قاجىمۇقان عابدوللا. بيلىكتەگى رۋلاستار شەرۋى
قازاق قوعامىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرى قىزىق. ءبىز كۇللى ادامزات قولدانعان دەموكراتيا قۇندىلىقتارىن قابىلداي وتىرىپ، دالا بيلەرىنىڭ شەشىمدەرى مەن سۇلتان-حاندارىنىڭ دارگەيىن دارىپتەيمىز. ءبىز جەڭ ۇشىنان جالعاسقان جەمقورلىققا قارسى كەسكىلەسكەن كۇرەس اشىپ، «جۇزگە بولگەننىڭ - ءجۇزى كۇيسىن!» دەپ، ءوپ-وتىرىك «بايبالام» سالامىز...
قازاق ءومىرىنىڭ شىندىعى بولەك. قارعا تامىرلى قازاق ءحVىىى عاسىردا قالاي قۇداندالى بولسا، قازىر دە ءداپ سونداي. ءبىر عاجابى، ءبىز قازاق جەرىنىڭ سۋىن ىشكەن وزگە ۇلتتارعا قازاق ءتىلىن ۇيرەتە الماساق تا، ادەت-عۇرىپ، سالت-ساناسىن مىقتاپ سىڭىرگەنبىز. مۇنىڭ مىسالى مىڭ-سان...
ءوزىمىز «ءورىستىلدى، مارگينال» ساناپ، وقىرايا قاراپ جۇرگەن كاسىپكەر-ساياساتكەر بولات ءابىلوۆ باۋىرىمىز ايدىك ءانشىمىز راحات تۇرلىحانوۆقا قىز بەرىپ، اجەپتەۋىر قازاقتانىپ قالدى. كەرەك دەسەڭىز، قازاقشا دا سويلەي باستادى...
قازاقتىڭ: «كۇيەۋ - ءجۇز جىلدىق، قۇدا - مىڭ جىلدىق» دەگەنى دانىشپاندىق. ءبىرى لوندوننىڭ ميللياردەرلەر اۋدانىندا، ءبىرى شۆەيتساريا بايلارىنىڭ كەربەز كەنتىندە كۇن كەشىپ جاتقان قۇدالار مۇحتار ءابليازوۆ پەن ۆيكتور حراپۋنوۆتىڭ قازاق توپىراعىنان تىم-تىم شالعايدا جۇرسە دە، قۇداندالى قۇدالاردىڭ ارالاس-قۇرالاس سىيلاسۋى - قانداي جاراسىمدى؟!.
قازاق قوعامىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرى قىزىق. ءبىز كۇللى ادامزات قولدانعان دەموكراتيا قۇندىلىقتارىن قابىلداي وتىرىپ، دالا بيلەرىنىڭ شەشىمدەرى مەن سۇلتان-حاندارىنىڭ دارگەيىن دارىپتەيمىز. ءبىز جەڭ ۇشىنان جالعاسقان جەمقورلىققا قارسى كەسكىلەسكەن كۇرەس اشىپ، «جۇزگە بولگەننىڭ - ءجۇزى كۇيسىن!» دەپ، ءوپ-وتىرىك «بايبالام» سالامىز...
قازاق ءومىرىنىڭ شىندىعى بولەك. قارعا تامىرلى قازاق ءحVىىى عاسىردا قالاي قۇداندالى بولسا، قازىر دە ءداپ سونداي. ءبىر عاجابى، ءبىز قازاق جەرىنىڭ سۋىن ىشكەن وزگە ۇلتتارعا قازاق ءتىلىن ۇيرەتە الماساق تا، ادەت-عۇرىپ، سالت-ساناسىن مىقتاپ سىڭىرگەنبىز. مۇنىڭ مىسالى مىڭ-سان...
ءوزىمىز «ءورىستىلدى، مارگينال» ساناپ، وقىرايا قاراپ جۇرگەن كاسىپكەر-ساياساتكەر بولات ءابىلوۆ باۋىرىمىز ايدىك ءانشىمىز راحات تۇرلىحانوۆقا قىز بەرىپ، اجەپتەۋىر قازاقتانىپ قالدى. كەرەك دەسەڭىز، قازاقشا دا سويلەي باستادى...
قازاقتىڭ: «كۇيەۋ - ءجۇز جىلدىق، قۇدا - مىڭ جىلدىق» دەگەنى دانىشپاندىق. ءبىرى لوندوننىڭ ميللياردەرلەر اۋدانىندا، ءبىرى شۆەيتساريا بايلارىنىڭ كەربەز كەنتىندە كۇن كەشىپ جاتقان قۇدالار مۇحتار ءابليازوۆ پەن ۆيكتور حراپۋنوۆتىڭ قازاق توپىراعىنان تىم-تىم شالعايدا جۇرسە دە، قۇداندالى قۇدالاردىڭ ارالاس-قۇرالاس سىيلاسۋى - قانداي جاراسىمدى؟!.
مەنىڭشە، ءبىزدىڭ قازاققا ءوزارا تۋىستىق، رۋلىق جاقىندىقتارىن جاسىرىپ-جابۋدىڭ مۇلدەم قاجەتى جوق. تۋراسىن ايتسام: قازاقتىڭ تۋىستىعىن جاسىرىپ-جامايتىن نانوتەحنولوگيا ءازىر ويلاپ-تابىلعان جوق. (تابىلمايدى دا...). ءتىپتى، جاپوندى جالداساق تا - تۇك شىقپايدى. سەبەبى، «ۋدى - ۋ عانا قايتارادى» دەمەكشى، قازاقتىڭ تابيعاتىن جەر بەتىندەگى بىردە-ءبىر حالىق تۇسىنبەيدى، قازاقتى - قازاق قانا تۇسىنەدى...
مىسالى، ەل باسشىسى جەڭ ۇشىنان جالعاسقان جەمقورلىققا قارسى كۇرەس اشتى. قازاقتىڭ جەمقورلىعىنىڭ تامىرى - تۋىستىقتا، ياكي، جۇزشىلدىك پەن رۋشىلدىقتا جاتىر...
كانەكي، شىندىقتىڭ شىمىلدىعىن ءتۇرىپ، بەتىنە تۋرا قاراپ كورەيىك. وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن الماتى وبلىسىنىڭ باسشىلىعىندا اۋىس-ءتۇيىس بولدى. پرەزيدەنتتىڭ ءىس باسقارۋشىسى قىزمەتىنە كەتكەن الماتى وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى سەرىك ۇمبەتوۆ تە، الماتى وبلىسىنىڭ قازىرگى اكىمى اڭسار مۇساحانوۆ تا شاپىراشتى رۋىنان ەكەن...
جاراسى جۇرەك سىزداتقان جەلتوقسانداعى جاڭاوزەن وقيعاسىنان كەيىن دە ءبىراز لاۋازىمدىلاردىڭ ۇيقىسى قاشتى. مۇنايشىلاردىڭ مۇڭ-زارىنا قۇلاق اسپاعان تيمۋر قۇلىباەۆ قىزمەتىمەن قوشتاسقانىمەن، «قازمۇنايگاز» بارلاۋ-ءوندىرۋ» كومپانياسىنىڭ باس ديرەكتورلىعىنا اليك ايدارباەۆ جايعاستى. سويتسەك، الەكەڭ سەرىك اعاسى مەن اڭسار باۋىرىنىڭ رۋلاس تۋىسى بولىپ شىقتى...
مۇنداي ىلدىم-جىلدىم ءداستۇر، اسىرەسە، وڭتۇستىك ءوڭىردىڭ جىگىتتەرىنىڭ بولمىسىندا باسىمىراق دامىعان. الدىڭعىنىڭ «ۇلگىسىن» كورگەندەردىڭ ءبىرازى جۇرەكسىنگەنىمەن، ەلباسىنىڭ «ەركەتوتايىنا» اينالعان شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ قاي جەردەگى جۇمىسىندا دا ايىلىن جيعان ەمەس. قوڭىرات رۋىنىڭ تۋىن ۇستاعان بەكەڭنىڭ شاكىرتتەرى اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ سۋ رەسۋرستارى كوميتەتىنىڭ سۋجاڭا توراعاسى يسلام ابىشەۆ, وسكەمەن قالاسىنىڭ اكىمى سەرىك تاۋكەباەۆ, قىزىلوردا وبلىسى قارماقشى اۋدانىنىڭ اكىمى مۇرات ەرگەشباەۆ, قىزىلوردا وبلىسى شيەلى اۋدانىنىڭ اكىمى نۇرلىبەك نالىباەۆ ت.س.س.
اعايىننىڭ الامان-بايگەسىنەن ءالىم مەن تابىن رۋلارىنىڭ "كوسەمى", پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى اسلان مۋسينءنىڭ دە ءبىر ەلى قالۋعا قۇقى جوق. اسەكەڭنىڭ قانداستارى دا ءبىر ءدۇيىم ەل: ءماجىلىس دەپۋتاتى، ماجىلىستەگى «نۇروتان» پارتياسى فراكتسياسى جەتەكشىسىنىڭ ورىنباسارى ەرگەن دوشاەۆ, اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمى بەرگەي رىسقاليەۆ, قىزىلوردا وبلىسىنىڭ اكىمى بولاتبەك قۋاندىقوۆ, قىزىلوردا وبلىسى اكىمىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى ماديار الدىوڭعاروۆ, باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جاڭا باسشىسى نۇرلان نوعاەۆ ت.ب.
...قازاقتىڭ جۇزشىلدىگى مەن رۋشىلدىعىنا ادەبيەتىمىزدىڭ الىبى عابيت مۇسىرەپوۆ بەكەر قاپالانعان. ويتكەنى، قازاقتىڭ ءجۇزى مەن رۋىنا ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن كەز-كەلگەن رۋىڭ مەن ۇلىسىڭ، ۇلتىڭ مەن جۇرتىڭ قازاققا جولاپ كەتسە بولدى - لەزدە «ءبولىنۋ» تاكتيكاسى مەن ستراتەگياسىن تەرەڭ مەڭگەرىپ شىعا كەلەدى. ايتالىق، ءماجىلىستىڭ توراعاسى نۇرلان نىعمەتۋللين, ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ جاڭا اكىمى باۋىرجان مۇحامەدجانوۆ, قازاق ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى مۇرات جۇرىنوۆ سياقتى ازاماتتار قازاقتىڭ ءجۇزى مەن رۋىنان تىس - قوجالار...
كوردىڭىز بە، جامان قادەت ساعىزداي جابىسقاق، قارا مايداي جۇققىش كەلەدى. قوجالاردىڭ بيىلعى جەمىستى قوزعالىسى ماقتاۋعا تۇرارلىق...
شىنىنا كەلگەندە، مەنىڭ قوجاعا دا، باسقاعا دا التى الاسىم جوق. مەنىكى، ءجاي، قازاقى اڭگىمە عوي...
«اباي-اقپارات»