Fransuzdar orys tilin ýirenu ýshin Qazaqstangha kelip jatyr
«Vremya» gazetining keshegi kýngi sanynda quana habarlauyna qaraghanda sonau Fransiya elining Sen-Siyr-l Ekoli dep talatyn әskery liyseyining oqushylary mektepter almasuy atty baghdarlamasynyng shenberinde Almatynyng oqu oryndaryna arnayy at basyn búrypty. Sondaghy maqsaty ne deysizder ghoy? Búl eshbir egemen elding tarihynda bolmaytyn soraqy jaghday desem, sayasy qatelese qoymaspyn.
Fransuz oqushylary múnda orys tili men tarihyn ýirenuge niyet etipti. Konstitusiyada jazylghan memlekettik tildi emes, resmi ghana ataghy bar tilge qúmartypty. Búl sirә olardyng bizding elde qay tilding ýstem ekendigin anyq bilgendigin kóresetedi. Sondyqtan da shyghar, búlardyng ózimiz memlekettik mәrtebe berdik degen tilimizge múryn shýiire qaraghandyghy. Jaraydy, ózge elding qonaqtaryna ne kinә? Búlardy osynda kelip, kórshi elimizding tili men tarihyn qúmarta oquyna kim jol bergen? Qay ministrlik Konstitusiyamyzdy ayaqqa basyp otyr? Arnayy shaqyrghan qay sheneunik basqarghan mekeme? Osyghan jauap beretin organdar bar ma?
Álde elimiz ashyq-shashyq jatqan, kim bolsa sol, kez-kelgen kýmәndi maqsatpen kire beretin oryssha aitqanda «prohodnoy dvor ma?» Au, orys tili men tarihyn bilgisi kelse sonyng tarihy otany Reseyge nege barmaydy? Mәselen, aitalyq, sol fransuzdar kórshisi italiyandargha baryp «sizderge kelip, italiyan tilin emes, aghylshynsha ýireneyik dep edik» dese ne der edi? Esikten de syghalatpas edi.
Al, biz bolsaq? «Qor bolghan qayran qazaq tili-ay» dep, ishtey tynghannan basqa ne deyik. Aytpaqshy, әlgi gazetting osy maqalasynyng «Milosty prosiym» degen taqyrybynyng ózi kóp nәrseden habardar etip túrsa kerek. Jalpy, bizding sol gazetting tilshilerine jalpy elimizge abyroy әpermeytin, qayta bedelin týsiretin mәselege kónil audarghandyghyna alghystan basqa aitarymyz joq.
Jaybergen Bolatov, Qostanay
Abai.kz