كوشى-قوننىڭ التىن ءداۋىرى الدا ما؟..
قۇرمەتتى وقىرمان! «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالى تۇراقتى تۇردە جۇرگىزىپ كەلە جاتقان ينتەرنەت-كونفەرەنتسيانىڭ وتكەن جولعى تاقىرىبى - قىتايداعى قازاقتار ماسەلەسى مەن قوعامداعى ورىن الىپ جاتقان وزەكتى وقيعالارعا ارنالعان ەدى.
ينتەرنەت-كونفەرەنتسياسىنىڭ قوناعى «جەبەۋ» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى ءومارالى ابىلدەكۇلى بولدى. پورتالىمىزعا ۇزىن-سانى 80-نەن اسا سۇراق كەلىپ ءتۇستى. سپيكەرىمىز كەلىپ تۇسكەن ساۋالدارعا تىكەلەي ەفيردە جاۋاپ بەردى. سۇحباتتىڭ تولىق نۇسقاسىن پورتالىمىزدىڭ «You Tube» جەلىسىندەگى ارناسىنان كورە الاسىزدار.
ۋاقىتتىڭ تاپشىلىعىنا بايلانىستى سۇحبات ءبىر جارىم ساعات مولشەرىندە شەكتەلگەن. ەفيردە جاۋاپ بەرىپ ۇلگەرمەگەن كەيبىر سۇراقتارعا بۇگىن ءومارالى ادىلبەكۇلى پورتال بەتىندە جازباشا جاۋاپ بەردى. وقىپ شىعىڭىزدار، مارحابات!
;feature=youtu.be
ءۇمىت جاپاي 2021-02-18
قىتايدىڭ ەكسپانسياسى قازاققا پايدا اكەلەدى دەپ ويلايسىز با؟ جوق الدە، تاجىكستاننىڭ اياعىن قۇشىپ قالمايمىز با؟
جاۋاپ: ەكسپانسيا ەشقانداي ەلگە پايدا دا، جاقسىلىق تا الىپ كەلمەيدى. تاجىكىستان جونىندە ايتىلعان اڭگىمەلەردە ناقتى فاكت جوق، ويتكەنى، تمد-نىڭ تۇتاس شەكارا قىزمەتى ءبىر ورتالىققا باعىنادى. ونىڭ ارتىندا رەسەي تۇر!
ايدوس تاڭعىتبەك 2021-02-18 00:01
مەنىڭ ءبىر تۇسىنبەيتىنىم سەرىكجان ءبىلاشتىڭ ارتىندا تۇرعان كۇش وسىنداي ولاق ويىنداردى شالاعاي جوبانى نەگە ىسكە قوسىپ وتىر؟ الدە قازاقتاردىڭ ويلاۋ-سارالاۋ دەڭگەيىن سونشالىقتى تومەن مەجەلەگەن بە؟ الدە سەرىكجان ماقتانشاق، ۇرداجىق مىنەزىمەن قىزىل سىزىقتان شىعىپ كەتىپ ويىننىڭ شاق-شالەكەيىن شىعارىپ جىبەردى مە؟ الدە ويىن شىنىمەن دە وسىلاي ءوربۋى كەرەك پە؟ سەرىكجان جاقسى سومداپ ءجۇر مە ءرولدى؟
جاۋاپ: نەگىزەنەن ءوز سۇراعىڭىزعا ءوزىڭىز جاۋاپ بەرىپسىز. ادۆوكات ابزال قۇسپاننىڭ ايتۋىنشا س.بياشي ارنايى تاربيەدەن وتكەن ادام ءارى قاراپايىم حالىقتىڭ تالماۋ جەرىن تاۋىپ، ءوز يدەياسىن سىڭىرە بىلەدى. «سۋايتتىعى»، اتاق قۇمارلىعى جەڭگەندە نە ايتىپ نە قويعانىن ۇمىتىپ قالادى. سوندىقتان ارانداتۋشىلار ءۇشىن وسىنداي ادامدار كەرەك، ارينە. س.بياشتا ءوز ءرولىن جاقسى سومداپ ءجۇر.
