كومپارتياسىن ۇمىتا الماي جۇرگەندەردى قايتىپ «اقساقال» دەيمىز؟
بيسميللاي راحماني راحيم.
بالتا سابىندا مىقتى تۇرۋ ءۇشىن سىنا قاعىلادى. قازىرگى پرەزيدەنت قابىلداپ جاتقان ەل زيالىلارىن كورگەندە وسى سىنا ەسكە ورالىپ وتىر. پرەزيدەنتتىڭ ۇلت زيالىلارىن قابىلداپ، ەل بولۋدىڭ جاراسىمدى جولدارىن قاراستىرعان نيەتى وتە دۇرىس. ەل زيالىلارى – سىنا!
تاياۋدا ءبىر باسىلىم بەتىندە مەملەكەت قايراتكەرى سەرىك ءابدراحمانوۆتىڭ; «العان باعىتىڭىز ءالى تۇسىنىكسىز» دەپ قاتتىراق ايتقانى سياقتى، قازىرگى ەل باسشىسىنىڭ قابىلداعان كەي ازاماتتارى، سوعان بايلانىستى كەيبىر جەدەل شىعارعان شەشىمدەرى كوپشىلىكتى قاناعاتتاندىرىپ وتىر ما؟
وتكەندە بەلگىلى اكادەميك قاريامىز ت. شارمانوۆتى قابىلداپ، سول كىسىنىڭ ۇسىنىسىمەن رەسپۋبليكالىق اقساقالدار سەناتى كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەسشى ورگانىن قۇرعان شەشىم شىعاردى. القا قۇرامىنا سول شارمانوۆ اعامىز بەن بىرگە ولجاس سۇلەيمەنوۆ پەن مۇرات اۋەزوۆ ەنگىزىپتى. ۇشەۋى دە تانىمالى تۇلعا! تانىمالىعىنا ەشكىمنىڭ داۋى جوق. بىراق وسى جەدەل شەشىم - كوزى اشىق، كەۋدەسىندە يمانى بار قازاق ماقۇلدار شارۋا ما؟ قۇرىلىپ وتىرعان القا اتاۋى قانداي؟ اقساقالدار! جەتپىس جاستان اسقانعا دەيىن سول التىنداي اق ساقال بۇل اعالارىمىزعا نەگە بۇيىرماي ءجۇردى. ءار تالى التىننان ارداقتى سول ساقال - بۇل قاريالاردان قاشىپ ءجۇردى مە، الدە سول ساقالعا لايىقسىز بولعان سوڭ، اللا بۇيىرتپاي ءجۇردى مە؟ ويتكەنى، اقاساقال (!) دەگەن اتاق، يمانى كامىل جانعا – اللانىڭ سىيى. ونى اللا ءوزى قالاعان جانىنا عانا بۇيىرتىپ، ۋاقتىمەن تارتۋ ەتەدى. اقساقالدىق – جارتۋشىدان بەرىلەر قاسيەت! سوندىقتان دا ولاردىڭ اۋزى دۋالى، ايتقان سوزدەرى ورىندالاتىن اۋليە جاندار.
قازاق قازاق بولعالى ەش ۋاقىتتا يسلام ءدىنىن ۇستانىپ، قۇدايىنا باس يمەگەن ادامدى وزىنە اقساقال تۇتپاعان. ويتكەنى، ۇلت زيالىلارى، ءدىني-يماني جولعا ەكى جۇزدىلىكپەن ۇركە قاراعان جاننان، ەش ۋاقىتتا اقساقالدىقتى كۇتپەگەن، ونداي جانداردان ءباتۋالى يبالى تورەلىك شىعادى دەپ ويلاماعان دا. ءبىز دە ويلانايىقشى، وسى اعالارىمىزدىڭ ءدىنى كامىل مە؟ ماقۇل، سەنات جانىنان اقساقالدار القاسى قۇرىلسىن-اق، وسى القاعا ەگەمەن ەل بولعاندا قازاق ءدىنىنىڭ قارا شاڭىراعىن كوتەرگەن، راتبەك حازىرەتتى نەگە قوسپاعان؟..
