaqstan estrada júldyzda- rynyng qatysuymen konsert úiymdastyryldy. Múnayshylardy qúttyqtaugha QR Halyq әrtisi, belgili әnshi Roza Rymbaeva keldi.

D.AYTPAYÚLY.