Álemde integrasiya da, dezintegrasiya qatar jyldam jýrip jatyr
Aldynghy Euroturda kózge qatty basylghan dýniyening biri - týrli elderdegi aimaqtardyng avtonomiya ne tәuelsizdikke úmtyluy boldy.
Mәselen, alaqanday el Beligiyada Flamandtyqtar ontýstiktegi júmyssyz vallondtyqtardy asyraghymyz kelmeydi, sol ýshin avtonomiyamyzdy keneytu kerek deydi. Oghan valondtyqtar qarsy. Jalpy Beligiyada qazir týrli 6 ýkimet, 6 parlament bar.
Italiyada da sol jaghday. Soltýstiktegi bay Lombardiya, Venesiya "ontýstiktegi jalqau halyqty (Sisiliya, Sardiniya) asyraugha salyghymyzdy júmsamaymyz, aqshamyz ózimizde qalsyn" deydi.
Sol ýshin 22 qazanda avtonomiya alugha referendum ótkizbek. Poyyzdarda jarnamasy ilingen.
Al bәrinenen de qatty ketken - Kataloniya. Olar Madridten tolyq tәuelsizdik almaq. Biz ispan emespiz, jeke elmiz deydi. Barselona kóshelerinde Kataloniyada jýrgening anyq seziledi, balkondarda óz tulary ilingen. Olar biyl 1 qazanda enshimizdi alamyz dep otyr.
Múny nege jazdym?
Búl prosess kóp elge ýlgi. Álemde integrasiya da, dezintegrasiya qatar jyldam jýrip jatyr.
Irgedegi júdyryqtay Qyrghyzstan әlsiregende ózbekter birden avtonomiya súrady. Ukraina 23 jylda Qyrymda, Donbasta ukrainizasiyasyn jýrgizbegen edi, әp-sәtte airyldy da qaldy.
Esesine, Resey bostandyqqa úmtylghan respublikasynyng bәrin ne aqshamen ne kýshpen basyp, momyn balaqay kýige týsirdi. Týsirgeni sonsha, keshe ghana Bashqúrt basshysy endi bizding respublikada bashqúrt tilin oqu mindet emes dep jariyalady.
Búl bizge de sabaq.
Aymaqtardy bir әri býtin ústaugha.
"Serpin" jobasy arqyly qazaqylandyrugha.
Eshbir aimaqtyng kedeylenuine jol bermeuge (Italiya sabaghy).
Al birlik pen bir eldilik (últyna qaramay) iydeologiyasy óz aldyna asa qajet bólek strategiya....
Núrmúhammed Baygharaev
Facebook-tegi paraqshasynan
