قازىرگى كۇنى ۇلكەن-كىشىنى مازالاعان ساۋالدىڭ ەڭ باستىسى – بالالارىن مەكتەپتە وقىتۋ ماسەلەسى. اسىرەسە، 1-2 كلاستاعى ورەندەردى قاشىقتان وقىتۋ ءۇردىسى ەلىمىزدە وتە قولايسىز جاعداي تۋىنداتىپ وتىر. ونىڭ سوڭى ۇلكەن شۋعا ۇلاسىپ، ءبىلىم مينيسترىنە دەيىن جەتىپ جاتىر. سەبەبى، اتا-انالاردىڭ باسىم بولىگى قىزمەت ىستەيتىن جاستار بولعاندىقتان، بۇگىنگى كۇنى ولار نە امال جاسارىن بىلمەي، تىعىرىققا تىرەلىپ وتىرعان جاعدايلارى بار.

بىرىنشىدەن، باستاۋىشتاعى بالاقايلار سمارتفونمەن (كومپيۋتەرمەن) ءوز بەتىمەن وقي المايتىنى انىق. پروگراممانى اشىپ، قوسۋ ءوز الدىنا، ءدارىس ءوتىپ جاتقان كەزدە بايلانىس ءۇزىلىپ قالسا، نە بولماق؟ ەكىنشىدەن، وقىتۋشىنىڭ نە ايتىپ، نە قويعانىن، قانداي تاپسىرما بەرگەنىن ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن بالانىڭ قاسىندا مىندەتتى تۇردە ەستيار جان بولۋى قاجەت. ونداي جاعدايدا اتا-انانىڭ بىرەۋى جۇمىستان قالۋىنا تۋرا كەلەدى. ال، مىنانداي وتپەلى اۋىر كەزەڭدە كىم ءوز كاسىبىنەن ايىرىلعىسى كەلەدى؟ ەشكىم دە! باستارىندا بىرنەشە نەسيەسى بار، پاتەرىن يپوتەكاعا العان نەمەسە جالداپ تۇراتىن جاندار ءۇشىن ءاربىر تەڭگە قىمبات. سوندىقتان، ولار بالالارىنىڭ مەكتەپتە ءداستۇرلى فورماتتا وقىعانىن قالايدى. بىراق، وسى ارادا مەكتەپ ديرەكتورلارىنىڭ ۇستانعان پوزيتسياسى تۇسىنىكسىز بولىپ وتىر. ولار كەزەكشى كلاسستار اشۋعا قۇلىقسىزدىق تانىتۋدا. نەگە؟ سونىڭ سىرىنا ۇڭىلەيىك.

مىسالى، جاڭا وقۋ جىلىنىڭ قارساڭىندا، دالىرەك ايتسام، 26 تامىز كۇنى الماتى قالاسىنىڭ اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ «الماتى» تەلەارناسىندا تىكەلەي ەفيرگە شىعىپ، جاڭادان سالىنعان مەكتەپتەردى ارالاعانىن مالىمدەدى. وقۋ ورىندارى جەتىسپەي جاتقان كەزەڭدە جاڭا عيماراتتاردىڭ پايدالانۋعا بەرىلۋى شىنىندا دا، قۇپتارلىق ءىس. الايدا، اكىم ءوز سوزىندە «وسى بەس مەكتەپتىڭ باسشىلارى كەزەكشى كلاسس اشۋعا اتا-انالاردان ەشقانداي سۇرانىس تۇسكەن جوق دەپ ايتتى» دەدى. قاراڭىز: https://almaty.tv/news/akimat-live/2124-bakytdgan-sagintaev-otvetil-na-voprosy-almatintsev-v-efire-akimat-live

شىنىمەن، سولاي ما؟ ارينە، جوق. مىسالى، اۋەزوۆ اۋدانىنىڭ «مامىر» ىقشاماۋدانىنداعى 1200 ورىندىق №202 مەكتەپ-گيمنازيانىڭ باسشىلارى كەزەكشى كلاسس اشۋدى «31 كانال» تىلشىلەرى ارالاسقاننان كەيىن عانا قولعا الۋدا. https://nurtv.kz/news/view-316314-polnyi-vypusk-informbiuro-ot-01-09-2020

سول سياقتى، بوستاندىق اۋدانىنداعى №146 مەكتەپ-ليتسەيدىڭ ديرەكتورى «اتا-انالار وتىنىشپەن كەلسە قابىلداماڭدار، كەزەكشى كلاسس اشىلمايدى دەپ ايتىڭدار»، دەپ قاراماعىنداعىلارعا تامىز ايىندا تاپسىرما بەرگەنىن ەستىدىك. مۇنداي دەرەكتەردى انىقتاۋ ءۇشىن سول مەكتەپتەگى اتا-انالارعا ونلاين-سۇراۋ سالساڭىزدار جەتكىلىكتى. بۇل نەنى كورسەتەدى؟ بۇل اكىمنىڭ ءبىلىم سالاسىنا جاۋاپتى ورىنباسارى قالاداعى ناقتى جاعدايدى تولىق بىلمەيدى دەگەن ءسوز. جانە اكىمنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى تاراپىنان باق بەتىندەگى ايتىلىپ جاتقان ورىندى ماسەلەلەرگە ەشقانداي نازار اۋدارمايتىنى اڭعارىلادى.

