اتادان - التاۋ، انادان - تورتەۋ تۋاتىن زاماننىڭ كەلمەسكە كەتكەنى قاشان؟! ات توبەلىندەي قازاقتى تولعاندىراتىن باستى پروبلەمانىڭ ءبىرى - ادامي كاپيتالدىڭ ازدىعى. قۇدەكەڭ قازاقتى جەر بايلىعى مەن كەن بايلىعىنان كەندە قىلماعان. جەرىمىزدىڭ استىنداعى، ۇستىندەگى قازىنامىز ەشكىمنەن كەم ەمەس. بىراق ۇلى دالامىزدىڭ ۇلان-عايىر بايلىعى ۇرپاعىمىزعا بۇيىرماسا، وندا قازىرگى تىرلىگىمىزدە نە ءمان بار؟! تاياۋدا ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى گۇلشارا ابدىحالىقوۆانىڭ سەنات قابىرعاسىندا ايتقان سوزدەرىنەن كەيىن وسىنداي ويعا كەتتىك.
ەستەرىڭىزدە بولسا، مينيستر سەنات دەپۋتاتتارىنىڭ بالا تۋعان ايەلدەرگە 2 ميلليون تەڭگە كولەمىندە ءبىر رەتتىك جاردەماقى تولەۋ تۋرالى ۇسىنىسىن جاراتپاي تاستادى. بۇل ۇسىنىسقا قاتىستى كوپ ويلانىپ باس قاتىرعان جوق، ۇسىنىلعان قاراجاتتى ازايتۋ جاعىن قاراستىرىپ جاتۋدى دا بوس اۋرەشىلىك دەپ ءبىلدى.
- جۇمىس ىستەپ ءجۇرىپ، جۇكتى بولعان كەلىنشەكتەر ونسىز دا از اقشا الىپ وتىرعان جوق. جۇمىس ىستەپ ءجۇرىپ دەكرەتكە شىقسا، ءبىر ميلليون الاتىندار بار. جالپى ورتا ەسەپكە سالساق، بەس ءجۇز مىڭداي الاتىندار بار. بىزدە رەسەيدەگىدەي ەمەس، بالا تۋ دەڭگەيى جوعارى،- دەپ قىسقا قايىردى مينيستر.

اتادان - التاۋ، انادان - تورتەۋ تۋاتىن زاماننىڭ كەلمەسكە كەتكەنى قاشان؟! ات توبەلىندەي قازاقتى تولعاندىراتىن باستى پروبلەمانىڭ ءبىرى - ادامي كاپيتالدىڭ ازدىعى. قۇدەكەڭ قازاقتى جەر بايلىعى مەن كەن بايلىعىنان كەندە قىلماعان. جەرىمىزدىڭ استىنداعى، ۇستىندەگى قازىنامىز ەشكىمنەن كەم ەمەس. بىراق ۇلى دالامىزدىڭ ۇلان-عايىر بايلىعى ۇرپاعىمىزعا بۇيىرماسا، وندا قازىرگى تىرلىگىمىزدە نە ءمان بار؟! تاياۋدا ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى گۇلشارا ابدىحالىقوۆانىڭ سەنات قابىرعاسىندا ايتقان سوزدەرىنەن كەيىن وسىنداي ويعا كەتتىك.
ەستەرىڭىزدە بولسا، مينيستر سەنات دەپۋتاتتارىنىڭ بالا تۋعان ايەلدەرگە 2 ميلليون تەڭگە كولەمىندە ءبىر رەتتىك جاردەماقى تولەۋ تۋرالى ۇسىنىسىن جاراتپاي تاستادى. بۇل ۇسىنىسقا قاتىستى كوپ ويلانىپ باس قاتىرعان جوق، ۇسىنىلعان قاراجاتتى ازايتۋ جاعىن قاراستىرىپ جاتۋدى دا بوس اۋرەشىلىك دەپ ءبىلدى.
- جۇمىس ىستەپ ءجۇرىپ، جۇكتى بولعان كەلىنشەكتەر ونسىز دا از اقشا الىپ وتىرعان جوق. جۇمىس ىستەپ ءجۇرىپ دەكرەتكە شىقسا، ءبىر ميلليون الاتىندار بار. جالپى ورتا ەسەپكە سالساق، بەس ءجۇز مىڭداي الاتىندار بار. بىزدە رەسەيدەگىدەي ەمەس، بالا تۋ دەڭگەيى جوعارى،- دەپ قىسقا قايىردى مينيستر.
رەسەيدەي بولساق، ارمان نە؟! ەڭ بولماعاندا وننان بىرىنە دە جەتپەيمىز عوي ورمانداي ورىستىڭ. ورىستاردان ون بەس ەسە ازدىعىمىز، قىتايلاردان 140 ەسە كەمدىگىمىز عوي ءبىزدىڭ وسال تۇسىمىز. ءوزىمىز مەنسىنبەيتىن وزبەكتەردىڭ ءوزى ەكە ەسە كوپ بىزدەن. تىم بولماسا جيىرما ميلليونعا جەتسەك، جالىمىزدى كۇدىرەيتىپ، ايبىنىمىزبەن-اق جاسقاپ جۇرمەس پە ەدىك!
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، رەسەيدىڭ دەموگرافيالىق احۋالى بىزدەن الدەقايدا ناشار كورىنەدى. ورىستاردان ۇلگى الۋعا بولمايدى-مىس. ال مەمدۋمانىڭ مالىمەتىنە سەنسەك، ءبىزدىڭ ءمينيسترىمىز مەنسىنبەيتىن رەسەيدە تەك بالالى وتباسىلاردىڭ سانى 50 ميلليونعا جەتىپ جىعىلادى.
اڭگىمەنىڭ اشىعىن ايتقاندا، قازاقستاندا انالار مەن بالالارعا جاسالىپ جاتقان قامقورلىقتىڭ ايىرماسى رەسەيمەن سالىستىرعاندا جەر مەن كوكتەي. سەنبەسەڭىز، سالىستىرىپ كورەيىك. رەسەي دەموگرافياعا دەم بەرۋدى بەس جىل بۇرىن ءپۋتيننىڭ پرەزيدەنتتىگى تۇسىندا قولعا العان-دى. 2007 جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا «انا كاپيتالى تۋرالى» ارنايى فەدەرالدىق زاڭ دا كۇشىنە ەندى. اتالمىش زاڭ بويىنشا، ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى ءسابيدى ومىرگە اكەلگەن نەمەسە اسىراپ العان انالاردىڭ ەسەپشوتىنا 250 مىڭ رۋبل اقشا اۋدارىلادى. بۇل قاراجات ينفلياتسيا دەڭگەيىنە قاراي كوبەيىپ، بيىلدان باستاپ 387 مىڭ رۋبلگە جەتتى. ياعني، دۇنيەگە كەلگەن ءاربىر ۇلتى ورىس ءسابي ومىرگە ءبىزدىڭ تەڭگەگە شاققاندا 2 ميلليون تەڭگەگە جۋىق نەسىبەسىن ۋىستاي كەلەدى دەگەن ءسوز.
ەكىنشىدەن، جاڭا تۋعان نارەستەنىڭ اتا-اناسىنا بەرىلەتىن ءبىر رەتتىك جورگەكپۇلدىڭ كولەمى 2012 جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ 12405 ءرۋبلدى قۇرايدى. بۇل سوما ينفلياتسيا دەڭگەيىنە ورايلاس جىل ساناپ ءوسىپ وتىرادى. بۇل قاراجات انالار بۇرىن جۇمىس ىستەسە دە، ىستەمەسە دە بەرىلەدى. بىزدەگىدەي جۇمىس ىستەگەنىنە نەمەسە جۇمىسسىزدىعىنا بايلانىستى جىرىمدالمايدى.
