8-21 qyrkýiek aralyghynda Reseyding Ekaterinburg qalasynda bokstan HH әlem chempionaty ótti. Resey jerinde 91 elden kelgen 488 sportshy baq synady.

Ayta keterligi, kezekti jahandyq dodada boksshylar 8 salmaq sanatynda ghana óner kórsetti. Onyng ýstine, Olimpiadagha joldama berilgen joq. Basynan dauy arylmaghan AIBA-gha әbden ókpelegen Halyqaralyq Olimpiada komiyteti Olimpiada liysenziyasyn ózderi beretin boldy. Ol ýshin HOK kelesi jyly arnayy irikteu turniyrin ótkizbek.

Shynyn aitqanda, әuesqoy bokstyng basynan baq taydy. Tóreshilerding búra tartuy men barmaq basty - kóz qystylyq әlemdik arenadaghy bokstyng bedelin tym tómendetip jiberdi. Tipti halyqaralyq Olimpiada komiyteti boksty 2020 jylghy Olimpiada oiyndarynyng baghdarlamasynan alyp tastauy da mýmkin edi. Abyroy bolghanda, HOK búl qadamgha barghan joq. Tek irikteu qúqyghyn óz qoldaryna aldy.

Qazaqstan qúramasy әlem chempionatyna 1993 jyldan beri qatysyp keledi. Qazaqstandyq boksshylar ózderi qatysqan 13 әlem birinshiliginde 11 altyn, 12 kýmis, 17 qola medalige qol jetkizgen. Chempionat tarihyndaghy jalpy komandalyq esepte tórtinshi orynda túr. Bizding aldymyzda Kuba, KSRO/Resey jәne AQSh qúramasy ghana bar.

Bizding qúrama ýshin eng tabysty әlem chempionaty 2013 jyly óz jerimizde, Almatyda ótti. Ol kezde bizding boksshylar 4 altyn, 2 kýmis, 2 qola medali jenip aldy. Qazirgi qúrama sapynda ol kezdegi jigitterden tek Qayrat Erәliyev qana qaldy.

Al 2015 jyly Katarda ótken әlem birinshiliginde Qazaqstan qúramasyna eki qola medali ghana búiyrdy. Olardy Daniyar Eleusinov (69 keli) pen Ivan Dychko (91 keliden joghary) jenip aldy.

Aragha taghy eki jyl salyp ótken 19-shy kezekti әlem chempionaty da biz ýshin asa tabysty bola qoyghan joq. Germaniyanyng Gamburg qalasynda Myrzaghaly Aytjanov shәkiritteri 1 altyn, 2 kýmis, 3 qola medali aldy. Jalpy komandalyq esepte Kuba men Ózbekstannan keyingi ýshinshi oryngha jayghasty.

Qazaqstan qúramasynyng bas bapkeri Ghalymbek Kenjebaev Ekaterinburgke tómendegi 8 boksshyny ertip barghan.

52 keli: Sәken Bibosynov
57 keli: Qayrat Erәliyev
63 keli: Zәkir Safiulliyn
69 keli: Abylayhan Jýsipov
75 keli: Túrsynbay Qúlahmet
81 keli: Bekzat Núrdәuletov
91 keli: Vasiliy Leviyt
+91 keli: Qamshybek Qonqabaev.

Resey jerinde baq synaghan 8 sanlaqtyng jeteui shiyrek finalgha shyqty. 63 kelige deyingi salmaq sanatynda óner kórsetken Zәkir Safiullin ghana 1/8 finalda jarysty ayaqtaldy. Ol Kuba boksshysy Endy Kruske ese jiberdi.

