ЖЕРДЕ «ЖҰЛДЫЗ» БОЛМАЙДЫ
Телеарналардағы әртістерге арналған түрлі шоу бағдарламалардың атауына «жұлдыз» сөзінің қолданылғаны жөн бе? Байқасаңыздар, біздің телеарналарда осынау сөзді жалғап алған бағдарламалар тым көп-ақ! «Жұлдыздар жарқырайды», «Жұлдызды дода», «Жұлдызды шаңырақ», «Екі жұлдыз»... осылай кете береді.
Алдымен «жұлдыз» сөзінің мағынасына үңіліп алайықшы! Негізі «жұлдыз» сөзінің мағынасы (лат. stella немесе лат. astrum; астрономиядағы белгісі) - салмағы ерекше ауыр, аспан денесі. Ал, ағылшыншасы “star”. Бұл да аспан денелеріне қатысты атау. Сонда аспандағы жұлдыздар жерде қайдан жүр? Алдымен Батыстың «star» атауын әншілер жайындағы бағдарламаларға қолдана бастадық. Сосын оған қанағаттанбай болсын, болмасын әншілердің өздерін жұлдызға теңеу үрдісі белең алды. Қалың көрермен арасында өте танымал топтарға қолданылды. Кейін кезек бағдарламалардың атауына келді. Бұдан шығатын қорытынды- «жұлдыз» атауын қолданған да, одан әрі таратып жатқан да журналистердің өздері. Белгілі журналист Гүлмира Әбіқайдың пікірінше: « Жұлдыз бен әншінің арасы жер мен көктей. Қазіргі кезде болмайтын жаңадан шыққан әншінінің өзін «жұлдыз» деп, өзіміз дайындаймыз. Олар көтеріледі, өседі, жарқырайды, кейін өшеді, сөнеді. Ал, нағыз әншіні халық қанша буын өтседе тыңдай беруі керек.
Қазіргі кезде қарапайым әнші қалмады! Бәрі «жұлдыз»! Ия, журналист ағайынның «арқасында» «жұлдыз» сөзін соңғы төрт-бес жылда жиі еститін болдық. «Жарық жұлдыз», «халықтың маңдайына біткен жұлдызы», «жұлдызды туысқандар» сынды тіркестер тіпті шаршатып жібергендей. Менің ойымша, халық арасында орынды-орынсыз қолданылып жүрген бұл сөздің кең етек жайғаны «Екі жұлдыз» бағдарламасынан кейін болу керек. Қазақстан арнасынан 2011 жылдан бастап көрсетілген осы бір теле шоу «Stars On The Stage» деген американдық бағдарламаның «жиені» десек те болады.. Ресейліктер оны «Две звезды» деп «жиендік жасаса, біздікілер көп қиналмай, дәлме-дәл аудара салды. Осыдан соң-ақ, қазақ даласының аспаны түгілі, жерінің үсті де «жұлдыздар» мекеніне айналып шыға келді.
Енді бүкіл ақпарат құралдарын, телеарналарды жаулаған «жұлдыз» атауынан құтылуға бола ма?» деген сауал туындайды. Сол БАҚ-тарда көзі қарақты, сөз қадірін түсінетін қазақ журналистері жетерлік. Және де көпшілігі басшылық қызметте. Білдей БАҚ-тың тізгінін ұстап отырған, қазақ журналисткасына жаныашыр Қайнар Олжай, Нұртөре Жүсіп, Бибігүл Жексенбай, Бағдат Қожахметов сынды аға-апаларымыздың осындай кеселмен күресуге қауқарлары жетеді ғой.
Қазақстандағы телеарналарда өнер иелеріне қатысты «жұлдыз» сөзін қолданбасақ ештеңе де бүлініп кетпес деп ойлаймын. Осы мәселені «Бас редакторлар клубы» қарап, бір-ақ сәтте «жұлдыз» сөзін қолданбауға шешім қабылданса қалай болар еді?
Назерке Шарападдин
Студент
Abai.kz