Biyl әlemge tanymal qalamger Ernest Hemingueyding 120 jyldyq mereytoyy. Sýiikti jazushymnyng negizgi shygharmalarynyng bәrin oqyghanymmen, «Senimen ýnemi birge bolatyn meyram» avtobiografiyalyq shygharmasyn oqyp shyghudyng sәti týspey qoyghan edi. Ári búl úly jazushynyng Parijde ómir sýrgen kezdegi kózimen kórgenderin qaghaz betine týsirgen ómirbayandyq tuyndysy bolghan song da Hemingueyding ómiri men shygharmashylyghy jayly jazylghan talay enbekterdi oqyghandyqtan, oghan asa qatty mәn de bere qoyghan joqpyn.

Júma kýni júmystan song ýirenshikti әdetimmen «Keruen» sauda ýiindegi «Meloman» kitap dýkenine bas súghyp edim, kóptegen shygharmalardyng arasynan Hemingueyding osy bir romany kózime ottay basyldy. Satyp aldym.

Senbi kýni tanerteng 286 bettik romandy oqudy bastadym da, keshki saghat segizde qalay sonyna jetkenimdi bayqamay qaldym. Shygharma búlaqtyng suynday taza shynayylyghymen, eshteneni de oqyrmannan jasyrmaytyn adaldyghymen janymdy baurap aldy. Adamdy tereng oigha batyratyn, stiyli qanday jenil edi, Hemingueydin!

Jiyrmasynshy ghasyrdyng basyndaghy Parijge baqyt izdep kelgen «joghalghan úrpaqtyn» taghdyry kóz aldyma elestedi. Kóp sózdilikten ada, keyipkerding minezi is-әreket arqyly ashylatyn tuyndydan sol zamandaghy ómirding mol shuaghy jarqyraydy. Onda Heminguey ómirining eng bir baqytty kezenining sýgireti kestelengen.

Romanda sipattalatyn úrpaqtyng toyyp ishetin tamaghy da, jibu týzu kiyimderi, de túraqty baspanalary da joq. Biraq olar sharapqa, at jarysyna, kitap pen sayahatqa aqshalaryn ayamay, susha shashady. Rasynda da bar-joghy jiyrma bes jastaghy jәne boyyndaghy talantynyng arqasynda kózdegen maqsatyna senimdi adamgha osynday úsaq-týiekke bas qatyrudyng ne keregi bar, tәiiri? Eng bastysy janynda sýietin jaryng bolsa, al ózing súlu Parijde sayahattap jýrsen, odan artyq qanday baqyt kerek.

Shygharmada qalanyng kelbeti asa kóp surettelmegen. Biraq soghan qaramastan romannyng әr betinen Parijding lebi anqyp túrghanday.
Men búl romandy oqyp otyryp Parijdi ghana emes, aqyn shygharmashylyghyna shabyt berip, ýmitterin jaqqan qalada seruendegendey әser aldym. Hemingueyding kózimen men de sol qaladaghy aqyn-jazushylarmen birge sýiikti jazushylarymnyng tuyndylaryn talqylap, oisha pikir talastyrdym. Býgingi tanda esimderi anyzgha ainalghan Gertruda Staiyn, Frensis Skot Fisdjeralid, Djeyms Djoystarmen birge jýrip, dәl ózimizden ainymaytyn qarapayym pende bolghan olardyng taghdyrlaryn terenirek tany týstim.

Biraq shygharmany oqyp shyqqannan keyin qayta-qayta bir oy janymdy mazalap tynyshtyq bermey qoydy. Nelikten, azghantay nәrsege ghana quanyp, ómirding әr lebinen baqytty bola bilgen Heminguey kózdegen maqsatynyng bәrine qol jetkizgende ózine-ózi qol salyp, atylyp óldi? Mýmkin ómirdegi kózdegen maqsatynnyng bәrine qol jetkizu – adamnyng eng ýlken baqytsyzdyghy da shyghar.

Amangeldi Kenshilikúlynyng facebook paraqshasynan

Abai.kz