Preziydent N.Nazarbaevtyng 2015 jyldyng 29 jeltoqsanda (№153) qabyldaghan “Qazaqstan Respublikasy memlekettik qyzmetshilerining әdeptilik normalary” turaly Jarlyghy bar. Oghan sәikes, memlekettik qyzmetshiler moralidyq-әdeptilik normalaryn saqtaugha, azamattarmen jәne әriptesterimen qarym-qatynasta sypayylyq pen әdeptilik tanytugha mindetti.

Alayda, Preziydentting osy Jarlyghyn qúlaghyna qystyrmaytyn shendiler bar, bizde. Qarapayym halyqty bylay qoyghanda, aqparatty jetkizuge tiyis BAQ ókilderimen qalay sóilesudi bilmeytin sheneunikterding sonsha shirenetini tilshilerding de “jynyn keltiretini” ras. Mәselen, kýni keshe Últtyq Ekonomika ministrining orynbasary Serik Júmangharin jurnalisting kommunaldyq tarifter turaly súraghyna:

“Búl bóten meropriyatiya ghoy. Ne boldy? Keshe Parlamentte aittym tarifter turaly. Onday bolsa, ózderiniz túra beriniz myna jerde... Jynymdy keltirmenizshi, bliyn...” dep jauap berdi.

Sonda, Júmangharin myrza shaghyn jәne orta biznes te, kommunaldyq tarifter de ekonomika ministrligining qúzyretinde ekenin bilmey me? Bilse, nege óz salasyna qatysty súraqqa jauap bere almaydy?

Jalpy, Júmangharinning “bliyn” dep bәlsinetin jóni joq edi. Sebebi, tarifterding ay sayyn sharyqtauy, respublika boyynsha tabighy gazdyng birynghay baghasy әli de bekitilmegeni onyng júmysyna salghyrttyghyn kórsetedi.
Al, “jynymdy keltirmenizshi, bliyn...” degen kóshening "jargon" sózi viyse-ministrding óresi qay dengeyde ekenin bayqatsa kerek. Jә, Júmangharin óz salasyna qatysty súraqtyng jauabyn bilmese, tym qúryghanda,  Preziydent Jarlyghyndaghy "Memlekettik qyzmetshiler memlekettik qyzmetting bedeline núqsan keltirmey, pikir-sayysty sypayy nysanda jýrgizuge tiyis" degen joldardy bilip alsa ghoy, deysin. Biraq, bastyghy bes jylda tilin úmytyp qalghany siyaqty, Júmangharin de múny әp-sәtte úmytyp qaluy mýmkin.

El aldynda osynday ospadar qylyghymen este qalghan sheneunik jalghyz Júmangharin emes.

2013 jyldyng shilde aiynda Proton apatynan keyin ótkizilgen brifingte sol kezdegi QR Investisiyalar jәne damu ministrligining Aerogharysh komiytetining tóraghasy Talghat Músabaev ta beyәdep isimen kózge týsti.

“Myna jerge túrynyz” dep ótingen jurnalistti keri iyterip, “Sen kimsing maghan búiryq beretin” dep ashulandy Músabaev. Osylaysha, biz maqtan tútatyn gharyshker azamat qasyqtap jighan abyroyyn, shelektep tóge saldy.

Taghy bir mysal...

2011 jyldyng 26-jeltoqsanynda sol kezdegi QR Premier-Ministrining orynbasary Ómirzaq Shýkeev Janaózen halqymen kezdesti. Kezdesudegi Shýkeevting halyqqa múrnyn shýiire sóilegen sózderi әli esimizde.

“7 ay boyy qinalsan, keshe Preziydent kelip nýkte qoyyp ketti ghoy. Odan artyq ne deysinder endi” dep aighaylady ol súraq qoyghan Anagha... Shynymen, Janaózen halqy 7 ay boyy narazylyq tanytqanda Shýkeev qayda qalghan? Halyqqa osynsha kesirlene sóileytindey ony tayrandatqan ne qúdiret?

Qalay desek te, sheneunikter halyqtyng jay ghana qyzmetshisi. Biraq, múny týsinetinder az.

Týiin.

El ishinde ala da bar, qúla da bar. Sol elding mún-múqtajyn sabyrmen tyndap, kórkem minez tanytu da onay emes. Alash ziyalylarynyng “últqa qyzmet etu bilimnen emes, minezden” deytini sodan bolar.

Al, býgingi shendiler  “qyzmet menshik emes, abyroy oiynshyq emes” deytin sózdi qashan týsinedi?

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz