Men ýshin Tәuelsizdik pen bostandyq absolutti qúndylyq bolyp tabylady. Men imperiyanyng bir bóligi men qúldyrap, qúlaghanyn kórgen qazaqpyn. Jeltoqsannyng ayazy az da bolsa meni de qaryghan. Sondyqtan da bolar әlgindey súraqty ózime qoyyp kórmeppin.
...
Biraq, jaqynda bir kezdesude әlgindey súraq qoyyldy. Shynyn aitu kerek, ruhany qúndylyqtan góri materialdyq qúndylyqtar basymyraq zamanda ghúmyr keship jatyrmyz ghoy. Búnday súraqtardyng boluy zandy da shyghar. Soghan bylay dep jauap berip edim:
...
Siz aitqan súraqqa kóp jolmen, derekpen jauap beruge bolar. Men bir ghana uәj keltireyin.
Men bala kezimde, shamasy kýzding ayaghy boluy tiyis, suyq janbyr nóserlep úryp túrghan, avtobusta ýige qaytyp kele jatqanbyz. Jol úzaq bolatyn. Esi dúrys ana balasymen әngime qozghamay ma? Balam býgin ne istedinder? Mektepte ne oqydyndar? Men bayghús erkelep, kýndelikterimdi kórsetip, әngimelerimdi aityp әlekpin.
Dәl osy kezde toly avtobustyng doly avtobusqa ainalmasy bar ma? Ishi toly ózge últ ókilderi, shulap shyqpas pa: vy pochemu na svoem kalbitskom yazyke govoriyte? Na svoem baraniem yazyke govoriyte doma! Anau-mynau dep, iytermelep, avtobusty toqtatqyzyp, dalagha quyp jiberdi.
Ranes jyrtylyp, ishindegi dәpter-kitabym jerge qúlap, su-su, balshyq-balshyq bop jatyr. Men solardy jinap, erteng mektepke qalay baram dep enirep, dal bolyp jýrmin. Sheshem marqúm maghan arasha bola almadym, imperiyanyng suyghyna tondyrdym dep jylap jýr.
Qas-qarayghan shaq. Biraz jayau jýrip, su bolyp, tonyp, kelesi bir avtobusqa ýndemey minip, ýige jettik.
Ýide de onghan әngime bolmady. Ýidegilerge shәi, tamaq berip, sheshem menimen birge týni boyy kitaptardy juyp, ýtikpen keptirgendey boldy. Sol kýni, qalay, qashan úiyqtaghanymdy da bilmeymin.
...
Biraq osy әdiletsizdik túla-boyymdy, janymdy onbay kýidirdi. Osy kartina óle-ólgenshe kóz aldymda. Óz kóz jasymdy qoyshy, bala ýsh kýnde bir jylaydy, tayaq jese de, kәmpiytin tartyp alsa da, jýregi әlsiz anamnyng kóz jasyn keshpeymin. Eng aldymen ózime. Eresek bolghanymda ana avtobusty adamymen birge qoparar em sol mezette!
...
Al endi Tәuelsizdik maghan ne berdi? Maghan óz elimde óz tilimde erkin sóilep, eshkimnen jasqanbaugha mýmkindik berdi, erkindik berdi. Kez-kelgen qazaqtyng anasyna balasymen avtobusta bolsyn, basqa jerde bolsyn úyalmay-qysylmay ana tilinde sóilesuge mýmkindik berdi. Búl az ba?
Tәuelsizdik bolmasa da anamnyng aq sýtin aqtaugha tyrysar edim. Biraq sol 1982 jyldyng balalyq sertimning biri - anamdy basqadan qorghau - birte-birte osy azattyq pen tәuelsizdikti qorghau sertine ainaldy. Tәuelsizdikti qoldau-qorghau anamdy qorghau siyaqty men ýshin.
Anamnyng dýniyeden ótkenine de aldaghy jyly shiyrek ghasyr bolady eken. Jylyna bir-eki baryp qúran oqytamyz. Sonda bir ishtey esep berip, sertimdi janartyp otyramyn.
...
Osylay jauap berdim. Súraghan bala úqty ma, úqpady ma bilmeymin. Zal bir qol shapalaqtady әiteuir...
...
Tәuelsizdigimiz mәngi hәm bayandy bolsyn!

Aydos Sarymnyng facebook paraqshasynan

Abai.kz