Senbi, 23 Qarasha 2024
Janalyqtar 2145 0 pikir 7 Mausym, 2009 saghat 18:20

Qalmahanbet MÚQAMETQALI. Esimov Ýmbetovten nege ýlgi almaydy?

Artyq aitsaq ta, aiyp kórmeniz: Almaty syra sasyp barady! Kәdimgi sary syranyng iyisi salqyn samal esken aru qalanyng qonyr keshin keulep alghanyna aidan asty. Kisining kóniline kóktemmen ilesip kirgen jelik jasty da, jasamysty da kózjetim jerdegi syrahanalar men barlargha jetelep jatyr.
Bylay qaraghangha búnyng ersi eshtenesi joq, biraq, bizding kózdegenimiz beerman - syraqúmar adamnyng jelikbasaryna qyzghanysh emes, yaky tiyn saughan kәsipkerge kesir bolghymyz kelip te otyrghan joq, basqa mәsele. Eshbir baqylaushy oryn rastap bermeytin derekterge sensek, qazir ontýstik astanada myngha juyq irili-uaqty, tanymal-beymәlim syrahanalar bar kórinedi. Al, jaqynda ghana belgili bolghanday, biylghy jazgha qaray qalanyng adam ayaghy suymaytyn  kóshelerining qos qaptalyna syrany qúiyp satatyn dýkender sanyrauqúlaqsha qaptay bastaghan. Kimge kýlki, kimge týrpi, tyndanyz: bizding bir әriptesimiz óz ýiining irgesinde oryn tepken, aragidik qajetin alyp túratyn dәrihanany keleside tappay qalypty. An-tang bolyp anyqtasa, qojayyny dәrihanany jauyp, ornyna syra dýkenin ashyp qoyypty. Mine, sizge beyimdelu! Syragha qatysty taghy bir mәlim bolghan mәlimet bylay deydi: qala kóshelerinde jol erejesin búzyp ústalghan jýrgizushilerding deni kemi bir saptyayaq syra ishkenderin moyyndaydy eken. Múny MAIY-daghylardyng ózi aityp jýr.