ەندى جوعارىداعى ساۋالىمىزعا قايتا ورالايىق. ديرەكتورلار كەزەكشى كلاسس اشۋعا نەگە قۇلىقسىز؟ ويتكەنى، ولار جان تىنىشتىعىن بۇزباۋدى ويلايتىن سياقتى. بۇكىل جاۋاپكەرشىلىكتى مۇعالىمدەردىڭ موينىنا ارتىپ قويىپ، قاڭىراعان مەكتەپتە تىپ-تىنىش ۋاقىت وتكىزىپ، قوماقتى ايلىق الىپ وتىرعاندى كىم جەك كورسىن؟! ناۋرىزدان بەرى ۇيىندە الاڭسىز ءشايىن ءىشىپ، تەلەفونمەن «ءدارىس» بەرەتىن وقىتۋشىلار دا وسىعان ابدەن ۇيرەنىپ العان سەكىلدى. ارتىق قيمىل جاساۋعا، كەزەكشى كلاستا  ساباق وتكىزۋگە بارعىسى كەلمەيدى.

مۇنىڭ ەكىنشى قىرى تاعى بار.

قازىر بايقاساڭىز، جەكە مەنشىك سيپاتتاعى «قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارى» جاۋىننان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتاپ كەتتى. ولاردىڭ جاسىرىن قۇرىلتايشىلارى – ءبىلىم سالاسىنداعى مىقتىلار ەكەنى داۋسىز. توپ-توپ بالا وقىتادى. ءبىر-ەكى بولمەلى پاتەردى جالداپ، شاكىرتتەردى ءوز بەتىنشە «دايىنداپ» جاتقان پىسىقتار تاعى بار. ال، ونداعى قوسىمشا جۇمىس ىستەيتىن مۇعالىمدەر نەگىزىنەن «ونلاين-ساباقتارىن» وتكىزگەننەن كەيىن (تۇسكە دەيىن نەمەسە ءتۇس قايتا) كەلەتىنىن كورىپ ءجۇرمىز. ياعني، ولارعا مەكتەپكە بارۋدان گورى «لەۆىي» تابىس تاپقان ءتيىمدى. ءبىر وقۋشىعا ايىنا 60 مىڭ تەڭگە! ون بالا وقىتساڭىز 600 مىڭ!  بالاسىنىڭ وقۋ ۇلگەرىمىن ويلاعان اتا-انا امال جوق، اۋزىنداعىسىن جىرىپ بەرىپ، سۇراعانىن تولەۋگە تىرىسادى. ول ءۇشىن تۇبىرتەك (كۆيتانتسيا) بەرىلمەيدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ەشقانداي سالىق تولەنبەيدى دەگەن ءسوز. بيىل الماتىدا 30 مىڭعا جۋىق بالانىڭ ءبىرىنشى كلاسقا باراتىنىن ويعا الساق، قانشاما قارجى جەكە قالتاعا ءتۇسىپ جاتىر؟ ال، قوسىمشا ءبىلىم بەرۋدىڭ ساپاسى قانداي؟ قالاي وقىتۋدا؟ ونى تەكسەرىپ جاتقان پەندە جوق.

وتكەن، 1 قىركۇيەك كۇنى ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ نۇر-سۇلتانداعى №73 مەكتەپ-ليتسەيگە بارعان كەزىندە: «1-4 سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ 60 پايىزعا جۋىعى ءداستۇرلى فورماتتا وقيدى»، – دەپ مالىمدەدى. راس بولسا، وسى كورسەتكىشتىڭ قاتارىنا قانشا الماتىلىق ورەندەر ەنىپ وتىر؟ ەنبەي قالعاندارى ءوز بەتىمەن الىپپەنى قالاي ۇيرەنبەك؟

بۇل تاقىرىپ قوعامنىڭ سوزىلمالى باس اۋرۋىنا اينالىپ كەتپەسىن دەپ تىلەسەك، مەكتەبىمىزدى بۇگىن تۇزەيىك!

قايىم-مۇنار تابەەۆ،

Abai.kz