52 keli: Sәken Bibosynov - iberhen Martiynes (Kolumbiya) 5:0
57 keli: Qayrat Eraliyev - Chatchay Butdiy (Tayland) 5:0
63 keli: Zәkir Safiulliyn - Endy Krus (Kuba) 0:5
69 keli: Abylayhan Jýsipov - Nik Bir (Germaniya) 5:0
75 keli: Túrsynbay Qúlahmet - Havier Martiynes (AQSh)
81 keli: Bekzat Núrdәuletov - Keno Mashado (Braziliya) 4:1
91 keli: Vasiliy Leviyt - Marat Grigoryan (Ukraina) 5:0
+91 keli: Qamshybek Qonqabaev - Anb Gadf (Ispaniya) tehnikalyq jenis.

Shiyrek finalgha shyqqan jetki boksshymyzdyng bireui jarysty osy kezende ayaqtady. Búl Qayrat Erәliyev (57 keli) ózbek boksshysy Mirazizbek Mirzahalilovten jenildi. Sóitip, qúramadaghy eng saqa eki boksshy qatardan shyghyp qaldy.

Shiyrek finaldyq kezdesuler:

52 keli: Sәken Bibosynov — Artur Oganesyan (Armeniya)
57 keli: Qayrat Eraliyev — Mirazizbek Mirzahalilov (Ózbekstan)
69 keli: Abylayhan Jýsipov — Roan Polanko (Dominikan Respublikasy)
75 keli: Túrsynbay Qúlahmet — Arman Darchinyan (Armeniya)
81 keli: Bekzat Núrdәuletov — Bayram Malkan (Týrkiya)
91 keli: Vasiliy Leviyt — Husseyn Yashaish (Iordaniya)
+91 keli: Qamshybek Qúnqabaev — Nelvy Tiafak (Germaniya).

Sóitip jartylay finalgha alty qazaqstandyq joldama alghan. Búl kórsetkish boyynsha jarys qojayyny Resey (4) men basty qarsylas Ózbekstandy (5) basyp ozghan edik. Alayda aqtyq syngha tek eki boksshymyz ghana ótti. Búl joly Sәken Bibosynov, Abylayhan Jýsipov, Túrsynbay Qúlahmet jәne Vasiliy Levit jeniliske úshyrady.

Jartylay finaldyq kezdesuler:

52 keli: Sәken Bibosynov - Amit Panghal (Ýndistan)
69 keli: Abylayhan Jýsipov - Andrey Zamkovoy (Resey)
75 keli: Túrsynbay Qúlahmet - Eymur Marisali (Filippiyn)
81 keli: Bekzat Núrdәuletov - Hulio Sezar La Kruz (Kuba)
91 keli: Vasiliy Levit - Hulio Sezar Kastillio (Ekvador)
+91 keli: Qamshybek Qonqabaev - Djastis Huny (Avstraliya).

Aqtyq synda júdyryqtasqan qos qabylannyng da bireui ghana jeniske jetti. 81 kelide júdyryqtasqan jas boksshy Bekzat Núrdәuletov әlem chempiony atandy. Al Qamshybek Qonqabaev eski qarsylasy ózbekstandyq Bahodir Jalolovqa ese jiberdi.

Finaldyq kezdesuler:

81 keli: Bekzat Núrdәuletov - Diolshodbek Ruzmetov (Ózbekstan)
+91 keli: Qamshybek Qonqabaev - Bahodir Jalolov (Ózbekstan).

Bekzat Núrdәuletov

Sonymen, kezekti әlem birinshiligin 1 altyn, 1 kýmis, 4 qola medalimen qorytyndylady. Jalpy komandalyq esepte taghy da ýshinshi oryn aldy. Bizden bir saty joghary oryngha 3 altyn, 1 qola medali alghan Resey jayghasty. Al 3 altyn, 1 kýmis, 1 qola medalimen ózbek boksshylary kósh bastady.

Osylaysha, songhy ýsh әlem chempionatynda (2015, 2017, 2019) da Ózbekstan boksshylaryna esemiz ketti. Búdan bólek, 2017, 2019 jylghy Aziya chempionatynda, 2016 jylghy Olimpiada oiyndarynda, 2017 jylghy Aziya oiyndarynda ala shapandy aghayyndardan qalyp ketkenimiz bar.