Zharhin Bolebai 2021-02-18
قىتايدىڭ قازاق ەلىنە جاساپ وتىرعان ەكسپانسياسىن مويىندايسىز با؟
جاۋاپ: قازاقستان تمد-عا مۇشە ءارى بۇۇ-نىڭ زاڭدى مۇشەسى. بارلىق حالىقارالىق كەلىسىمدەرگە قول قويعان سوندىقتان ءوزىڭىز ايتقان ەكسپانسيانى دالەلدەي الاسىز با؟
ءۇمىت جاپاي 2021-02-18
قىزىق، سىپايى، مەيرىمدى، ادامگەرشىلىگى مول، ادەپتى بوپ كورىنۋ قىتايدىڭ تاريحتان بەرگى دۇنيەنى جاۋلاۋداعى قانعا سىڭگەن تاكتيكاسى ەكەنىن ابجەن بىلەتىن شىعارسىز؟
جاۋاپ: قىتايدىڭ اتالمىش 5000 جىلدىق تاريحى، ءتىپتى، 2000 جىلدىق جازبا تاريحىن ساراپتاسىڭىز گۋمانيتارلىق عىلىمداردىڭ ەرەكشە دامىعانىن بايقايسىز. قىتايدا بيلىك ينستيتۋتىنىڭ تامىرى تەرەڭگە جايىلعان. اقش-تىڭ ەكس مەملەكەت حاتشىسى كەسەڭگىر مىرزا «قىتاي» دەگەن كىتابىندا وسى تاقىرىپ تەرەڭدەتىپ جازادى. «تاريحتا قىتاي عۇندار جانە تۇرىكتەرمەن سوعىسىپ جەڭىلىسكە ۇشىراسا دا كەلىسسوز كەزىندە التىن، جىبەكتەرىن ىسكە قوسا وتىرىپ جەڭىلسىن جەڭىسكە اينالدىرىپ، وزىنە پايدالى كەلىسىمگە قول قويادى» دەپ جازادى. مۇمكىندىگىڭىز بولسا وسى كىتاپتى وقىپ شىعىڭىز.
Zharhin Bolebai 2021-02-18
شىعىس تۇركىستاننىڭ تاۋەلسىزدىك العانىن قولدايسىز با؟
جاۋاپ: قازاقستان مەن قىتاي ديپلوماتيالىق كەلىسىمگە قول قويعان ەل ءارى ەكى ەلدىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىن قورعاۋ مىندەتتەمەسىن العان. اقش-تىڭ ءوزى دە وسى كەلىسىمگە قول قويعان. بۇل كۇندە اقش قولداۋىنا يە بولعان دالاي لاما، رابيا قادىر سياقتى وپپوزيتسيا كوسەمدەرى دە قىتايدىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىن ساقتاي وتىرىپ شىنايى، جوعارى اۆتونومياعا قول جەتكىزۋدى ماقسات ەتىپ وتىر. سوندىقتان ءسىز دە، ءبىز دە بۇۇ-نىڭ جارعىسىن قۇرمەتتەۋىمىز كەرەك.
ايدوس تاڭعىتبەك 2021-02-18
ءومارالى ادىلبەكۇلى مىرزا سەرىكجان ءبىلاش دىتتەگەنىنە جەتتى دەپ ويلايسىز با؟ ول جانە ونىڭ ارتىندا تۇرعان كۇشتىڭ ءتۇپ ماقساتى نە دەپ ويلايسىز؟
جاۋاپ: 2017 جىلى رەسپۋبليكالىق «جاس الاش» گازەتىنە سۇقبات بەرگەن كەزىمدە «بۇلاردىڭ ءبىرىنشى ماقساتى قازاق كوشىن توقتاتۋ، ەكىنشى ماقساتى قانداستار اراسىندا وت جاعۋ، ءۇشىنشى ماقساتى قانداستار مەن جەرگىلىكتى حالىقتىڭ اراسىندا وت جاعۋ» دەپ اشىق ايتقان ەدىم. بۇگىننىڭ كوزىمەن قاراساق ەكى ماقساتىنا جارىم-جارتىلاي جەتتى. ال قالعان ماقساتتارى ورىندالماي قالدى. ونىڭ ارتىندا تۇرعان كۇشتىڭ ءتۇپ ماقساتى قىتايداعى قانداستار ماسەلەسىن حالىقارالىق داۋعا اينالدىرۋ، سول ارقىلى قازاق بيلىگىنە قىسىم جاساۋ بولدى.
