بولات ايۋحانوۆ، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى: اقتوبەدە بالەتتى باعالاي بىلەتىندەر كوپ
وتكەن اپتانىڭ سەنبى، جەكسەنبى كۇندەرى گاسترولدىك ساپارمەن اقتوبەگە ات باسىن تىرەگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك اكادەميكالىق «الماتىنىڭ جاس بالەتى» بي تەاترى جۇرتشىلىقتى ايشىقتى ونەرمەن سۋسىنداتتى. بالەت ونەرىن ءسۇيىپ تاماشالايتىندار ەكى كۇن قاتارىنان ستۋدەنتتەر سارايىندا قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، وسى ونەردىڭ مايتالمانى بولات ايۋحانوۆتىڭ باسشىلىعىمەن دايىندالعان ەرەكشە قويىلىمداردىڭ كۋاسى بولدى.
العاشقى كۇنى چايكوۆسكيدىڭ «اققۋ كولى» قويىلىمى مەن جورج بيزەنىڭ «كارمەنىن» تاماشالاعان كوپشىلىككە تەاتر بيشىلەرى ەكىنشى كۇنى «قىز جىبەك» ەپوسىنىڭ 500 جىلدىعىنا وراي جاسالعان قويىلىمدى تارتۋ ەتتى. «گاككۋ-اققۋ ءۇنى» دەپ اتالاتىن بۇل قويىلىمداعى قىز جىبەك ءرولىن گۇلنار كامالوۆا، تولەگەندى ەركىن وتەپوۆ، ال بەكەجاننىڭ ءرولىن مەملەكەتتىك «سەرپەر» جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى ەرىك وسپانوۆ سومدادى. قازاقتىڭ كيىز ءۇيىنىڭ ماڭايىندا سۇيگەنىن كۇتكەن قىز جىبەكتى، تولەگەننىڭ كەلە جاتقانىنان ءسۇيىنشى سۇراي كەلگەن داريانى، كوڭىلدى شەگەنى، باقىتتى شاقتى بىت-شىت ەتىپ، تولەگەنگە قانجار سۇققان بەكەجاندى جوعارى دەڭگەيدە سومداي بىلگەن تەاتر ونەرپازدارى كورەرمەننىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەندى. «اقتوبەلىكتەر ءبىزدى قاشان دا وسىلاي جىلى قابىلدايدى»، - دەيدى بولات ايۋحانوۆ.
وتكەن اپتانىڭ سەنبى، جەكسەنبى كۇندەرى گاسترولدىك ساپارمەن اقتوبەگە ات باسىن تىرەگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك اكادەميكالىق «الماتىنىڭ جاس بالەتى» بي تەاترى جۇرتشىلىقتى ايشىقتى ونەرمەن سۋسىنداتتى. بالەت ونەرىن ءسۇيىپ تاماشالايتىندار ەكى كۇن قاتارىنان ستۋدەنتتەر سارايىندا قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، وسى ونەردىڭ مايتالمانى بولات ايۋحانوۆتىڭ باسشىلىعىمەن دايىندالعان ەرەكشە قويىلىمداردىڭ كۋاسى بولدى.
العاشقى كۇنى چايكوۆسكيدىڭ «اققۋ كولى» قويىلىمى مەن جورج بيزەنىڭ «كارمەنىن» تاماشالاعان كوپشىلىككە تەاتر بيشىلەرى ەكىنشى كۇنى «قىز جىبەك» ەپوسىنىڭ 500 جىلدىعىنا وراي جاسالعان قويىلىمدى تارتۋ ەتتى. «گاككۋ-اققۋ ءۇنى» دەپ اتالاتىن بۇل قويىلىمداعى قىز جىبەك ءرولىن گۇلنار كامالوۆا، تولەگەندى ەركىن وتەپوۆ، ال بەكەجاننىڭ ءرولىن مەملەكەتتىك «سەرپەر» جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى ەرىك وسپانوۆ سومدادى. قازاقتىڭ كيىز ءۇيىنىڭ ماڭايىندا سۇيگەنىن كۇتكەن قىز جىبەكتى، تولەگەننىڭ كەلە جاتقانىنان ءسۇيىنشى سۇراي كەلگەن داريانى، كوڭىلدى شەگەنى، باقىتتى شاقتى بىت-شىت ەتىپ، تولەگەنگە قانجار سۇققان بەكەجاندى جوعارى دەڭگەيدە سومداي بىلگەن تەاتر ونەرپازدارى كورەرمەننىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەندى. «اقتوبەلىكتەر ءبىزدى قاشان دا وسىلاي جىلى قابىلدايدى»، - دەيدى بولات ايۋحانوۆ.
