Jan sany halyqaralyq sayasatta, ekoknmikalyq qarym-qatynasta qashannan manyzdy rólge ie bolyp keledi. Adam resursy qay memelkette bolsa da en  basty qúndylyq esebinde. Tipti, orta dәulettisinen taqyr kedeyi basym elderding ózinde halyqtyng kóptigi ainalasyna, aimaqqa, sauda-sattyqqa yqpal etushi faktorgha ainalyp keledi. Mysalygha, Ýndistan.  Ras, bizben salystyrghanda búqarasynyng túrmysy tym nashar. Ash, jalanash júrt tas kóshelerde tapqanyn jep otyra beredi. Ýndistannyng shalghaydaghy provinsiyalary men hutorlaryn Almatydaghy "Shanyraq" yqsham audanynyng kedeylerimen ghana salystyraugha bolatyn shyghar. Tipti olardan da tómen jaghdayda ómir sýredi desek qatelespeymiz. Biraq, sol Ýndistan qazir syrtqa júmysshy kýshin ghana emes, dayyn tauarlar eksporttaytyn elge ainalyp otyr. Múndaghy eng basty qozghaushy kýsh jan sanynyng kóptigi bolsa kerek. ISO 3166-1 standarty boyynsha Ýndistan halqynyng sany 1 197 046 000 . Alda - qytay. Qytaylar - 1 340 780 000. Qytay men Ýndistannan keyingi orynda 310 406 000 jan basy bar AQSh túr. 4-shi orynda Indoneziya (231 369 500), odan keyin Braziliya (193 777 000), Pәkstan (170 982 500). TMD elderinen  aldynghy ondyqqa halyq sanynyng qalyndyghymen  reseylikter ilinipti (142 052 966). Ózbekstan 45-shi orynda (27 488 000). Biz әzirge 62-shi oryndy iyelenip (16 196 800) Belorussiyanyn, Ázirbayjannyng aldyna týsippiz.  Tәuba!

Jan sany halyqaralyq sayasatta, ekoknmikalyq qarym-qatynasta qashannan manyzdy rólge ie bolyp keledi. Adam resursy qay memelkette bolsa da en  basty qúndylyq esebinde. Tipti, orta dәulettisinen taqyr kedeyi basym elderding ózinde halyqtyng kóptigi ainalasyna, aimaqqa, sauda-sattyqqa yqpal etushi faktorgha ainalyp keledi. Mysalygha, Ýndistan.  Ras, bizben salystyrghanda búqarasynyng túrmysy tym nashar. Ash, jalanash júrt tas kóshelerde tapqanyn jep otyra beredi. Ýndistannyng shalghaydaghy provinsiyalary men hutorlaryn Almatydaghy "Shanyraq" yqsham audanynyng kedeylerimen ghana salystyraugha bolatyn shyghar. Tipti olardan da tómen jaghdayda ómir sýredi desek qatelespeymiz. Biraq, sol Ýndistan qazir syrtqa júmysshy kýshin ghana emes, dayyn tauarlar eksporttaytyn elge ainalyp otyr. Múndaghy eng basty qozghaushy kýsh jan sanynyng kóptigi bolsa kerek. ISO 3166-1 standarty boyynsha Ýndistan halqynyng sany 1 197 046 000 . Alda - qytay. Qytaylar - 1 340 780 000. Qytay men Ýndistannan keyingi orynda 310 406 000 jan basy bar AQSh túr. 4-shi orynda Indoneziya (231 369 500), odan keyin Braziliya (193 777 000), Pәkstan (170 982 500). TMD elderinen  aldynghy ondyqqa halyq sanynyng qalyndyghymen  reseylikter ilinipti (142 052 966). Ózbekstan 45-shi orynda (27 488 000). Biz әzirge 62-shi oryndy iyelenip (16 196 800) Belorussiyanyn, Ázirbayjannyng aldyna týsippiz.  Tәuba! Songhy derekter bizding taghy da óse týskenimizdi anghartady: Qazaqstan halqy qazir 16 372 000 jetti.  Al  jalpaq jer betindegi halyqtyng jalpy sany - 6 820 000 000 boldy.

Bizding dәuirimizden myng jyl búrynghy júrttyng sany  50 000 000 bolghan eken. Búl shamada qazirgi Qaraghandy qalasy men Balqash tenizining sol jaghalauynda Álkey Marghúlan tapqan Beghazy-Dәndibay órkeniyeti ómir sýripti.

1969 jyly Esik qalasynyng manyndaghy qorghannan tabylghan "Altyn adamdy" arheologtar bizding dәuirimizge deyin 500 jyl búryn ómir sýrgen saq patashasy dep jýr. B.d.d 500 jyl búryn adamzat balasynyng sany 100 000 000 bolypty deydi derekter.

Jәnibek  pen Kerey  qazaq memleketining tuyn Qozybas tauyna әkelip tigip jatqan 15-ghasyrda dýniyejýzining halqy 374  000 000  bolypty.

1900 jyly alty qúrlyqtyng halqy 1 633 845-gha jetken.  Sol kezdegi  sanaqtardyng kýmәndileu qortyndysyna sýiensek, biz, qazaq 4 mlnnan asyp  otyryppyz.

Semey dalasynda 1949 jyldyn  29 tamyzynda, tanghy saghat 7-de yadrolyq synaq qara jerding betin tulaqtay tulatqan kezde әlem halqynyng sany  2 528 3 11 jetti.

1961 jyly 12 kókekte qazaq jeri alghash ret adam balasyn gharyshqa attandyryp salyp jatqanda jer sharyndaghy júrttyng qarasy 3 035 623 asty.

Qazaqstan tәuelsiz el retinde 1999 jyldyn   25 aqpany men  4 nauryz aralyghynda túnghysh ret halyq sanaghyn ótkizip, jan sanymyz 14 896 100 bolghan kezde dýniyening júrty 6 000 000 000 boldy. Eng ghajaby jer betindegi  altynshy milliard adam qazaq qyzy Rәbiya Ermúqanova bolyp shyqty.

Babamekenindegi qazaqtyng sany 10 millionnan asty. Orystar 3 milliongha azaydy.

Jogharydaghynyng bәri bizben, bizding sanymyzben baylanysty mәlimetter.

Aman bolayyq, Abay bolayyq, aghayyn!

www.masa.kz sayty