Artyq aitsaq ta, aiyp kórmeniz: Almaty syra sasyp barady! Kәdimgi sary syranyng iyisi salqyn samal esken aru qalanyng qonyr keshin keulep alghanyna aidan asty. Kisining kóniline kóktemmen ilesip kirgen jelik jasty da, jasamysty da kózjetim jerdegi syrahanalar men barlargha jetelep jatyr.
Bylay qaraghangha búnyng ersi eshtenesi joq, biraq, bizding kózdegenimiz beerman - syraqúmar adamnyng jelikbasaryna qyzghanysh emes, yaky tiyn saughan kәsipkerge kesir bolghymyz kelip te otyrghan joq, basqa mәsele. Eshbir baqylaushy oryn rastap bermeytin derekterge sensek, qazir ontýstik astanada myngha juyq irili-uaqty, tanymal-beymәlim syrahanalar bar kórinedi. Al, jaqynda ghana belgili bolghanday, biylghy jazgha qaray qalanyng adam ayaghy suymaytyn  kóshelerining qos qaptalyna syrany qúiyp satatyn dýkender sanyrauqúlaqsha qaptay bastaghan. Kimge kýlki, kimge týrpi, tyndanyz: bizding bir әriptesimiz óz ýiining irgesinde oryn tepken, aragidik qajetin alyp túratyn dәrihanany keleside tappay qalypty. An-tang bolyp anyqtasa, qojayyny dәrihanany jauyp, ornyna syra dýkenin ashyp qoyypty. Mine, sizge beyimdelu! Syragha qatysty taghy bir mәlim bolghan mәlimet bylay deydi: qala kóshelerinde jol erejesin búzyp ústalghan jýrgizushilerding deni kemi bir saptyayaq syra ishkenderin moyyndaydy eken. Múny MAIY-daghylardyng ózi aityp jýr.
Alghy aitylghandardy dóngelektesek, qazirgi daghdarys jaghdayynda adamdardyng jankýizelisinen daua izdep barar jeri syrahanalar bolyp bara jatqanyn angharasyz jәne ýlken qalalardaghy eng ótimdi susynnyng qoshqyl syra ekenin de sezesiz. Búl, mәselening bir jaghy. Biz ekinshi jaghyn aitalyq: almatylyqtardyng syraqúmarlyghyn nege ong maqsatqa paydalanbasqa degen oy tuady. Mәselen, syra ansap barghan Sizge qoghamdyq demalys oryndary sap-salqyn sary qymyz úsynyp túrsa… syrt ainalyp ketpesiniz anyq qoy. 
Ókinishke qaray, Almatyda dәl qazir ol arman bolyp túr. Qoghamdyq oryndar bylay túrsyn, arnauly dýkenderding ózinen qymyzdy izdep tabu qiyn is. Mysalgha, qazir qymyz ben shúbatty tek «Kókbazardan» ghana tandap ishe alasyz, әri múndaghy agharghannyng qúny әrkimning qaltasyna soghatyny taghy anyq. Salystyrynyz: bazardaghy bir tostaq qymyzdyng qúny 100 tenge, al onynyz 150-200 gram ghana. Al, bir litr qymyz 400-550 tengening aralyghynda. Endi qarsy uәjdi estiniz: Almaty syrahanalaryndaghy eng arzan «Jiguli» syrasynyng 500 gramy – 100 tenge, eng tanymal «Shymkent» syrasynyng saptyayaghy 120-160 tenge shamasynda. Áriyne, әsirese sayasy elita ókilderi susyndaytyn salauatty syrahanalardaghy baghanyng jóni bólek.
Dey kelgende, almatylyqtardyng syragha qúmarlyghyn shamalap týsingendey bolasyz, ansardy almastyratyn balama joq. Últtyq maqtanysh әri dәrisiz daua bolatyn qymyz ben shúbat bylay túrsyn, tipti airan men qúrttyng ózin, әriyne, taza sapalysyn, sanitarlyq talapqa say keletinin izdep tabu qiyndau. Búghan alypsatargha artyq tóleytin aqshany  qosynyz…
Sonda ne isteu kerek?
Taghy bir ýlgi úsynayyq: Almatydan týiekósh jerdegi Taldyqorghan qalasynda biz bas qatyryp otyrghan mәsele sheshimin tauyp, jolgha qoyylghaly bes jylday bolyp qaldy. Serik Ýmbetovtyng Almaty oblysyna әkim bolyp kele sala qolgha alghan isining biri, oblys ortalyghynda «Qymyzhanalardy» kóptep ashu boldy. Qazir bir ghana Taldyqorghanda on toghyz arnauly ýy tiguli túr. Onda tek qana dәstýrli susyndar satylady әri últtyq tagham týrleri úsynylady. Qymyz ben qymyrannyn, shúbat pen shalaptyng shynayy tabighilyghy men sapalyq tazalyghyna shýbәsiz senesiz, aldymen dәm tatyp kóriniz. Olay bolatyn sebebi, Ýmbetov búl isti óz pәrmenimen әr audannyng әkimderine jýktep qoyghan. Áriyne, audan әkimderi aljapqysh baylap alyp agharghan satyp jýrgen joq, esesine esinen shygharmaydy. Ayrany ashyp, qymyzy sasyp jatsa, Serik Ábikenúlynan sybaghasyn alady. Sondyqtan shyghar, әr audandardaghy jylqy men týie ósiretin sharua qojalyqtarynyng shaghyn qosyny qaladan arnayy bólingen oryndarda qara kýzge deyin qonaqqa qymyz ben shúbatty úyalmay úsynady. Bir jaghy elding aldynda abyroy, dónglengen biznes, әri salauattylyq salty hәm halal niyet. Endeshe…
Endeshe Esimov Ýmbetovten nege ýlgi almaydy?

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1487
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3256
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5522