مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ «تسيفرلىق قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ جونىندە كەڭەس وتكىزدى.

قازاقستان پرەزيدەنتى كەڭەسكە دەيىن «Smart Data Ukimet» جوباسى اياسىندا ءبىلىم جانە عىلىم، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ، قارجى مينيسترلىكتەرى مەن «ۇلتتىق اقپاراتتىق تەحنولوگيا» اكتسيونەرلىك قوعامى اتقارعان جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىمەن تانىستى. سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسىنا «Smart Bridge» جانە ينتەرنەت رەسۋرستاردىڭ بىرىڭعاي پلاتفورماسى جايىندا مالىمەت بەرىلدى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ تسيفرلاندىرۋ دەگەنىمىز ءبىر عانا سالانى نەمەسە ءبىر باعىتتى دامىتۋ ەمەس ەكەنىنە توقتالىپ، ونىڭ ەڭ الدىمەن، ەكونوميكانىڭ، ونەركاسىپتىڭ جانە قوعامنىڭ دامۋىنا تۇبەگەيلى وزگەرىستەر اكەلۋى قاجەتتىگىن باسا ايتتى. سوندىقتان بارلىق مەملەكەتتىك ورگاندار مەن ۆەدومستۆوعا قاراستى مەكەمەلەرگە ورتاق مونيتورينگ جۇيەسىن قۇرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ەسكەرتتى.

قازاقستان پرەزيدەنتى تسيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى وزىق، زاماناۋي جۇيەلەردىڭ قوزعاۋشى كۇشى بولۋى ءتيىس ەكەنىن، ازىرگە بۇل ماقساتقا تولىق قول جەتكىزبەگەنىمىزدى اتاپ ءوتتى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ پىكىرىنشە، بۇل جۇمىستا ءبىرتۇتاس كوزقاراس، ناقتى جۇيە جوق. سونىڭ سالدارىنان تسيفرلاندىرۋ ءتۇرلى ۆەدومستۆولارعا شاشىراپ، جايىلىپ كەتكەن.

– «Big Data» تەحنولوگياسىن، «جاساندى ينتەللەكت» الگوريتمىن قولدانۋ ناقتى ءارى ءدال دەرەكتەر بازاسىن قۇرۋعا، قاتە نەمەسە ەسكىرگەن اقپاراتتاردى انىقتاۋعا، شاشىراڭقى مالىمەتتەردىڭ ءبىرتۇتاس جانە وبەكتيۆتى كورىنىسىن ايقىنداۋعا كومەكتەسەدى. سوندىقتان ۇكىمەتكە بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردى جۇمىلدىرا وتىرىپ، «Smart Data Ukimet» جوباسىن قىسقا مەرزىمدە ىسكە قوسۋدى تاپسىرامىن، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

پرەزيدەنت اقپاراتتىق تەحنولوگيا دامىعان زاماندا مەملەكەتتىك تسيفرلىق قىزمەتتەر كەز-كەلگەن قاراپايىم ادامعا تۇسىنىكتى جانە قولجەتىمدى بولۋى ءتيىس ەكەنىن جەتكىزدى. سونىمەن قاتار قانداي دا ءبىر قىزمەت تۇرلەرىن ىسكە قوسار الدىندا ءارتۇرلى ساناتتاعى ازاماتتاردان قۇرالعان توپتار جاساقتالىپ، وعان حالىقتى بەلسەندى قاتىستىرىپ، كەڭەسۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇكىمەتكە يندۋستريا 4.0 اياسىندا اتالعان جوبانى كەڭەيتۋ ءۇشىن رەتتەۋدىڭ جانە ىنتالاندىرۋدىڭ كەشەندى شارالارىن ازىرلەۋدى تاپسىردى.

– مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىندە تسيفرلىق تەحنولوگيانى قولدانۋ – بۇكىل باعدارلامانىڭ تابىستى بولۋىنىڭ باستى كىلتى. بۇل ىستە تۇبەگەيلى وزگەرىستەر قاجەت. بارلىق قۇجات اينالىمىن تولىقتاي ەلەكتروندى فورماتقا كوشىرۋ كەرەك. قازىرگى كەزدە تالاپ ەتەتىندەي، قۇجاتتاردى قاعاز جۇزىندە دە، ەلەكتروندى تۇردە دە دايىنداپ، تاپسىرۋ دۇرىس ەمەس. قۇجاتتاردىڭ قاعاز نۇسقالارىنا بىرتىندەپ تىيىم سالىنۋى كەرەك، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت ءتيىستى زاڭنامالىق اكتىلەرگە، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جۇمىس رەگلامەنتتەرىنە قاجەت بولعان جاعدايدا وزگەرتۋلەر ەنگىزۋ كەرەك ەكەنىنە نازار اۋدارىپ، ۇكىمەتكە، پارلامەنت پالاتالارىنىڭ اپپاراتتارىنا، باسقا دا ورگاندارعا وسى باعىتتا تولىققاندى شارالار قابىلداۋدى تاپسىردى.

مەملەكەت باسشىسى تاعى ءبىر وزەكتى ماسەلە رەتىندە وڭىرلەردى تسيفرلاندىرۋ جاعدايىن ايتتى. بۇل جۇمىستا العا جىلجۋ بولعانمەن، ءار ايماقتا جانە بارلىق سالادا بىركەلكى ىسكە اسپاي جاتقانىن جەتكىزدى.

