قر باس پروكۋراتۋراسىنىڭ نازارىنا

كەشەدەن بەرى الەۋمەتتىك جەلىدە الدەبىر شوۆينيست، ارانداتۋشىنىڭ ۆيدەوسى تارالىپ جاتىر. ۆيدەودا اۋىزىنان اق يت كىرىپ، كوك يت شىققان اۋمەسەر قازاق ۇلتىن ىلىككە العىسىز ەتىپ جاماندايدى. ءتىپتى ونىڭ كەيبىر سوزدەرىن ايتۋعا اۋىز بارمايدى. كەيىن ونىڭ كيريل بوجكو دەگەن قوستاناي وبلىسى، رۋدنىي قالاسىنىڭ تۇرعىنى ەكەنى بەلگىلى بولدى.

كەشە عانا قازاق حالقىن قولدان جاساعانداي اۋىزىنا كەلگەنىن ايتىپ وتىرعان بوجكو بۇگىن كەشىرىم سۇراپ، ۆيدەو جاريالاپتى. العاشقى ۆيدەونى جازعاندا ماس بولعانىن ايتىپ، ءمۇلايىمسىپ وتىر.

ءبىزدىڭ ەلدە وسىنداي جاعداي سانگە اينالعان سەكىلدى. وزگە دياسپورانىڭ قاعىنعان ءبىر وكىلى مەملەكەت قۇراۋشى ۇلتتى كەمىسىتىپ سويلەيدى نەمەسە ۇلتتىق قۇندىلىقتى قورلاپ ۆيدەو تۇسىرەدى. بۇعان دەيىن الدىمەن اۋىزىنا كەلگەن ارام ويىن جاريالاپ، كەيىن جىلاپ-سىقتاپ كەشىرىم سۇراعاندار از ەمەس. سونداي-اق، قازاقتىڭ قارا دومبىراسىن سىندىرعان، ءۇش ءبيدىڭ ەسكەرتكىشىنە ورمەلەگەن, كيىز ءۇيدى قورلاعاندار دا ۆيدەوۇندەۋ جاريالاپ، كەشىرىم سۇراعان.

ەڭ وكىنىشتىسى، وسىلاردىڭ ءبارى ءبىر اۋىز كەشىرىم سۇراۋمەن جازادان قۇتىلىپ كەتتى. جاڭدى جاۋاپكەرشىلىك ارقالاعان جوق. ءبىزدىڭ جالتاقوي بيلىك وزگە ۇلت وكىلدەرى زاڭ بۇزسا، زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىككە تارۋعا اسىقپايدى. ءتىپتى زاڭدا مۇنداي ارەكەتتى جازالاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ارنايى باپ دايىن تۇرسا دا...

قازاقستان رەسپۋبليكاسى قىلمىستىق كودەكسiنىڭ 174-ءشى بابىندا الەۋمەتتىك، ۇلتتىق، رۋلىق، ءدىني ارازدىقتى قوزدىرعانداردى جاۋاپقا تارتۋ كوزدەلگەن. وندا «ازاماتتاردىڭ ۇلتتىق ار-نامىسى مەن قادiر-قاسيەتiنە» قول سۇعۋعا بولمايتىنى انىق جازىلعان. ەگەر ادام قاندايدا ءبىر ارازدىقتى قوزدىرۋ ءۇشىن ارەكەت ەتسە، نە بولماسا سول ارەكەتكە شاقىرسا، وندا ول اتالعان باپ بويىنشا جاۋاپقا تارتىلادى. زاڭدا سولاي جازىلعان.

وسى باپقا ساي تالاي ازامات ءىستى بولىپ، سوتتالعان. بىراق تەمىر تورعا قامالعانداردىڭ كوبى وزگە ۇلتتىڭ «الا ءجىبىن اتتاعانى» ءۇشىن جازا ارقالاعان ءوز قاراكوزدەرىمىز. ماقۇل، قىلمىس جاساسا، زاڭ بويىنشا جازالانۋى ءتيىس. بىراق زاڭ بارىنە ورتاق. قىلمىس جاساعانداردىڭ ءبارى ورتاق زاڭمەن جازالانۋى كەرەك. وزگەلەرگە «بىرلىگىمىز جاراسقان كوپۇلتتى ەل ەكەنىمىزدى» ءبىلدىرۋ ءۇشىن مەملەكەت قۇراۋشى ۇلتتىڭ مۇددەسىن اياققا تاپتاي بەرۋگە بولمايدى. قازاق ۇلتىنىڭ ار-نامىسىنا تيىسسە ەلدەگى وزگە دياسپورا وكىلدەرى دە قاتاڭ جازاعا تارتىلۋى كەرەك.

قازاق حالقىن قورلايتىن، ۇلتتىق ار-نامىسى مەن قادiر-قاسيەتiنە ءتىل تيگىزەتىن مۇنداي ارەكەتتەرگە توقتاۋ قويۋ ءۇشىن زاڭ قاتال جۇمىس ىستەۋى كەرەك. زاڭدى بۇزعاندار كەشىرىم سۇرادى دەپ جاۋاپكەرشىلكتەن بوساتۋعا بولمايدى.

تۇتاس ۇلتتى كەمسىتىپ، ۇلتارالىق الاۋىزدىقتى قوزدىرعاندار ءۇشىن كەشىرىم سۇراۋ جەتكىلىكسىز. جاڭاعى ازاماتتاردىڭ ءبارى زاڭ بويىنشا جاۋاپقا تارتىلۋى كەرەك. قازاقستان ازاماتى ءوز ارەكەتىنە قازاقستان زاڭى بويىنشا جاۋاپ بەرۋى قاجەت!

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz