Búl Preziydent synyn halyqqa estirtpeuding amaly ma, Arhiymed myrza?
Aqiqaty mynau. Qostanay oblysy elimizding basqa ónirleri sekildi oblystyng janalyqtarynan ghana emes, sonday-aq memleketimizding basshysynyng sóilegen sózderinen tuyndaytyn qazirgi jaghday men aldaghy mindeter jayly der kezinde bilip otyrugha mindetti. Alayda biylik basyndaghy bizding elding iydeologiyasynyng tútqasyn ústap otyrghan jandardyng pikiri basqasha sekildi.
Olar ýshin «әr oblystyng óz problemalary jetkilikti, endeshe olargha endi eldegi manyzdy dýniyelerdi aityp, nesine basyn auyrtamyz» degen ústam asa tiyimdi sekildi. Múnyng ózi biylik basyna jana ghana kelgen Preziydentting ústanghan sayasatyn halyqqa jetkizuge degen qarsylyq emes pe degen oigha jeteleytindigi sózsiz.
Faktige jýginelik. Osy aidyng 15-i kýni Preziydentimiz ýkimetting keneytilgen otyrysyn ótkizgendigi belgili. Onda Qasym-Jomart Kemelúly qazirgi tandaghy asa ótkir mәselelerge arnayy toqtalyp, óreskel kemshilikterding betin ashty.
Bir qyzyghy, onyng osy bas qosuda elimizding býgingi hal-ahualyn jan-jaqty saraptaghan sózderining tolyq mәtini oblysymyzdaghy budjetten qarjylandyrylatyn eki gazet pen bir telekompaniyadan tipti de berilgen joq. Oblys júrtshylyghy osynau manyzdy jayttan mýldem beyhabar qaldy. Demek, gazetke jazylushylardyng ózderining jan-jaqty, tolyq aqparat alu qúqyghynan aiyryldy desek, artyq aitqandyq bolmas. Sonda múny qalay týsindik?
Biz «osy basylymdar Preziydentting sózin arnayy baspay otyr» dep aiyptaudan aulaqpyz. Budjetke alaqan jayyp otyrghan son, әriyne qúryltayshysyna qarap jaltaqtaydy. Olar, әriyne, ózderine únay qoymaytyn materialdardy «basa berinder» dep aitpasy belgili. Basymyzdan ótken jaghday ghoy, nesine jasyrayyq. Alayda bizding júmys istegen kezimizde sәl basqalau bolatyn. Ol tústa Preziydentting әrbir sóilegen sózin «Qazaqparat» agenttigi oryssha aitylghan jerlerining tigisin jatqyzyp, jaqsylap audaryp, qoyatyn. Gazet redaksiyalary ony elektrondy poshta arqyly alyp, izin suytpay, kelesi kýni-aq, esh jerin ózgertpesten gazette jarq etkizetin, Qazir sirә búl «dәstýr» mýldem eskirgen tәrizdi. «Qazaqparat» endi múnymen ainalyspaytyn sekildi. Al ondaydy qadaghalap otyratyn tiyisti memlekettik mekemelerding búl jaghdaydy dúrystaugha qoldary tiymey jatqan tәrizdi.
Mýmkin, bar mәsele osy otyrysta oblysymyzdyng әkimi Arhiymed Múqanbetovke qarata aitylghan biraz ótkir synda jatqan da bolar. Endeshe, jurnalist retindegi mindetimiz - halyqty qajetti aqparatpen qamtamasyz etuge septigimizdi tiygizu ýshin Qazaqstan Respublikasy Preziydentining resmy saytynda jariyalanghan «Memleket basshysy Q.Toqaevtyng Ýkimetting keneytilgen otyrysynda sóilegen sózindegi» oblysymyzdyng әkimine aitylghan syndy tolyq keltire ketelik. Qazaqsha tolyq mәtindi esh jerde kezdestire almaghandyqtan Preziydentting eskertuin sol qalpynda beruge mәjbýrmiz. Qasym-Jomart Kemelúly budjet qarjysyn tiyimdi paydalanu qajekttigin aita kele: «Drugoy priymer – v g. Kostanae realizuetsya proekt po stroiytelistvu s uchastiyem gosudarstva Ledovogo dvorsa na 4,5 mlrd. tenge pry nalichiy v gorode nedavno rekonstruirovannogo analogichnogo obekta.
Pry etom v oblasty iymeiytsya problemy vodosnabjeniya syol, avariynyh vodoochistnyh soorujeniy, malokomplektnyh shkol, monogorodov y drugiye.
Eto vopros prioriytetnosty vydeleniya budjetnyh sredstv. Prejde vsego ony doljny vydelyatisya na reshenie nasushnyh problem naroda»,- degen bolatyn.
Mine, osy sózder múndaghy halyqtyng qúlaghyna jetpedi. Oblys әkimining aldyna qoyylghan keleli mәselelerden mýldem habarsyz qaldy. Bir qyzyghy, búl jaydy halyqqa aitugha Arhiymed te asyqqan joq. «Júrtshylyqpen tikeley baylanys jasaymyn, sóitin halyqa birtaban jaqyn bolamyn» degen jaqsy oimen ashylghan ózining «Intragramynda» da eshtene aitpady. Osy mәsele jayly súraq qoyghan, ózderin tәuelsizbin dep sanaytyn «Nasha gazeta» basylymynyng jurnaliysi Galina Katkovagha de jauap qaytarylmady.
Atalmysh otyrystan son, ile-shala ótken oblystyq mәslihattyng kezekti sessiyasynda da búl tarqatylyp aitylmady. Yaghni, bizde bәri de «jabuly qazan jabuly» kýiinde, «bas synsa bórik ishinde, qol synsa jeng ishinde» degen tamasha әdispen esh uayym-qayghysyz ómir sýrip kelemiz.
Sonda búl qanday sayasat? Bayaghy bәrin de halyqtan jasyryn ústau tәrizdi «iygi dәstýrdin» odan әri jalghastyrudyng qadirsiz qasiyeti me? Mýmkin, búghan tiyisti ministrlik jauap qaytarar?
Aytpaqshy, bizding Arhiymed bir kezde basshylyq jasaghan Aqtóbe oblysynda Preziydentting sóilegen sózinde oblysqa qatysty syn-pikirlerdi talqylaugha arnalghan arnayy jiyn ótti. Múny az deseniz, Núr-Súltan qalasynyng әkimi Altay Kólginov mәselening izin suytpay «Vremya» geztine Preziydent synaghan jenil relisti kólik qúrylysyna júmsalghan mol qarjyyny qalay memleketke qaytaratyndyghyn tәptishtep týsindirip berdi. Al bizding Arhiymed әli ýnsiz.
Jaybergen Bolatov
Qostanay
Abai.kz