داۋلەت اسقاربەك 2021-02-18
سەرىكجان ءبىلاش قىتايداعى قازاقتاردى تۇرمەلەتۋ تاپسىرماسىن ءساتتى ورىندادى، بۇل جونىندە 2019 جىلى ەلگە ورالعان قانداستارىمىز ايتىپ ءجۇر. ال قازاقستانداعى ميسسياسىن ورىنداي الدى ما؟ ورىنداي السا، نەگە قول جەتكىزدى؟ تۇركياعا نە ءۇشىن باردى؟ ول جاقتا بايىز تاپپاي، امەريكاعا نە ءۇشىن كەتتى؟ سەرىكجان ءبىلاشتىڭ، قوجايىندارى تاراپىنان موينىنا ارتىلعان مىندەت نە دەپ ويلايسىز؟
جاۋاپ: بۇل سۇراققا جوعارى دا جاۋاپ بەرىلدى. ال ميسسياسى بار دەسەك ول ورىندالعان جوق. تۇركياعا بارۋداعى ماقساتى سول جاقتاعى قازاق-ۇيعىر اراسىنا وت جاعۋ سياقتى ەدى، ول ەرتەرەك اشكەرە بولعاندىقتان ول ماقساتىنا جەتە المادى. ال امەريكاعا بارۋىنا كەلسەك، جوعارىداعى سۇراققا تولىق جاۋاپ بەردىك دەپ ويلايمىن.
ءالىمجان ءاشىمۇلى 2021-02-18
ءومارالى دۇرىس ايتىپ وتىرسىڭ، بىراق قىتاي بيلىگى ديپلوماتيالىق جولمەن شەشۋگە قۇلىق تانىتپاي وتىر...
جاۋاپ: مەن ولاي ويلامايمىن. ارينە قىتاي ۇكىمەتى شىڭجاڭدا جۇرگىزگەن قاتاڭ ساياساتتى جوققا شىعارىپ وتىرعان جوق، كەزەكتى تەرروريزمعا، ەكسترەميزمگە قارسى قولدانعان شارا دەپ ەسەپتەيدى. بىراق، وسى بارىستا كەتكەن اسىرا سىلتەۋلەر مەن قاتەلىكتەردى سەزىپ، ءبىلىپ وتىر. سوندىقتان، ەلىمىزدىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ سول كەزدەگى ورىنباسارى ۇرۇمجىگە ساپارمەن باردى، سونىڭ ناتيجەسىندە ساياسي ۇيرەنۋگە كىرگەن، تىركەۋى وشپەگەن سەگىز قازاقستان ازاماتى شارتسىز بوساپ شىقتى. ءوزىم باستاعان 18 ادامدىق دەلەگاتسيا پەكين، ۋحان، ءۇرىمجى، قۇلجادا كوپ سالالى كەزدەسۋلەر وتكىزىپ، ماسەلەنى توتەسىنەن قويدىق. وسىدان كەيىن، قحر سۋار ساياسي كەڭەسىنىڭ توراعاسى نۇرلان ءابىلماجين مىرزا نۇر-سۇلتان، الماتى قالالارىندا بيلىك وكىلدەرىمەن جانە قانداستارمەن كەزدەسىپ، اتالمىش ماسەلە جونىندە پىكىر الماستى، ارىزدار قابىلدادى. بىرگە كەلگەن ەكى قىزمەت گرۋپپاسى الماتى، نۇر-سۇلتان قالالارىندا ەلشىلىك، كونسۋلدىق قىزمەتكەرلەرمەن بىرلەسە وتىرىپ ەكى جىلداي ارىز-شاعىم قابىلدادى. وسى جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىن ءوزىڭىز دە كورىپ-ءبىلىپ وتىرسىز.
