تۇركيالىق ساياساتتانۋشى، پروفەسسور كيۋرشاد زورلۋدىڭ ايتۋىنشا، تۇركيا ازەربايجان، قىرعىزستان، قازاقستان، تۇركمەنستان جانە وزبەكستان ەلدەرىمەن بىرلەسىپ «تۇران اسكەرىن» قۇرۋعا نيەت ءبىلدىرىپ وتىر. بۇل تۋرالى ول تurkiye گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا ايتتى.

- بۇل تۇركى الەمىنىڭ كۇن تارتىبىندە تۇرعان سۇراقتارىنىڭ ءبىرى. قاراباق قاقتىعىسىنداعى تۇركيا مەن ازەربايجاننىڭ ارىپتەستىگى بۇل ماسەلەگە ءوز ۇلەسىن قوستى.

تۇران اسكەرىن قۇرۋدىڭ ماڭىزى زور، ءدال قازىرگى ۋاقىتتا ول قىزبالىقتاي كورىنۋى مۇمكىن. بىراق ونىڭ ناتيجەسى ۇزاق مەرزىمگە جوسپارلانعان. ءبىز تۇرىك كەڭەسىنىڭ اياسىندا اسكەري الەۋەت پەن تەحنيكالىق ارىپتەستىكتى ارتتىرۋ ماقساتىندا ناقتى قادامدار جاساۋىمىز كەرەك. مەنتالدى قۇرىلىم مەن حالىقارالىق بالانس ءتيىستى دەڭگەيگە جەتپەي مۇنداي جوبالاردى جاريالاۋ اسىعىستىق بولار ەدى. ول ونىڭ ۇردىسىنە كەدەرگى كەلتىرەدى، - دەيدى كيۋرشاد زورلۋ.

ايتا كەتەيىك، وسى اپتانىڭ باسىندا قازاقستان قورعانىس ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكباەۆ تۇرىك ارىپتەسى حۋلۋسي اكارمەن كەزدەسكەن بولاتىن. كەزدەسۋ بارىسىندا وڭىرلىك قاۋىپسىزدىك، اسكەري جانە اسكەري-تەحنيكالىق ىنتىماقتاستىق، سونىڭ ىشىندە كادرلار دايارلاۋ جانە اسكەري ءبىلىم بەرۋ، جاۋىنگەرلىك دايارلىق، وقۋ-جاتتىعۋلارعا قاتىسۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى. قازاقستاندىق تاراپ تۇركيامەن كوپ جاقتى ستراتەگيالىق قاتىناستاردى نىعايتۋعا ۇلكەن ءمان بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى.

2018 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە قازاقستاننىڭ ەكس-پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ انكاراعا رەسمي ساپارى بارىسىندا بىرقاتار ماڭىزدى ەكىجاقتى قۇجاتتارعا، سونىڭ ىشىندە اسكەري ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى.

تۇرىك قارۋلى كۇشتەرى مەن باس شتابى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ قازاقستاننىڭ قارۋلى كۇشتەرىنە ولاردىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋىنىڭ باستاپقى كەزەڭىندە جان-جاقتى قولداۋ كورسەتكەن.

تۇرىك رەسپۋبليكاسى 1990-شى جانە 2000-شى جىلداردىڭ باسىندا ۇيىمداستىرۋ تەحنيكاسىن، كارتوگرافيالىق جابدىقتاردى، بايلانىس قۇرالدارىن، ءجۇرىپ ءوتۋ مۇمكىندىگى جوعارى اۆتوموبيلدەردى قوسا العاندا، قازاقستاندىق قارۋلى كۇشتەر ءۇشىن وتەۋسىز نەگىزدە اسكەري جابدىق جەتكىزىپ بەرگەن. بۇدان ءارى تاراپتار كوپماقساتتى جەڭىل بروندالعان اۆتوموبيلدەردى، وپتيكالىق-ەلەكتروندىق قۇرالداردى جەتكىزۋ جانە بىرلەسىپ ءوندىرۋ جولىمەن ءوزارا ءتيىمدى ءوزارا ءىس-قيمىلعا كوشتى.

اسكەري ءبىلىم بەرۋ شەڭبەرىندە تۇركيانىڭ اسكەري ۋچيليششەلەرىندە كۋرسانتتاردى وقىتۋ جۇرگىزىلەدى، سونداي-اق قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ اسكەري قىزمەتشىلەرىن ءتۇرلى وقۋ ورتالىقتارىندا دايارلاۋ جۇزەگە اسىرىلادى. وسىلايشا، 2020 جىلعا قازاقستاندىق تاراپتىڭ ءوتىنىشى بويىنشا «كيبەرقاۋىپسىزدىك» ماماندىعى بويىنشا وقىتۋ ءۇشىن كۆوتالار ءبولىندى.

ءوز كەزەگىندە، وتكەن جىلى قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگى العاش رەت تۇرىك اسكەري قىزمەتشىلەرىن ۇلتتىق قورعانىس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بازاسىندا وقىتۋدى ۇيىمداستىردى. كەلىسسوزدەر بارىسىندا وسى باعىتتاعى ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرۋ تۋرالى ىنتىماقتاستىققا شەشىم قابىلداندى.

قازاقستاندىق اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ تۇركيا اۋماعىندا قىسقى كەزەڭدە تومەن تەمپەراتۋرالار كەزىندە وتكىزىلەتىن «ەفەس» كوپۇلتتى وقۋ-جاتتىعۋىنا جانە «كىش» وقۋ-جاتتىعۋىنا قاتىسۋى جاۋىنگەرلىك دايارلىق دەڭگەيىن ارتتىرۋعا، سونداي-اق ءارتۇرلى جاعدايلاردا جاۋىنگەرلىك ءىس-قيمىلدار داعدىلارىن پىسىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

Abai.kz