Syrshyl liriyk, qazaq poeziyasynyng kóshin bayandy belge qondyrghan túlghalardyng biri, kezinde úly epik Jambyl Jabaevtyng hatshysy bolghan Ghaly Ormanovtyng 110 jyldyghyna arnalghan "Ghaly ghibraty" әdebiy-muzykalyq eske alu keshi  Astanadaghy "Jastar" teatrynda dýrkirep ótti. Al, aqynnyng tughan ólkesi - Almaty oblysy Ormanovtay oghylanyn eske alghan da joq. Estuimizshe, aqynnyng 110 jyldyghyn merekeler qatarynda atap ótuge Almaty oblysy mәdeniyet basqarmasynyng bastyghy Aqan Ábdiuәly deytin jigit qarsy bolghan kórinedi. 

Qazaqstan Respublikasy Preziydenti N. Á.Nazarbaevtyng «Ruhany janghyru» baghdarlamasyn iske asyra otyryp, artyna airyqsha óshpeytin iz qaldyrghan Ghaly Ormanovtyng ómiri men shygharmashylyghyna sholu jasau arqyly qazaq poeziyasynyng qalyptasyp-damuyna, ósip-órkendeuine ýles qosqan enbegi jayly nasihattap, oqushy boyyna eljandylyq, Otansýigishtik, adamgershilik qasiyetterdi darytyp, ruhany baylyqty siniru. Sonday-aq, eske alu keshinde mektep múrajayynyng eksponattary men kitaptary qoyylady.

Qazaq  dalasy qanshalyqty keng bolsa, jazushy,aqyn Ghaly Ormanov onyng bar bolmysyn, ruhany qazynasyn zertteudegi enbegi sol darhandyqqa sayatyn edi. Shyndyghynda,aqynnyng bar ghúmyry últynyng úrpaghyn týgendep, joghyn joqtaugha arnaldy. Qashanda qalamyn qazaqpen úshtastyryp otyratyn Ghaly Ormanov  óz halqynyng úmyt qalyp, jadynan jylystap bara jatqan últtyq qúndylyqtaryn jinauda kózining mayyn tamyzdy, tirnektep enbek etti. Bir sózben aitqanda, Ghaly Ormanov – jan-jaqty, boyynda daryny da, jalyny da bar aqyn.

Qazaq әdebiyetine jiyrmasynshy jyldyng songhy jyldarynda dýniyege kelgen, qazaq poeziyasynyng qalyptasyp-damuyna, ósip-órkendeuine erekshe ýles qosqan aqyn  - Ghaly Ormanovtyng tughanyna 110 jyl. Osyghan baylanysty «Ómirimning sәulesin, órenime shashayyn» atty Ghaly Ormanovtyng 110 jyldyq mereytoyy mektebimizde bastalyp,«Aqyn ghúmyry» atty respublikalyq әdeby – sazdy shygharmashylyq kesh Astana qalasy Jastar teatrynda  jalghasyn tapty. Atauly is- sharagha Almaty qalasynan arnayy kelgen aqynnyng qyzy – Jәmigha Ghaliqyzy, jiyeni Aydar Qyryqbayúly jәne  Astana qalasynyng ziyaly qauymy aqyn, halyqaralyq «Alash» әdeby syilyghynyng iyegeri Serik Túrghynbekúly, filologiya ghylymdarynyng kandidaty, alashtanushy Qayrat Saq, belgili jurnalist «Altyn Júldyz» syilyghynyng iyegeri, Qazaq Últtyq Óner akademiyasynyng kúrmetti professory Núrtileu Imanghaliyúly.

Sonymen qatar saltanatty keshke aqynnyng tughan jeri Almaty oblysy  Aqsu audany Qapal auylyndaghy Ghaly Ormanov atyndaghy orta mektep ústazdary men shәkirtteri keldi. Keshimizdi Astana qalasy memlekettik filarmoniyasynyng «Saryarqa» foliklorlyq ansambli ashty. LED ekranda Ghaly Ormanovtyng qazaq radiosynyng altyn qorynda saqtalghan 1963 jyly berilgen súhbaty kórermenderge úsynyldy.

Aqynyn  qúrmetegen qogham qayratkeri, ónerjanashyry  «Núr Otan» partiyasynyng birinshi hatshysy Qúl-Múhammed Múhtar Abrarúly arnayy qúttyqtau hat jiberdi: Ghaly Ormanov әdebiyetimizge ótken ghasyrdyng 20-jyldarynyng sonynda kelip, qazaq poeziyasynyng qalyptasuyna ýlken ýles qosqan asa talantty aqyn. Ólen-jyrgha qúmartyp, qissa-dastandardy jattap ósken qalamger jastayynan әdebiyetke jaqyn boldy. Ghalekeng ólkelik gazetterde jariyalanghan alghashqy ólenderimen-aq qalyng oqyrmannyng jýregine jol tapty. Jambyl Jabaevtyng әdeby hatshysy bola jýrip jyr alybynyng shygharmalaryn jas úrpaqqa jetkizuge zor enbek sinirdi.