ايتا كەتەر ءبىر جايت، 2019 جىلى قاڭتار ايىندا ۇرىمجىگە جيىنعا بارىپ، باسقا قوناقتارمەن بىرگە ن.ءابىلماجيننىڭ قابىلداۋىندا بولدىم. سوندا، قوناعاسىدا ساياسي كەڭەستىڭ توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ماعاۋيا مىرزا ماعان بىلاي دەدى: «بۇرىنعى قازاق باسشىلار ەل ىشىندەگى (قىتاي) حالقىمىز ءۇشىن قىزمەت ىستەسە، قازاقستانداعى قانداستار ءۇشىن يگىلىكتى ءىس» دەگەن ن.ءابىلماجين بولدى. سىزدەردىڭ ەلگە بارىپ كەلگەننەن كەيىن ءتيىستى مامانداردى شاقىرىپ، جينالعان ارىزداردى ەكى اپتا مۇقيات قاراپ شىعىپ، باس سەكرەتار Cheng QuanGuo مىرزاعا مالىمەت بەردى. وسىدان كەيىن قوردالانعان ماسەلەلەر شەشىلدى. مىسالى: كوشى-قون پاراعىنان شىعۋ ءۇشىن ازاماتتار ءوزى تۇرعان ەلدە ءوتىنىش بەرە الاتىن بولدى».
ءۇمىت جاپاي 2021-02-18
وسپان باتىردىڭ: «قىتاي اعاشقا تۇسكەن جەگى قۇرت»، دەگەنىن قاتە تۇسىنىك دەپ ويلايسىز با؟
جاۋاپ: وسپان باتىردى سىيلايمىن، قۇرمەتتەيمىن. ارينە باتىردىڭ بۇل ءسوزدى قاشان ايتقانىن بىلمەيمىن. ناشار ادام، ناشار توپ، ناشار قوعام، ناشار پارتيا بولاتىن شىعار، بىراق، ءبىر ۇلتتى قارلاۋعا بولمايدى.
قازاق ۇلان 2021-02-18
قىتاي ەلشىسىنەن جالاقى الاسىز با؟
جاۋاپ: نە ءۇشىن الۋىم كەرەك؟ جىلى ۇيدە وتىرىپ كومپيۋتەردىڭ الدىندا عاجايىپ قيالدارعا بەرىلەدى ەكەنسىز. وسەك تەرگەنشە، جۇمىس ىستەپ وتباسىڭىزعا كوبىرەك كوڭىل ءبولىڭىز.
قازاق ۇلان 2021-02-18
ءۇش ايماق قازاقتىڭ جەرى ەكەنى راس پا؟ ءسىز قالاي ويلايسىز؟
جاۋاپ: ساقتار، عۇندار، كوك تۇرىكتەر زامانىنان ەسەپتەسەك، اتا-بابامىزدىڭ اتىنىڭ تۇياعىنىڭ تيمەگەن جەرى از. مىنا زاماندا بارعا قاناعات، جوققا سالاۋات دۇرىس دەپ ويلايمىن.
شىنكۋات بايجانوۆ 2021-02-18
قىتاي ەلشىسىنە كوزقاراسىڭىز؟
جاۋاپ: ەلشى دەگەنىمىز ەڭ اۋەلى ءوز ەلىنىڭ مۇددەسىنە جۇمىس ىستەيدى، ودان كەيىن، ءوزى تۇرعان ەلمەن جاقسى قارىم-قاتىناس ورناتۋعا ارەكەت ەتەدى. سوندىقتان دا حالقىمىز «ەلدەستىمەك ەلشىدەن» دەگەن. وسى كىسىلەردىڭ الدىنداعى باس ەلشى Zhang HangHui مىرزامەن باس كونسۋل Zhang Wei مىرزاعا وتە ريزامىن، قيىن-قىستاۋ كەزەڭدە ءوز ديپلوماتيالىق ميسسياسىن ابىرويمەن اتقارىپ، ەكى ەلدىڭ قارىم-قاتىناسىنىڭ ىرعاقتى دامۋىنا، شەتىن ماسەلەلەردىڭ شەشىلۋىنە ۇلەس قوستى. 2018 جىلى ءوزىم باستاپ بارعان دەلەگاتسيانىڭ ويداعىداي ءىس اتقارۋىنا بارلىق كەدەرگىلەردى جويىپ قولدادى.
