Osydan túp-tura eki kýn búryn qonsylas jatqan qyrghyzdyng eks-preziydenti Almazbek bayke Atambaev Mәskeu úshyp ketken edi. "Aqaev aghasynyng aqylyn súraugha ketti" dep kekesinge salghandar da boldy. "Atambaev Kremlige bas saugha súrap bardy" degender de boldy. Nesin súraysyz, osy ketkeni ketken degen Atambaev keshe Qyrghyzstangha qaytyp oraldy. 

Sóitsek, ózining ókileti ayaqtalghan son, qyrghyz taghyna ózi jetelep әkelgen Sooronbay Jeenbekovpen aiqasqa týsken Almaz bayke, ayaghynda sary orystan saugha súray barypty. Súramasyna taghy bolmady. Sooronbaydyng "soty" Atambaevty ýsh mәrte shaqyrdy. Tergeu-tekseris kýsheydi. Qyrghyzdyng "Mizamy" (Zany) ózgerdi. Ondaghy "búrynghy preziydentter qudalanbaydy" degen tarmaq ózgerdi. Shekaradan shyghugha tyiym salyndy. Ne kerek, bir sayasy partiyadan shyqqan ekeuding egesi kýn ótken sayyn órshy týsti. Almaz bayke Atambaev aqyry Mәskeu bardy.

Basynda, "barmasyma bolmay túr, dostarym shaqyryp jatyr" dep ketken. Keyin ol dosynyng kim ekeni de belgili boldy. Ol endi eshkimge intriga emes shyghar. Solbayaghy Putin ghoy. Resey preziydenti - Vladimir Putinning naq ózi.

Putinning arnayy jasaghy (FSO) Atambaevty әuejaydan kýtip alyp, kortejin Kremlige deyin kýzetip barypty. Eskidegi "eki dostyn" kezdeskeni turaly bәri jazdy. Putin de, Atambaev ta ashyghyn aitty. Putin arnayy úshaq jiberipti. Kýtip alypty. Ekeui kezdesti. Sóilesti.

Qyrghyzdaghy "Kant" әuebazasynan úshyp bara jatyp, "Putin birneshe ret shaqyrghan son, saparlap barudan bas tarta almaghanyn" aitqan edi. Kelgen song da biraz әngimening basyn qayyryp, baspasózge súhbat beripti. Sol turaly sóz etpekpiz. Mәskeuge ne ýshin barghany turaly egjey-tegjeyli aita kelip, búrynghy Qazaqstanmen arada bolghan daudy eske salypty.

Sonymen, Mәskeuden kelgen Almazbek bayke Atambaev Putin men Nazarbaev turaly ne dedi? Kóriniz...

Putinning "qyrghyzdar Jeenbekovtyng janyna toptasuy kerek" degen sózi turaly:

"Qúrmetti Vladimir Putin birigui kerek dep aitama, mysaly Tramp aita ma, onyng ózining uaqyty bar. Men Vlaimir Putinge "meninshe osy mezgil ótip ketti" dep aittym. Sooronbay Jeenbekov әreketin qylyp kórsin. Shyndyghynda kórip jatyrsyndar, ol kisi elding birligin saqtau ýshin birinshi kýnnen bastap júmys jasau kerek edi", deydi Atambaev.

Qyrghyzdyng basshylary songhy sheshimdi Mәskeude qabyldaydy degen júrttyng sózine:

"Mәskeuge ne ýshin bardym? Mәskeuge barghanym ýshin synap jatqandar bar. Ol – Resey preziydenti ghana emes, mening dosym, jaqynym. Maghan úshaq jiberdi. Shaqyrdy. Úshyp keluimdi bir emes, birneshe ret súrady. Barmaymyn desem úyat bolmay ma?! Sol ýshin baryp keldim. Ol kisi alandap otyr. Qyrghyzstan ne bolyp keter dep otyr. Mәlimdemesin ózderiniz de estidinizder. "Shynymen ýshinshi ret revolusiya bolmaq pa?" dep alandap otyr. Men ol kisige: "Revolusiyany әrdayym biylikting ózi jasaydy" dep aittym"  dedi Atambaev.

Almazbek Atambaev ózin preziydenttik saylau aldynda sol kezdegi Qazaqstan preziydenti Núrsúltan Nazarbaevpen kezdesken Ómirbek Babanovpen salystarghandargha da jauap beripti.

"Birinshiden, men preziydent saylauyna týsip jatqan joqpyn. Saylau nauqany jýrip jatqan joq. Omurbek Toktogululy kórshi elge baryp, [Núrsúltan Nazarbaevtyn] razylyghyn alyp keldi. Súraghany razylyq qana emes shyghar. [Qazaqstannyn] jasaghany da dúrys emes dep oilaymyn. Bóten elding saylauyna aralaspau kerek. Men bizding elding sayasatkerlerining kórshi elderden qarjylay qoldau alghan kezderin kórdim. Keyin olar sol aqshaning óteuin jaqsylap qaytardy. Sondyqtan, búl dúrys emes dep esepteymin. Eger sen Qyrghyzstannyng preziydenti bolghyng kele me, aldymen óz halqynnyng batasyn al. Mening otbasym eshqayda qashyp jatqan joq. Shyqsa taghy ósekteydi, shyqpasa taghy ósekteydi" dedi Atambaev.

Esterinizge sala keteyik, Qyrghyzstannyng Ishki ister ministrligi búghan deyin Almazbek Atambaevty ýsh mәrte tergeuge shaqyrghan. Atambaev búl ýsh shaqyrtudy da elegen joq. Al keshe Mәskeuden kelgen Almazbek Atambaev tergeuge mýlde barmaytynyn aitty.

Esterinizde bolsa, 2017 jyly Qyrghyzstandaghy preziydent saylauyna týsken, preziydenttikke ýmitker bolghan Ómirbek Babanov Almatyda Núrsúltan Nazarbaevpen kezdesip, batasyn alghan. Almazbek Atambaev sol kezde ózining narazylyghyn bildirip, Qazaqstannyng biylik basyndaghy azamattar turaly pikirin aitqan. Ol "Nazarbaev Qyrghyzstannyng ishki isine aralasyp, ózine ynghayly kandidatqa qoldau kórsetti" dep aiyptaghan edi. Nazarbaevtyng batasyna, Atambaevtyng ashulanuynyng aqyry, aradaghy shekarany shegendeuge deyin jetken. Qazaqstan jaghy shekaradaghy tekserudi kýsheytken. Tek janadan saylanghan preziydent Sooronbay Jeenbekov Nazarbaevpen kezdeskennen keyin ghana kedendegi jaghday qalpyna týsken.

27 mausymda Qyrghyzstan parlamenti Almazbek Atambaevty eks-preziydent jәne tiyispeushilik mәrtebesinen aiyrghan. Qyrghyzstannyng búrynghy preziydentine qyzmette jýrip jemqorlyqqa jol berdi, ókiletin asyra paydalandy jәne zansyz bayydy degen siyaqty jalpy sany bes aiyp taghylghan. Atambaev búl aiyptardyng bәrin joqqa shygharyp, ýstinen qozghalghan isting sayasy astary bar dep mәlimdegen.

Abai.kz