Qazaqstan jaghdayyndaghy proteksionizm sayasattanushy E. Sairovtyng aitqanynday "basshylar ózderining tughan-tuystaryn, qyzmettik qúzyryn paydalana otyryp, shendi-shekpendi oryndargha qoyady" degen bir maghynagha syimaydy(Abai.kz). Onyng auqymy kenirek:
1. "Qazaqstandyq proteksionizmnin" (QP) negizgi maqsaty - "tuystyq qatynastargha", yaghny - "tuystaryn qaryq qylu" emes, eng aldymen "jemqorlyqqa", yaghny - "memleket pen halyqtyng baylyghyn tonaugha, qaltasyna basu".

2. Múndaghy "tuystyng roli" úry maqsatqa , yaghny - "tuystar satpaydy (ústap bermeydi)" degen qazaqy senimge sýienedi. Búl jerde proteksionisting emeshegi "tuysym" dep ezilip túrghan joq - әdil de shynshyl tuysyn alty shaqyrymgha "aydap tastauy" da mýmkin!

3.Qazaqstandyq proteksionizm - tuystan ózge "dostardy", "kurstastardy", tipten - "dambal bajalardy" da qabylday beredi... Bastysy - ekiarada bir onasha qúpiya boluy!

4. Q. proteksionizmi - tonaluy mýmkin qarjynyng kólemine tolyq tәueldi. Soghan sәikes "tuystyn" (dostyn, kurstastyn, dambal bajanyng jәne t.t.) adamdyq jәne kәsiby sapasyna, biliktiligine mәn beriledi. Biraq ondaghy "adam sapasy" qoghamgha, memleketke emes, "jeke mýddege" qyzmet etuge baghyttalghan boluy tiyis.

5. QP - tamyry әlsiz qúrylym. Ol kýsheygen sәtte bәrin uysynda ústaytyn keyipke enedi. Al bir "sәtsizdik" bolghan jaghdayda - búrynghy tuystar men dostar, bajalar bir-birine qas jaulargha ainalady. Bir-birin týtip jeydi!
6. Olardyng óz ishinde ýlken bәsekelestik bolady. Ol QP-di ishten shiritetin iring siyaqty sasyq nәrse.

7. Protkesionizm adamzattyng barlyq uaqytynda bolghan, bola beredi. Adam ómirde ol jaghymdy qúbylys! Adamy qatynasta onyng astarynda meyirimdilik jatady. Biraq, Biylik pen Bólisu kezinde búl zandylyq - ózining qarama-qarsy maghynasy - zúlymdyq pen qylmysqa ainalyp shygha keledi. Sondyqtan, qogham ýshin túlghanyng tarihy roli manyzdy. Túlgha bolmysy - qoghamgha әdil qyzmet etuge baghyttalsa - ol qogham baqytqa keneledi (Ál Farabiy).
Biraq, kóbine, proteksionizmdi hameleon siyaqty myng qúbyltatyndar - adamnyng (jalghan túlghanyn) ózi!

Ábdirashit Bәkirúly

Abai.kz