– بيزنەس پەن ازاماتتار تاراپىنان جوعارى سۇرانىسقا يە، بىراق سىبايلاس جەمقورلىق ءجيى بولاتىن سالالاردا تسيفرلاندىرۋ وتە باياۋ جۇرگىزىلۋدە. بۇل جەر تەلىمدەرىن بەرۋ، تابيعي مونوپوليالاردىڭ قىزمەتتەرىنە قوسىلۋ، قوعامدىق كولىكتە جولاقى تولەۋ جۇيەسى جانە باسقا دا سالالاردا كوپتەپ كەزدەسەدى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار اتالعان ماسەلەگە قاتىستى بەلسەندى جۇمىس ىستەيدى دەپ سەنەمىن. تسيفرلىق دامۋ مينيسترلىگى بۇل جۇمىستى ءتيىستى دەڭگەيدە جولعا قويۋى ءتيىس. پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە باقىلاۋعا الۋدى تاپسىرامىن، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

مەملەكەت باسشىسى ينتەرنەتتىڭ جوقتىعىن نەمەسە ونىڭ باياۋ جۇمىس ىستەيتىنىن ايتا كەلىپ، قالا مەن اۋىل تۇرعىندارى اراسىندا «تسيفرلاندىرۋ الشاقتىعى» بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

– بۇل ءجاي عانا الشاقتىق ەمەس، الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك. سوندىقتان ۇكىمەت «تسيفرلىق الشاقتىقتى» رەتتەۋ جۇمىستارىن جانداندىرۋى قاجەت، – دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستانداعى دەرەكتەر بازاسىنىڭ ەسەلەپ ارتۋىنا قاراي ءتيىستى ينفراقۇرىلىم مەن سەرۆيس دايىنداۋ قاجەتتىگىنە نازار اۋداردى.

مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدىڭ شەتەلدىك ازىرلەمەلەر مەن تەحنولوگيالارعا الدە دە تاۋەلدى ەكەنىن ايتتى. سوندىقتان قاجەتتى  IT جوبالاردى ازىرلەپ، ەنگىزۋ ءۇشىن ۇكىمەتكە «استانا حاب»، «الاتاۋ» يننوۆاتسيالىق-تەحنولوگيالار پاركى، «نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى» كاسىپورىندارىنىڭ الەۋەتىن ارتتىرۋ جۇمىستارىن جانداندىرۋدى تاپسىردى.

– حالىقارالىق جاعدايلاردى ەسكەرە وتىرىپ، زاڭنامالىق دەڭگەيدە باسەكەگە قابىلەتتى وتاندىق ازىرلەمەلەرگە باسىمدىق بەرە وتىرىپ، ساتىپ الۋ ماسەلەسىن پىسىقتاۋ قاجەت. بۇل ەڭ الدىمەن مەملەكەتتىك سەكتورعا قاتىستى. سول سەبەپتى ۇكىمەتكە تسيفرلىق جوبالاردى كەلىسۋ راسىمدەرىن جەڭىلدەتۋ جونىندە ۇسىنىس بەرۋدى تاپسىرامىن. ءبىزدىڭ زاڭنامالاردا بازالىق ادىستەر بەكىتىلگەن. سونىمەن قاتار ۆەنچۋرلىق قىزمەتتى تولىقتاي تارتىپكە كەلتىرۋ جانە ىنتالاندىرۋ ماسەلەسىن دە ويلاستىرۋ قاجەت، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

قازاقستان پرەزيدەنتى ۇكىمەت پەن ۇقك بىرلەسىپ اقپاراتتىق رەسۋرستاردى جانە جالپى «تسيفرلىق دەربەستىكتى» ءتيىمدى قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋ جونىندە تاپسىرما بەردى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل ماقساتتا اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ 10 جەدەل ورتالىعىن قۇرۋ جۇمىسىن جالعاستىرۋ قاجەت. سونداي-اق «اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك» ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم بەرۋ گرانتىن كەمى ەكى مىڭعا دەيىن ارتتىرۋ كەرەك.

مەملەكەت باسشىسى تسيفرلاندىرۋ سالاسىنا جاۋاپتى ۆيتسە-مينيسترلەر مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ جۇمىسىنا وڭ وزگەرىستەر اكەلۋى قاجەتتىگىن، سونىمەن قاتار، ولار ەكونوميكادا جانە باسقا دا سالالاردا تسيفرلىق رەفورمالاردى قولعا الۋى ءتيىس ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

– ولاردىڭ مىندەتى – كۇندەلىكتى جۇمىس ەمەس، رەفورمالار مەن وزگەرىستەردى ىسكە اسىرۋ. وسى رەتتە، مەملەكەتتىك ورگانداردا تسيفرلاندىرۋ وفيتسەرى لاۋازىمىن ەنگىزۋ كەرەك. جەرگىلىكتى جەرلەردە اكىمنىڭ ناقتى ءبىر ورىنباسارىن تسيفرلاندىرۋعا جاۋاپتى ەتىپ بەكىتۋ قاجەت. ولار تسيفرلىق دامۋ مينيسترلىگىمەن تىعىز جۇمىس ىستەۋى ءتيىس، – دەدى پرەزيدەنت.

جيىن سوڭىندا قاسىم-جومارت توقاەۆ تسيفراندىرۋ مەملەكەتتىك ماڭىزدى ءىس، ەل ەكونوميكاسىنىڭ دامۋى اتالعان سالاعا تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن باسا ايتتى.

كەڭەستە تسيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى ءمينيسترى اسقار جۇماعاليەۆ، پرەمەر-ءمينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى – قارجى ءمينيسترى ءاليحان سمايىلوۆ، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى ءبىرجان نۇرىمبەتوۆ، الماتى قالاسىنىڭ اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ بايانداما جاسادى.

Abai.kz