52 keli

Sәken Bibosynov elimizde ótken songhy eki turnirde top jardy. Biyl mamyr aiynda Qyzylordada ótken Qazaqstan Respublikasynyng V Spartakiadasynda jәne shildede Núr-Súltan qalasynda ótken QR Preziydenti Kubogynda qarsylas shydatqan joq.

Al Ekaterinburgte qola medalige qol jetkizdi. 1997 jyly dýniyege kelgen jas boksshy ýshin jaman kórsetkish emes. Búl salmaqta altyn medalidi ózbek boksshysy Shahobidin Zoirov jenip aldy. Ol finalda ýndistandyq Amit Pangaldy útty.

57 keli

Búrynghy bapker Aytjanovtyng sýiikti boksshylarynyng biri Qayrat Erәliyev "qartaya" bastaghanyna qaramastan, Reseyde baq synady. Qúramadaghy eng saqa boksshy búghan deyin әlem birinshiliginen 1 altyn, 1 qola medal alghan. Biraq, songhy kezderi iri turnirlerdegi nәtiyjesi nashar. Aziya chempionatynda shiyrek finalda sýrindi, Preziydent Kubogynda qola medalidi qanaghat tútty.

Qayrat búl joly shiyrek finalda sýrindi. Boksshymyzdyng jolyna kese-kóldenen túrghan ózbekstandyq Mirazizbek Mirzahalilov osy turnirde týbi top jardy. Finaldyq kezdesude Mirazizbek ýsh dýrkin әlem chempiony kubalyq Lasoro Alivaresten basym týsti.

63 keli 

Búrynghy 64 keli men 60 kelining arasynan payda bolghan jana salmaq dәrejesi. Ókinishtisi, búl eki salmaqta da birqatar jaqsy boksshylarymyz bar edi. Tailandta ótken Aziya chempionatynda 60 kelide Zәkir Safiullin kýmis, 64 kelide Sanatәli Tóltaev qola medali alghan. Osy ekeuining arasynan tandau 32 jastaghy Zәkir Safiullinge týsken eken. Al 1999 jyly dýniyege kelgen egiz boksshy Samatәli, Sanatәli Tóltaevtargha búl joly mýmkindik berilmedi.

Zәkir Safiullin Ekaterinburgte 1/8 finalda sýrindi. Zәkirdi jengen Kuba boksshysy Endy Krus búl salmaqta top jardy. Ol aqtyq kezdesude AQSh sportshysy Keyshon Devisti jendi.

69 keli

«Qazaqtyng salmaghy» atanghan 69 kelide qazaqtyng joly bolmay jýr. Abylayhan Jýsipov pen Aslanbek Shymbergenov ekeui de myqty boksshylar. Biraq, iri turnirlerde "altyn" almaghandaryna kóp boldy. Shymbergenov 2018 jyly Aziya oiyndarynda, biyl Aziya chempionatynda ózbek Bobo Usman Baturovtan jenildi.

Al osy joly el ýmitin arqalaghan Abylayhan Jýsipov "qolany" qanaghat tútty. Ol jartylay finalda ózinen on jas ýlken Andrey Zamkavoydan jenildi. 32 jastaghy reseylik boksshy aqtyq synda angliyalyq Pet Makkormakty jenip, chempion atandy. Dәl osy Zamkavoy 2012 jyly London qalasynda ótken Olimpiadada Serik Sәpiyevten 1/2 finalda útylghan bolatyn.

75 keli

Búl salmaqtyng kóshbasshysy Ábilhan Amanqúl bolghanymen, Túrsynbay Qúlahmet jankýier qauymnyng kónilinen shyqqan. Biyl Aziya chempionatyn top jardy, kezinde Ábilhandy jengen ózbek boksshysy Israil Madrimovty Tailand jerinde qualap jýrip sabady. QR Preziydenti kubogynda da qarsylas shydatqan joq.