فەدەرالدىق بيۋدجەتتى ايتپاعاندا، ايماقتار مەن قالالاردان بولىنەتىن قارجىلاي قامقورلىق بار. اسىرەسە، ماسكەۋدىڭ ەكس-مەرى لۋجكوۆ تاعايىنداعان جورگەكپۇل جاس وتباسىلاردىڭ جىرتىعىنا جاماۋ بولىپ كەلەدى. «لۋجكوۆ جورگەكپۇلى» تيەسىلى جاندار فەدەرالدىق بيۋدجەتتەن الاتىن ءبىر رەتتىك «انا كاپيتالىن»، ءبىر رەتتىك جورگەكپۇلدى، اي سايىنعى جاردەماقىنى ەسەپتەمەگەندە، تۇڭعىش ءسابي ءۇشىن - 5 500, ودان كەيىنگى بالا ءۇشىن - 14 500 رۋبل ءبىر رەتتىك قاراجاتتى قالتالارىنا سالادى. ال ەگىز نەمەسە ۇشەم تاپقان انالار ءۇشىن 50 مىڭ رۋبل ۇسىنىلادى.
يۋري لۋجكوۆ ماسكەۋ مەرى بولىپ تۇرعاندا جاس وتباسىلاردىڭ العىسىن العانىن ورىستار ءالى كۇنگە جىر قىلىپ ايتادى. جاستارى وتىزدان اسپاعان جاس اتا-اناعا قالا بيۋدجەتىنەن - 46 مىڭ رۋبل، ەكىنشى سابيگە - 64 مىڭ رۋبل، ءۇشىنشى بالا ءۇشىن - 92 مىڭ رۋبل تابىستالادى ەكەن.
رەسەيدەگى سوعىس ارداگەرلەرىنىڭ وتباسىندا، اسكەريلەردىڭ شاڭىراعىندا تۋعان سابيلەرگە، تاعى دا باسقالارىنا بەرىلەتىن جاردەماقى مەن جورگەكپۇلدى ەسەپكە الساق، تىم ۇزاققا كەتەرىمىز حاق. سول سەبەپتى، وسى جەردەن توقتالايىق.
رەسەي پرەزيدەنتى دميتري مەدۆەدەۆ دەموگرافياعا دەم بەرۋگە باعىتتالعان شارالار 2050 جىلعا دەيىن جالعاسادى دەپ وتىر. كورشىمىزدىڭ ماقساتى - قىرىق جىلدىڭ ىشىندە ەسەلەپ كوبەيىپ، ەتەك-جەڭىن قىمتاپ الۋ.
وسىدان كەيىن مينيستر گۇلشارا ابدىحالىقوۆانىڭ جورگەكپۇل مەن جاردەماقىدان قارجى اياعانىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟! ادام كاپيتالىنىڭ تاپشىلىعىن «انا كاپيتالى» ارقىلى تولتىرىپ جاتقان ورىستاردان ۇلگى الساق، ونىڭ نەسى جامان؟! جوق، ءبىزدىڭ مينيستر بالا تۋعاندارعا بەرىلەتىن از-كەم قاراجاتتى بۇلداپ «ولار ونسىز دا از اقشا الىپ جاتقان جوق» دەيدى. انالار مەن بالالاردان قارجى اياعان ادامنىڭ مۇنداي مينيسترلىكتى باسقارۋعا مورالدىق قۇقى بار ما؟!
كەلمەسكە كەتكەن كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ تۇسىندا «بار جاقسىمىز بالالارعا!» دەگەن جاقسى ۇران بولۋشى ەدى. بالالار مەن انالاردىڭ قامىن ءبىرىنشى بولىپ ويلاۋعا ءتيىستى ءمينيستردىڭ اۋزىنان سول ۇراندى ەستي الماعانىمىز وكىنىشتى.
«نۇر استانا» گازەتى