مەملەكەتتىڭ تاۋەلسىزدىگىن ياعني ازاتتىعىن جاريالاعان نەگىزگى مەيرامىنا دا ءبىر ايداي ۋاقىت قالدى. بۇل ۇلى مەيرامدى قارسى الاۋعا ءبىز قالاي دايىندالىپ جاتىرمىز؟!

الەۋمەتتىك جەلىدە بارلىعى ساياساتتانىپ كەتكەن. پارتيا قۇرىپ ەلدى ءبولۋ، نە ءۇشىن ەكەنى تۇسىنىكسىز ءوزارا كۇرەس، قاجەت بولسا ءبىرىن-ءبىرى اتىپ-جويۋ، جەر ءۇشىن كۇرەسىپ شىندىقتى ايتقانداردى تۇرمەگە قاماۋ، شەتتە جۇرگەندەردىڭ ايتاعىنا الاسۇرىپ اينالانى توڭكەرىپ جىبەرۋگە دايىندىق، ەل مەن جەردى  تۇگەلدەي شەتەلگە ساتۋمەن اينالىسۋ، جەكە باسقا جاپپاي تابىنۋ، اياق الىپ جۇرگىسىز كوررۋپتسيا، انا ءتىلدىڭ قاسيەتىن تۇسىنبەي باسقالارعا ەلىكتەگەن قۇلدىق سانا...

وسىنىڭ ءبارى ۇلتتىق مەملەكەتتىڭ ۇستانىمدارىنا كەرەعار، قازاق ءوزىن-ءوزى بيلەگەن سوڭعى 30 جىلدا پايدا بولعان كەلەڭسىز قۇبىلىستار. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى – ول قازاق ءوزىن-ءوزى بيلەپ، وركەنيەتتى مەملەكەت قۇرۋعا دايىن ەمەس...

وركەنيەتتى مەملەكەت دەگەن – ول قوعامداعى بارلىق ۇلت پەن ءدىن وكىلدەرى، ساياسي اعىمدار... اراسىنداعى ماسەلەلەر ءوزارا ادىلەتتى زاڭمەن كەلىسىلگەن، ورتاق ماسەلەلەردى بەيبىت شەشەتىن مادەنيەتتى قاۋىم.

قازاقستانداعى تۇراقتىلىق پەن قوعامنىڭ مادەنيەتى الدىمەن مەملەكەت قۇرۋشى قازاق ۇلتىنىڭ انا ءتىلى مەن ءداستۇرىن قۇرمەتتەپ، ونىڭ ۇرپاقتارىنىڭ نەگىزگى ماقساتى مەملەكەت مۇددەسى ءۇشىن كۇرەسىندە.

سونىمەن قاتار قوعامداعى بىرلىك، الدىمەن قازاقتىڭ ءوزارا ۇلتتىق بىرتۇتاستىعى، بارلىق قازاقستاندىقتاردى اينالاسىنا بىرىكتىرۋى جانە تۇركى حالىقتارىن بىرىكتىرۋ ءۇشىن كۇرەسىمەن انىقتالادى.

وتاندى ءسۇيۋ – ول مەملەكەت مۇددەسى ءۇشىن كۇرەس ياعني ەلگە قاۋىپ تونگەندە، قاجەت بولسا قولعا قارۋ الىپ ونى قورعاۋ.

بۇگىنگى قازاق ءۇشىن نەگىزگى كۇرەس انا ءتىلىن قوعامنىڭ بارلىق سالاسىنا ەندىرىپ، جەرىن ساقتاۋ جانە مەملەكەتتى دامىتۋ!

وسى ءۇش ماسەلەنى تۇسىنبەگەن ادام وتاندى سۇيە المايدى ياعني ۇلتىنىڭ پاتريوتى بولا المايدى.

قازاق ۇلتىن ءسۇيىپ، ونىڭ بولاشاعى ءۇشىن ءبىر ادامداي كۇرەسكەندە عانا، ەل بىرلىگى نىعايىپ، بەرەكەلى قوعامعا اينالادى.