ماماي 2021-02-15 09:59:19
ەۋروپارلامەنتتىڭ قازاقستان جونىندەگى قارارىن 693 دەپۋتاتتىڭ 598-ءى قولداعان. 43 دەپۋتات قارسى داۋىس بەرگەن. قارار ادام قۇقىعىن بۇزىلۋىنا جاۋاپتى قازاقستان ازاماتتارىنا، مەكەمەلەرىنە سانكتسيا سالۋدى قاراستىرۋعا شاقىرادى، دەپتى ازاتتىق راديوسى سايتىندا. جاۋاپتى شەنەۋنىكتەر مەن ولاردىڭ جاقىندارىنا سانكتسيا سالۋدى ءوزىم قولدايمىن، ال ءسىز قولدايسىز با؟
جاۋاپ: وسى حاباردىڭ راستىعىنا مەن كۇماندىمىن، ويتكەنى، قازاقستان تاۋەلسىزدىكتەن بەرى تاۋەلسىز، دەربەس، كوپۆەكتورلى ساياسات جۇرگىزىپ كەلەدى. كەزىندە ەۋرووداققا توراعالىق ەتتىك. ساياسي، ەكونوميكالىق رەفورمالار كۇن تارتىبىنەن تۇسكەن جوق. بيلىك بەيبىت جولمەن اۋىستى. سوندىقتان ەۋروپارلامەنت ونداي سىڭارجاقتىلىققا بارمايدى.
jaqan 2021-02-13 16:39:17
ەگەر سولتۇستىك ايماق ادەيى «سابوتاج» جاساۋدا بولسا، قانداستارىمىزدى سۋىق ۇيگە جىبەرىپ، جۇمىس بەرمەي قورلاسا، قايتا ورالۋعا ماجبۇرلەسە، سول شەنەۋنىكتەرگە الدە ولاردىڭ كولەنكەسىڭدەگى جۇرگەندەرگە قولداناتىن شارا جوق پا؟ سوندا بيلىكتىڭ بيلىگى ءالسىز بە؟
جاۋاپ: تاۋەلسىزدىكتەن كەيىن ەلىمىزگە ميلليوننان استام قانداستار كەلىپ ورنىقتى بۇل ءبىز ءۇشىن ۇلكەن تابىس 2010-نان كەيىن بىزدە ساناق جۇرگەن جوق. ەگەر ساناق جۇرسە، ەلىمىزگە كەلگەن قانداستار بالا-شاعاسىمەن ميلليون جارىمنان اسىپ، ەكى ميلليونعا تاياۋى مۇمكىن. ارينە، قانداستارعا ارنايى سالىنعان ۇيلەردەن كوپ داۋ شىعىپ جاتىر. وتانداستار جانىنان قۇرىلعان قوعامدىق كوميسسيانىڭ باسشىسى سەناتور م.باقتيارۇلى وسى ماسەلەمەن ارنايى اينالىسىپ وتىر، بىرنەشە مارتە وبلىس ورىنباسارلارىن شاقىرىپ ماسەلەنى توتەسىنەن قويدى. سوندىقتان، كوشى-قون ەل ساياساتىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى. كەمشىلىكتەر دەر كەزىندە تۇزەتىلەدى دەپ ويلايمىن.
تانىم 2021-02-13 10:36:46
قاراجىلعاعا قوناق ءۇي سالۋ دۇرىس پا؟ سالسا تۋريزمگە قان جۇگىرە مە؟
جاۋاپ: سۇراق بوزجىرا تۇرالى بولۋ كەرەك. تۋريزم تۇركيا ىشكى بيۋدجەتتىڭ 36%-ىن بەرەدى. بۇدان سىرت قىتاي، ەميرات، ساۋد ارابيا، گرۋزيا سياقتى ەلدەر تۋريزمگە وتە كوپ ءمان بەرەدى. اقتاۋداعى تۇركيامەن بىرلەسىپ اتقارىلىپ جاتقان جوبالار ىسكە اسسا، ەلىمىزگە شاش-ەتەكتەن پايدا الىپ كەلەدى. ارينە، تۇرعىلىقتى حالىقتىڭ مۇددەسى ەسكەرىلۋ كەرەك. بۇل جونىندە اقىن سۆەتقالي نۇرجان فەيسبۋك پاراقشاسىندا «بوز جىرا» جىرى دەگەن ماقالاسىندا جەتكىزىپ جازدى. تۋعان جەرگە تۋ تىككەن ارقالى اقىننان اسىرىپ ەشتەڭە ايتا المايمىن.