Orys jәne shyghys klassikterining shygharmalaryn qazaqshalap, otandyq audarma isining algha basuy jolynda da erekshe darynymen tanyldy. Ózining de enbekteri ózge tilderge tәrjimalanyp, qazaq әdebiyetining ayasy keneye týsti.

Barshanyzdy qazaq әdebiyetindegi orny bólek osynau qalamgerding 110 jyldyghymen shyn jýrekten qúttyqtaymyn. Elbasymyzdyn  «Bolashaqqa baghdar: ruhany janghyru» atty baghdarlamalyq maqalasyndaghy basym baghyttardy jýzege asyruda múnday is-sharalardyng manyzy zor. Býgingi keshti ruhaniyatymyzdyng kókjiyegin keneytetin sonday iygi isterding biri retinde qabyldap, onyng oidaghyday ótuine tilektestigimdi bildiremin.

Astana qalasynyng «Naz» by teatry óz ónerlerimen keshimizding kórkin asha týsti. №7 mektep – gimnaziyasynyng «Asyl sóz» ýiirmesining ónerpazdary « Týsken joq ólenine eshbir qylau» atty aqyn ólenderinen ýzindiler úsyndy.Aqyn boyyndaghy asyl qasiyetterdi Ghaly Ormanovtyng «Saq jýr!» ólenine qúrylghan teatrlandyrylghan kórinis kópshilikting kónilinen shyqty. Ghaly Ormanovtyng sózine jazylghan Serik Syzdyqovtyng әni «Auylgha», Kejehan Kereybaev «Shәkirt alghysy», «Ana qaryzy»әnderin  jas әnshiler Oralbek Tastanbek, Dosmaghambetov Nәby jәne Ghaly Ormanov atyndaghy №7 mektep – gimnaziyasynyng 7 synyp oqushysy  Rýstembekov Núr oryndady. Ontýstik Qazaqstan oblysynyng Shәmshi Qaldayaqov atyndaghy filarmoniya әnshisi Gýlzada Núrjanova jәne Túrar Álmenov «Jeldirme» әnin dombyrada oryndap, Almatydaghy A.Júbanov atyndaghy daryndy balalargha arnalghan respublikalyq qazaq mamandandyrylghan muzyka mektep-internatynyng 10 synyp oqushysy  Beyseqoja Ghalamat «Atadan múra» kýiin kýmbirlete tartty.Ghaly Ormanovtyng sózine jazylghan Kenjehan Kereybaevting «Jetisu jeri- kiyeli»atty әnin gimnziyanyng oqushylarynan qúrylghan hor oryndady.

Kesh sonynda Ghaly Ormanov atyndaghy №7 mektep – gimnaziyasynyng diyrektory Aytova Janat Túrysbekqyzy sóz alyp, aqynnyng qyzy – Jәmigha Ghaliqyzyn sahna tórine shaqyryp,syy – qúrmet kórsetti. Jәmigha Ghaliqyzy әkesi turaly estelikter aityp,  keshti úiymdastyruyna qoldau kórsetken Astana qalasy Mәdeneniyet basqarmasyna, Bilim basqarmasyna sheksiz alghysyn bildirdi.

Ghaly atamyz – qazaq әdebiyet tarihyndaghy kórnekti túlgha, qazaq sanasyn silkitken ruhany shamshyraq. Qazaq halqynyng taghdyryna bitken jaryq júldyzy. Sondyqtan da onyng qazaq ruhaniyatyn, ghylymyn dýniyege tanytudaghy múrasyn zertteu,nasihattau uaqyt talaby. Qazaq atty te­gimizde kóbe búzar aq súr jebemen bola­shaqqa atylghan ense­miz­di tanytar, qadi­rimizdi úqtyrar, qasiye­timizdi moyyndatar boytú­mar­ly kiyemiz.

"Eng bastysy әke atyna kir keltirmey, abyroymen ómir sýru kerek. Ol óte adal adam edi. Óz ar-úyatynan attap basyp, ózi turaly jar salugha qúlshynbaytyn qarapayym edi", - dep eske alady aghartushynyng qyzy Jamigha Ormanova.

"Býgin biz ýshin erekshe kýn, aqynnyng barlyq shygharmasy men júmystaryn  jyldar boyy osy mektepke jinap toptastyrdyq. Biz 120 adam shaqyrdyq, olardyng arasynda Mәjilis deputattary, qogham qayratkerleri jәne múghalimder men oqushylar, jurnalister bar", - deydi № 7 mektep-gimnaziyanyng diyrektory Janat Aitova.

Abai.kz