ءار ادامنىڭ انا ءتىلى مەن وتانى بار. ادامنىڭ  بودان مەن قۇلدان ايىرماشىلىعى، - ول انا ءتىل، جەر، وتان ءۇشىن كۇرەسە الادى. ول ءومىردىڭ ءمانىن انىقتايتىن ازاتتىق جانە ادىلدىك ءۇشىن قاسيەتتى كۇرەس!

ۇلتىمىزدىڭ بارلىق ۇلى قاسيەتتەرىن بويلارىنا جيناعان الاشوردالىقتار قازاق ەلىنىڭ ازاتتىعى جولىندا سوڭعى دەمدەرى قالعانشا كۇرەستى.

ولار ورىنداي الماي كەتكەن ماقسات-مۇراتتارىن ىسكە اسىرۋ بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ مىندەتى.

بۇل جولدان اۋىتقىعان ادامدا نە حالىقتا قاسيەت بولمايدى.

قاسيەتىنەن ايىرىلعان قوعام ءتىلى مەن جەرى ياعني وتباسى مەن وتانىنىڭ بولاشاعى ءۇشىن كۇرەسە المايتىن قۇل.

بوداننان قۇل، قۇلدان جەتەسىز ۇل تۋادى ياعني بۇل ماڭگۇرتتىك قوعامنىڭ فورمۋلاسى.

قازاق، «قۇم جينالىپ تاس بولماس، قۇل جينالىپ ەل بولماس» دەيدى. قۇل جينالسا توبىردى، ادام جينالسا ۇلتتى قۇرايدى. ۇلت وركەنيەتتى مەملەكەتى قۇرادى.

توبىردان ۇلتقا وتەتىن كەزەڭدەگى قاۋىمدى حالىق دەپ اتايدى. قاسيەتتى قۇراندا، «حالىق قۇدايدىڭ ءبىر اتى» دەگەندە، ونىڭ ازاتتىق ءۇشىن بىرىگىپ كۇرەسە الاتىن ياعني ادامدىق قاسيەتىن ايتقان بولۋ كەرەك.

ۇلتتىق سانا مەن العاشقى قاۋىمدىق كەزدىڭ رۋديمەنتى رۋ-تايپالىق سانانىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي.

بابالارىمىز كوك تۇرىكتەر الەمدەگى جالعىز مەملەكەت - «ماڭگى ەل» قۇردى. بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ مىندەتى ونى دامىتۋ.

حالىق پەن ۇلتقا جات، رۋ-تايپالىق سانا - ول قۇلدارعا ءتان. وتارلاۋشىلاردىڭ «ءبولىپ ال دا بيلەي بەر» دەگەن فورمۋلاسى باستارى بىرىكپەيتىن وسىنداي قۇلداردان تۇراتىن قاۋىمعا ارنالعان.

تاۋەلسىزدىك ءۇشىن ياعني ۇلتتىق مەملەكەتىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن كۇرەس – ول وتباسى، وتان، انا ءتىل، اتامەكەن-جەرىمىز، ءداستۇر مەن مادەنيەت جانە وركەنيەتتى مەملەكەت قۇرۋ ءۇشىن كۇرەس! كۇرەسپەگەن قازاقتا ولگەن ەسەكتىڭ دە قۇنى بولمايدى!

قازاق، نادان مەن ناقۇرىس، ساتقىن مەن قاڭعىباستارعا دەس بەرمەيدى. قازاق، ۇلى مودە قاعاننىڭ، «جەر مەملەكەتتىڭ نەگىزى» دەگەن قاعيداسىن ۇستانىپ، جەرى ءۇشىن كۇرەسەدى. قازاقتا، ەلىن قورعامايتىن ۇل، ارىن ارداقتامايتىن قىز بولمايدى. قادىر-قاسيەتى جوق ادام تاۋەلسىزدىكتىڭ ءمانىن تۇسىنبەس.

تاۋەلسىزدىك – ول قازاقتىڭ ۇلتتىق مەملەكەتى. ول ءۇشىن كۇرەس- ول ۇلت بولاشاعى، ۇلى ارمانى ءۇشىن كۇرەس!

جانۇزاق اكىم

Abai.kz