- مۇنىڭ سەبەبى، اقتوبەدە بالەت ونەرىن باعالاي بىلەتىندەر كوپ. بالەت ونەرى تۇسىنە بىلگەنگە ونەرلەردىڭ ىشىندەگى ەڭ ۇلىسى بوپ تابىلادى. نازىكتىك پەن ادەمىلىكتىڭ سيمۆولى ىسپەتتى بۇل ونەرگە، شىنىن ايتۋ كەرەك، بۇرىنىراقتا قازاقتار كوپ قىزىعا بەرمەيتىن. دەگەنمەن، اقتوبەلىكتەردىڭ ىقىلاسىنا ريزا بولىپ وتىرمىن. ەكى كۇندە دە زالعا لىق تولعان كورەرمەندەردىڭ بارلىعى وسى ونەردى ءسۇيىپ تاماشالايتىندار دەپ بىلەمىن. باتىس وڭىرىندەگى ساپارىمىزدى وسى قالادان باستاۋىمىزدىڭ دا سەبەبى وسى.
- ءسىز ءۇشىن جاس بيشىلەرمەن جۇمىس جاساۋ، گاسترولدىك ساپارلارعا شىعۋ قيىندىق تۋعىزباي ما؟
-بالەت - مەنىڭ ءومىرىمنىڭ ءمانى. مەنىڭ قولىمنان بيلەۋدەن وزگە ولەڭ جازۋ، وزبەكتىڭ پالاۋىن جاساۋ، تاعى سول سياقتى شارۋالار كەلەدى. بىراق، مەنىڭ سۇيىكتى كاسىبىم بالەت بي ونەرى بولىپ قالادى. مەن ءۇشىن جاقسى شىققان قويىلىمنىڭ ءوزى ءبىر باقىت. ادەمى بيلەگەن ءبيشىنىڭ ءاربىر قيمىلى جانىمدى تىنىشتاندىرىپ، بىرنەشە جاسقا جاسارتىپ وتىرادى. ال تەاتردىڭ جەتىستىكتەرى مەنىڭ ۇزاق جىلعى ەڭبەگىمنىڭ جەمىسى بوپ سانالادى. وسىنداي كيەلى ونەردى باعالاي بىلەتىن اقتوبەلىكتەرگە ومىرلەرى بالەتتەگىدەي ادەمى بولسىن دەگەن تىلەك ايتقىم كەلەدى,- دەيدى حالىق ءارتىسى.
ەكى كۇن قاتارىنان بالەتتى تاماشالاۋعا كەلگەن اقمارال ايتباەۆا كىشكەنە كۇنىنەن بولات ايۋحانوۆتىڭ ونەرىنە ءتانتى بولعانىن ايتادى.
-بالا كەزىمدە ونىنشى سىنىپتا وقيتىن اپكەمە ەرىپ تەلەديداردان بالەت بي ونەرىن تاماشالايتىنمىن. كەيىننەن الماتىعا كوشتىك، وندا دا قاي جەردە بالەتتىڭ سىبىسىن ەستىسەم، قالماي بارىپ ءجۇردىم. قازىر وسىندا تۇرامىن. ۇيدە ءسابيىمدى باعىپ وتىرمىن. وتكەندە اۆتوبۋس ايالداماسىنان بولات ايۋحانوۆتىڭ وسىندا كەلەتىنىن وقىپ، قۋانىپ قالدىم. ەكى كۇن قاتارىنان كەلدىم. تاماشا ءوتتى.
بولات ايۋحانوۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن بالەت ونەرىن جانىنا سەرىك ەتكەن بيشىلەر توبى جەكسەنبى كۇنى حرومتاۋ قالاسىندا بولدى. وندا دا ونەرپازداردى جۇرتشىلىق جىلى قابىلداعان كورىنەدى.
لاۋرا مۇلكامان.
«اقتوبە» وبلىستىق گازەتى 30 ماۋسىم 2009 جىل