Astanada Shynghys Aytmatovtyng 90 jyldyghyna arnalghan halyqaralyq forum ótude
Astanadaghy Últtyq kitaphanada әlemge әigili jazushy Shynghys Aytmatovtyng 90 jyldyghyna arnalghan «Aytmatov taghylymy» atty halyqaralyq forum ótip jatyr, - dep habarlaydy Abai.kz aqparattyq portaly QazAqparat tilshisine silteme jasap.
Zanghar jazushynyng mereytoyyna arnalghan búl jiyndy QR Preziydenti Ákimshiligining qoldauymen Halyqaralyq Týrki akademiyasy úiymdastyryp otyr.
"Halyqaralyq Týrki akademiyasy biylghy jyldy Shynghys Aytmatov jyly dep jariyalaghan edi. Býgingi forumdy qazaq-qyrghyz ziyalylarynyng beyresmy forumy dep aitugha bolady. Sebebi, býgingi jiyngha Qyrghyzstannan bedeldi memleket qayratkerleri, aqyn jazushylar kelip otyr. Sondyqtan býgingi jiynda Aytmatovtyng shygharmalarymen birge, Alataudyng eki betin bólise jaylaghan bauyrlas halyqtargha qatysty pikirler aitylady", - dep atap ótti Halyqaralyq Týrki akademiyasynyng preziydenti Darhan Qydyrәli forumnyng ashyluynda.
QR Preziydenti Ákimshiligi Ishki sayasat bólimining mengerushisi Aida Balaeva Alataudy birge jaylaghan qos elding dostyghyn nyghaytu jolyndaghy enbekteri ýshin qyrghyz ben qazaq qayratkerlerine rizashylyghyn bildirdi.
"Aytmatov shygharmalarymen tútas buyn tәrbiyelendi. Onyng naghyz ómirden alynghan keyipkerleri men oqighalary әrbir oqyrmangha etene jaqyn. Qalamger tuyndylarynyng ózektiligi qazirgi zamanda tipten arta týsedi. Adamnyng jan dýniyesining tazalyghy, oiy men isining ýndestigi, tabighatpen ýilesimdi boluy - qazirgi uaqytta býkil adamzattyng aldyndaghy problemalar. Tereng filosofiyalyq maghynasy bar Aytmatov tuyndylarynyng týpki iydeyasy Ruhany janghyru baghdarlamasymen ýndesip jatyr. Osynday úly qalamgerdi halyqaralyq dengeyde úlyqtau - tútas týrki júrtynyng eldigi men birligine layyq is", - dedi Aida Balaeva halyqaralyq forum barysynda.
Aida Balaeva Shynghys Aytmatov mereytoyynyng Astanada bastau aluynyng erekshe simvoldyq mәni bar ekenin atap ótti.
"Eki elding ruhany birligine úiytqy bolatyn - osy otyrghan bizder. Eki halyqtyng arasynda shynayy syilastyq pen qúrmet bolsa ghana, bizding dostyghymyz mәngilik bolmaq. Sol sebepti qazirgi qatynastardy odan әri jandandyra beruimiz qajet", - dep óz sózin týiindedi A. Balaeva.
Shynghys Aytmatov 1928 jyly 12 jeltoqsanda Qyrghyz AKSR Sheker auylynda dýniyege kelgen. Onyng "Áshim" atty túnghysh әngimesi 1952 jyly jariyalandy. Onan keyin "Aspaly kópir" (1956), "Betpe bet" (1957) taghy basqa әngimeleri jaryq kórdi. Jazushyny alghash әlemge tanytqan tandauly tuyndysy әigili "Jәmila" povesi (1958) boldy.
Shynghys Aytmatov 2008 jyly mausymnyng 10-ynda Almaniyanyng Nurnberg qalasyndaghy auruhanada qaytys boldy. 14 mausymda Bishkek qalasynyng shetindegi «Ata-Beyiyt» tarihiy-memorialdyq kesheninde jerlendi.
Shynghys Aytmatovtyng mereytoyy birqatar týrki elderine keninen toylanbaq. 20 sәuir kýni Ankarada TÝRKSOY-dyng úiymdastyruymen Shynghys Aytmatov jyly ashyldy.
Ózbekstannyng últtyq kino agenttigi Shynghys Aytmatovtyng «Shynarym menin, shyraylym menin» shygharmasynyng jelisimen kórkem filim týsiredi.
Abai.kz