Onyng ýstine Ábilhan Amanqúldy jaraqaty mazalap jýr. Eger osy jolghy әlem chempionatynda jeniske jetse, Túsynbay 75 kelide tizgindi óz qolyna alar edi. Alayda 25 jastaghy boksshy Reseyde sәl sәtsizdikke úshylardy. Jartylay finalda filipindik Eumir Marsiyalidan jenildi. búl salmaqtyng "altynyn" dәl osy Marsiyalidi jengen reseylik Gleb Bakshy aldy.

81 keli

Búl salmaqtyng myqtysy Bek Núrmaghanbet bolatyn. 1998 jyly dýniyege kelgen Bek Aziya chempionatynda esh qiyndyqsyz jeniske jetken. Biraq, Bek jaraqat alyp qalghandyqtan әlem chempionatyna Bekzat Núrdәuletov barghan.

Núrdәuletov qúrdasynyng ornyn joqtatqan joq. Mamandar osy kezekti әlem chempionatynyng basty sensasiyan osy jigit jasady dep jýr. Jas boksshy 1/2 finalda 2016 jylghy Olimpiada chempiony, tórt mәrte әlem birinshiligining jenimpazy Hulio La Kruzdy jendi. Al aqtyq synda ózbekstandyq Diolshodbek Ruzmetovty aiqyn basymdylyqpen jenip, el qorjynyna jalghyz altyn medalidi saldy.

Ayta keterligi, Bekzat biyl mamyrda Qazaqstan Spartakiadasyna 91 kelide qatysyp, qola medali alghan. Al shildede Preziydent kubogynda 81 kelide óner kórsetip, kýmis medalge qol jetkizgen bolaty.

91 keli

91 kelide birinshi nomerli boksshy Vasiliy Leviyt. Biraq jasy 31-ge kelgen Levitti Tailandta ótken Aziya chempionatynda kәris boksshysy nokautqa týsirip ketken bolatyn.

Biraq bapkerler búl joly da Levitke ýmit artqan edi. Alayda ýmit taghy aqtalmady. Qola medali aldy degenimizben, asa tәjiriybeli Levit ýshin búl sәl jetkiliksiz nәtiyje. Levit jartylay finalda ekvadorlyq Hulio Kastiliogha ese jiberdi. Al Kastilio aqtyq synda jarys qojayyny Muslim Gadjimagomedovtan jenilip, kýmis medali aldy.

Búl salmaqta 2000 jyly dýniyege kelgen Aybek Oralbaydyng qarqyny jaqsy. Jas Aybek jasóspirimder arasyndaghy Olimpiada oiyndarynyng jenimpazy, Qazaqstan Spartakiadasynyng chempiony.

Biyl shildede ótken Preziydent kubogynyng finalynda eki boksshynyng joldary týiisti. Tartysty ótken jekpe-jekte Levit tóreshilerding sheshimimen jeniske jetti. Tәjiriybesi azdau, fizikalyq túrghydan sәl jetkiliksiz demeseniz Aybekting dengeyi Vasiliyden esh kem emes. Aldaghy uaqytta 91 kelide kóshbasshy auysary sózsiz.

+ 91 keli

Búl salmaqta bizding elde Qamshybek Qonqabaev kóshbasshy. Biraq әlemde ekinshi orynnan asar emes. Aziya chempionatynda eki ret (2017, 2019), әlem chempionatynda eki ret (2017, 2019) kýmis aldy. Osy tórt finaldyng ýsheuinde ózbekstandyq Bahodir Jalolovtan jenildi.

Boyy 2 metr (198 sm) Jalolov әuesqoydan góri, kәsipqoygha jaqyndau. Kәsipqoy boksta 7 jekpe-jek ótkizip ýlgergen. 25 jastaghy Jalolovty jenu qazirshe Qonqabaevqa mýmkin bolmay túr. Mýmkin kelesi joly Tokioda sәti týser...

Quanysh Qappas

Abai.kz