Kóshpeli jyl qústarynyng arasynda arnayy Kýzetshining mindetin atqaratyn qús bolady. Kýzetshi qús alys jolda sharshaghan qús ýiiri demalyp jatqan kezde, saqtyq sharalaryn jasap, olardy boljausyz qauipten saqtandyrady.
Al qús aulaushylarda sol Kýzetshini óz tabynyna ústap berip, saqtyqtan aiyryp, sosyn qústardy top-tobymen qyratyn «qara tәsil» degen aila bolady eken. Qanday tәsil desen, alys sapardan sharshap kelip kólge qonaqtap jatqan qústar sәl demalyp maujyray bastaghan kezde anshy aqyryn mysyqtabandap jaqyndap baratyn kórinedi. Kýzetshi ony bilip qústargha habar berip oyatqan sәtinde әlgi anshy sezdirmey jasyryna qalady.
Birinshi mәrte qústar oyanyp jan-jaghyn baqylap, nazar audaryp, erekshe qauip sezbegendikten qaytadan tynyshtalyp úiyqtaydy. Dәl sol sәtte әlgi anshy qaytadan sezik tughyzyp, Kýzetshini mazalaydy. Kýzetshi qaytadan qauip tughanyn bildirip, dabyl qaqqanda anshy qaytadan jasyryna qalady. Al tabyn qayta oyanyp, qauip-qater joq ekenin bilip, tynyshtalyp qaytadan demalyp úiqygha ketedi.

Olar demala bere anshy qaytadan Kýzetshini mazalap, sezik tughyzady. Osylaysha birneshe ret Kýzetshi qús arqyly tabyndy tәtti úiqydan oyatyp mazasyn alghanda dem ala almmaghan qústar sheksiz ashulanyp «Ótirik habar berip demaldyrmay qoyghan» Kýzetshini jan-jaghynan talap, jýnin júlmalap óltirip tastaydy eken. Osylaysha qauipsizdik dabylyna maza bermey qaghatyn Kýzetshisiz qalghan ýiirdi top-tobymen qúrtugha onay bolady eken.
Qústar ýiirin aulaytyn búl tehnologiyany damyghan memleketter artta qalghan elderdi otarlau sayasatyna da asa ailakerlikpen paydalanady.
Otarshylardyng әreketin týsingen últshyldardy, patriottardy qayta-qayta qorqytyp, ýrkitu, sonymen qatar olargha qauipsizdik dabylyn túraqty qaqtyra otyryp, ózderi óte mýlәiim, sýtten aq sudan taza bolyp kórinu, ol týgili gumanitarlyq kómek berip jatqan keyip kórsetip, shynnyng jýzin býrkemeleydi eken.

Últshyldar tónip túrghan qauip-qater, batpan qaryz, zansyz qylmystar, otarshylardyng el baylyghyn tonap jatqan әreketteri, jasyryn aqsha audaru, my juu, olardyng basyp almaq niyetteri turaly halyq mezi bolghansha shuyldasa da olargha dәlel-dәiek bolatyn derekterding úshyn da ústatpaydy eken.

Osynyng saldarynan halyq últshyl-patriottar turaly ótirikshi populister, aqymaq, danghaza shuyldaqtar, keudemsoq malghúndar degen týsinik alyp, olardyng sózin eshbir elemey, jeksúryndatyp, shettetip, mazaq qylyp, ol týgili olardyng ómirine qastandyq jasay bastaytyn kórinedi. Áriyne, «bir it kórip ýredi, eki it erip ýredi» degendey olardyng arasynda shynymen de populister, keudemsoq malghúndar da bolady.

Key jaghdayda arnayy onday adamdardy olardyng aralaryna kirgizip bey-bereketsizdikke úryndyryp, naghyz patriottardyng ataq-abyroyyna núqsan da keltiredi. Aqyrynda kimdiki aqiqat, kimdiki jalghan ekendigin aiyra almaytyn halge jetkizip, búl jaghdaydan mezi bolghan halyq úsaq-týiekke, oiyn-sauyq, toy-tomalaqqa kóbirek mәn bere bastaydy. Osylaysha halyqtyng qauipsizdik dabylyn qúrtyp tastaghan son, baylyghyn jalghyz kýnde óziniki bolghyzyp, qaryzgha belshesinen batyryp jan alqymynan alatyn kórinedi.

Biraq kóbinese búl isti ózderi arqyly jasatady. Afrika jәne Latyn Amerikanyng kóp elderinde osynday mysal tolyp jatyr...

Oylanyndar qazaqtar, oilanyndar!

Amantay Toyshybay

Abai.kz