بۇل ازداي جاقىندا پارلامەنت سەناتى جانىنان قۇرىلعان قۋانىش سۇلتانوۆ باستاعان اقساقالدار ءتىزىمى جاريالانىپتى. بۇگىنگى كۇنگە دەيىن وزدەرى مۇشە بولعان كومسومولى مەن پارتياسىن ۇمىتا الماي جۇرگەن بۇلارعا قاي جاقتىڭ اقساقالدىعى تاڭىلۋدا؟ ەلىنە سىڭىرگەن ەڭبەگىنە وراي «ەڭبەك ارداگەرلەرى» دەسە ماقۇل-اق.
بۇلاي اڭگىمەگە بارىپ وتىرعانىم، «مۇحاممەد» سۇرەسىنىڭ 7-ءشى اياتى; «ەي، مۇمىندەر! سەندەر اللاعا جاردەم بەرسەڭدەر، سەندەرگە اللا جار بولىپ قادامدارىڭدى نىقتايدى» دەيدى. اللا جاردەمدى سۇراعاندا قۇرانىن، ءدىنىن ساقتاۋدى، ءوزى ادامدارعا سىي ەتىپ بەرەر مۇباراك قاسيەتتەرىن قاستەرلەپ ۇستاۋدى ءپاندالارىنا اماناتتاپ وتىرعان جوق پا. جاراتقاننان بەرىلەتىن قاسيەت اقساقالدىق تا اللانىڭ سىيى، اماناتى. سوعان ساي بولىپ تىپشىلىك ەتۋ، سونى ساقتاۋ ءار مۇسىلماننىڭ پارىزى. اللا ادامعا، سول ادامعا بەرەتىنىنە دە مۇقتاج ەمەس. بىراق، اللا ادامعا وسىنداي باق سىيلاپ، ادامدى وزىنە كومەكشى ەتىپ وتىر عوي. سەن اللانىڭ ايتقانىن ورىنداساڭ، قۇران نۇسقاعان جولدا جۇرسەڭ، ەكى دۇنيەدە سەنەن وتكەن باقىتتى جان جوق. ونداي بولسا ءبىز نەگە اللانىڭ ايتقان جولىندا ءجۇرىپ، اللاعا كومەكتەسپەيمىز؟ جاردەمدى اللا ادامعا ايتىپ تۇر.
ءدىن مەن ءداستۇر بىرلەستىگى – وتكەنىمىزدىڭ تاريحى، بولاشاعىمىزدىڭ كەپىلى. ءبىزدىڭ مەملەكەت قۇرانعا باس يگەن، قۇراندى پاش ەتىپ، ءدىن شىراعىن جوعارى كوتەرگەن، ءوز دىنىنە سەنىمدى مەملەكەت بولعانى ماقۇل. مەملەكەت دىنىمەن بولسا، ەلىمىز يماندى بولسا – حالقىمىز باقىتتى. ءبىز اللاعا اماناتتاپ سەنىم ارتساق، قۇداي – ءوز ءدىنىن جولعا قويادى. ءدىننىڭ يەسى اللا، ول ءوز يەلىگىن، ءوز ءدىنىن پاتشا تۇگىلى، ءوزىنىڭ سۇيىكتى ەلشىلەرىنە دە بەرمەگەن. پايعامبارلارعا تەك قانا تۇسىرگەن ۋاحيىن ورىنداتتى، ولارعا; «سەنىڭ مىندەتىڭ ايتقانىمدى جەتكىزۋ عانا. مەنىڭ 99 اتىمدى وقىساڭ، بەرەكەڭ كىرەدى. اۋا، اس، ساعان قانداي كەرەك بولسا، قۇران دا سونداي كەرەك» دەدى. قاراڭعى قاراڭعىنى سۇيرەيدى. ءدىندى، ادامدى اللا سۇيرەيدى. اللانىڭ سىيىن - اسا سابىرلىقپەن تارازىلايىق!..
باقتىباي اينابەكوۆ،
ىلىمگەر جازۋشى.
Abai.kz