«EKSPO-2017» kórmesi hәm Súltan Beybarys dәuiri
2017 jylghy 15 mausymda Qazaqstan Respublikasynyng Últtyq muzeyinde «EKSPO-2017» Halyqaralyq mamandandyrylghan kórmesi ayasynda «Súltan Beybarys jәne onyng dәuiri» kórmesining ashylu saltanaty ótti, - dep habarlaydy Abay-aqparat.
Negizgi derekter boyynsha Beybarys súltan (1223 nemese 1225-1277) Qara tenizden soltýstikke qaray «Deshti Qypshaqta» (Qypshaqtar dalasy) dýniyege kelgen. XIV ghasyrdaghy Mysyr tarihshysy әl-Ayny ózinin «Ikdu ali-djuman fy tarih ahl ali-azman» («Uaqyt túrghyndary turaly inju alqasy») enbeginde Beybarys bin Abdullanyng qypshaq nәsilinen ekendigi turaly jazghan. Án-Nuvayridyng mәlimetteri boyynsha, Beybarys týrki júrtynan, qypshaqtyng Elbórili taypasynan shyqqan.
Kórmening ashylu saltanatynda Qazaqstan Respublikasy Mәdeniyet jәne sport ministri Arystanbek Múhamediyúly:
«Qazaqstan ýshin, elimiz ýshin býgin erekshe kýn bolyp túr. Sebebi Súltan Beybarystyng kórmesin alghash ret elimizge alyp kelip otyrmyz. Osy uaqytqa deyin Súltan Beybarys turaly kórkem filim týsirilip, birneshe spektaklider qoyyldy. Biraq Súltannyng qoly tiygen, óz qoltanbasyn qaldyrghan erekshe jәdigerleri elimizge birinshi ret әkelindi. Búl – barshamyz ýshin ýlken quanysh, quanyshymyz qútty bolsyn»! – dedi óz sózinde.
Beybarys taqta 17 jyl (1260-1277 jj.) otyrdy. Súltan biylik qúrghan jyldary Mysyr quatty memleketke ainaldy. Arnalar, keme jasau verfteri, elding shekaralarynda әskery bekinister, Kairde saraylar men meshitter salyndy, qolóneri, eginshilik, ghylym, sauda, óner salalary damydy.
Arab Respublikasy Egiypet Kóne ister ministrligining Islam sektorynyng Tóraghasy Alisaid Helmy Ezzat Mariy:
«Osy qasiyetti jerde tuylyp, Mysyr jerine qyzmet etken Beybarys – óte dana súltan. Ol – ózinin batyrlyghymen, otan sýigishtigimen, elin, jerin qorghau arqyly әlemge tanylghan súltan. Sizder kuә bolyp túrghan kórmege Súltan ómir sýrgen kezenning týrli zattary qoyyldy. Múndaghy basty jәdiger – Beybarystyng batyrlyghyn, súltandyghyn, erekshe erligin sipattaytyn, onyng arystan beynelengen emblemasy, - dep Súltannyng móri ispettes arystan tanbasy bar emblemasyn erekshe atap ótti.
Beybarys súltan Palestina men Siriyada Irandaghy monghol elhandaryna jәne europalyq kresshilerge toytarys bergen soghystarymen tanymal. Halyq Abuli-Futuh «Jenisterding atasy» dep ardaqtaghan Beybarys Shyghystyng kórnekti qolbasshysy.
Kórmege Beybarys súltannyng ómiri men el biyleu tarihyn bayandaytyn Islam óneri muzeyi (Kair q., Mysyr) jinaghynan jәdigerler qoyyldy.
Kórme 10 tamyzgha deyin jalghasady.
Shәriphan Qaysar
Abay-aqparat