Qazaqstangha yadrolyq qaru kerek pe?
Qazaqstangha yadrolyq qaru kerek pe? Osy súraqqa oilanushylar sany býginde tym kóp. Óitkeni әlemdegi qauipsizdik mәselesi ushyghyp, memleketterding tәuelsizdigine tikeley tónetin týrli qauipter sany artuda. Kýn sayyn.
Biz 1992 jyly 1400 yadrolyq oqtúmsyqtan óz erkimizben bas tarttyq. Ol súmdyq kýsh edi. Bizding yadrolyq arsenalymyz Qytay, Fransiya men Úlybritaniyany on oraytyn. Sany men quaty jaghynan ol sәtte biz tórtinshi orynda túrdyq. Biraq odan bas tarttyq.
Ol sәtte bizge "yadrolyq qarudyng bir danasyn sat" dep Kaddafi, artynsha Mysyr qolqa saldy. Bolmady. Satpadyq. Oghan deyin olar "әlemde yadrolyq qaruy bar músylman eli payda boldy" dep quanghan edi.
1992-de Lissabonda óz erkimizben bas tartqandyqtan, 1994-te AQSh, Resey, Qytay, Úlybritaniya, Fransiya bizding aumaqtyq tútastyghymyzgha kepildik berdi.
Jә, qoyshy. Dәl osynday kepildikti olar Ukrainagha da bergen bolatyn. Býginde Resey әdettegidey óz sózinen bas tartyp, beybit elding aumaghynan birneshe oblysyn tartyp aldy. Onysyn "últtyq qauipsizdikti qorghau jolyndaghy әreket" degenmen jyly jappaq. Sol arqyly ózi kepildik bergen qújatqa tikeley týkirdi.
2014 jyly Reseyding Ukrainagha jasaghan ittigi, eshbir memleket ózge elding tútastyghyna jauap bermeytinin anyq kórsetti. Derjavalar sening aumaghyndy qorghamaydy, biraq quana-quana onda soghys bastauy ghajap emes.
Býginde kýn sayyn artyp kele jatqan Reseyding tikeley agressiyasy men Qytaydyng ekspansiyasyna tótep berudin, ony tejeuding birden-bir joly osy yadrolyq qaru deytinder kóp. Tipti búl oidy kezinde qúptamaghandar da aita bastady.
Áriyne, 90-da bas tartpasaq biz ne sanksiya qúrsauynda qalar edik, ne Iraktyng kebin kiyer edik. Biraq qazir bizge kerek pe? Siz ne oilaysyz?
Ashat Qasenghalidyng Facebook-tegi paraqshasynan
Abai.kz