ءوزىم عوي 2021-02-12 22:51:55
سەندەر وزدەرىڭدى قازاق ەلىندەگى قىتاي دياسپوراسى دەپ اتايدى ەكەنسىڭدەر. سوندا پاسپورتىڭدا «قىتاي» دەپ جازىلعان با؟ ونداي مارتەبەنى كىم بەرىپ ءجۇر سەندەرگە؟ سەن قىتايدىڭ جاعىنداعى ۇلت ساتقىنىسىڭ... سەنى جاقتايتىن باسىلىمداردا ساتقىن...
جاۋاپ: ءبىز اتىنا زاتى ساي، قازاقستان ازاماتىمىز! «جەبەۋ» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى دە ەلىمىزدىڭ ادىلەت مينيسترلىگىندە تىركەلگەن، سوندىقتان، جاسىرىنعان ارانداتقىشتاردىڭ بۇرالقى سوزدەرىنە ءمان بەرمەيمىز...
ماكسۇت 2021-02-12 20:52:42
ءومارالى! ءسىز ساياساتتا جۇرگەن جانسىز با، الدە، سايتاننىڭ سىبايلاسىسىز با؟ بۇل سۇراققا تۇرتكى بولعان - قازاق حالقى ەجەلدەن قۇرمەت تۇتىپ كەلگەن قوجا اۋلەتىن «ويناستان تۋعاندار»، دەدىڭىز. قانداي دالەلىڭىز بار؟ ەكىنشى - قازاق ۇلتىنا جاساپ جاتقان قىتاي زۇلىمدىعىن بۇكىل الەم اشكەرەلەپ بولدى. ال ءسىز وسى اقيقاتپەن جانە ارعى بەتتەگى باۋىرلارىمىزدى قىزعىشتاي قورعاعان كىسىلەرمەن جاۋلاسىپ ارپالىسىپ كەلەسىز. سەبەبى نەدە؟ ءسىز قۇرعان «جەبە» كىمگە قارسى كەزەنگەن وق؟ م-ر، ءوتىنىش، وشىرمە.
جاۋاپ: ساياساتتا جۇرگەنىمە از جىل بولسا دا كۇنشىل، داۋكەس، نيەتى وزگە، ارانداتۋشىلاردىڭ پاسىق جالاسىنا تاپ بولعان اداممىن. «جەبەۋ» سايتىندا «قوجالار داۋى قايدان شىقتى» دەگەن ماقالادا بۇل ماسەلە ناقتى دالەلدەر مەن جەتكىزىلگەن، سوندىقتان سول ماقالانى وقىپ كورىڭىز. «جەبەۋ» قانداستارىمىزدىڭ قۇقىعىن قورعاپ، ماسەلەسىن شەشۋدە ءوز ميسسياسىن ادال اتقارىپ شىقتى ءالى دە اتقارا بەرەدى.
Dosimjan 2021-02-12 07:41:50
ناقتى ۇسىنىستار، سويلەسۋلەر بولدى ما؟ قحر-ءدىڭ الماتىداعى ەلشىلىگىمەن، پاسپورت قيۋ، «گراجدانستۆو» العان سوڭ تىركەۋ قاعازىنان شىعۋ تۋرالى... 10-15 جىل بۇرىن قازاقستان ازاماتتىعىن العاندار پاسپورت قيۋ، تىركەۋدەن شىعۋ تۋرالى نە ىستەي الادى؟ 2) سۇراق. بۇيىرسا پاندەميا اياقتالىپ، قالىپتى ءومىر سالتى ورناپ جاتسا، ەكى ەل اراسى ۆيزا ماسەلەسى وڭ شەشىمىن تابار، دەگەنمەن دە بايىرعى قازاقستان ازاماتى مەن قازاقستان ازاماتتىعىن العان وتانداستاردىڭ ۆيزا راسىمدەۋى نەگە ءارتۇرلى؟ قوسىمشا قىتاي قۇجاتىنىڭ «كوپياسى» سۇرالادى.
جاۋاپ: ارينە بولدى. ازاماتتىق الۋ ءۇشىن قىتاي جانە يراننان كەلگەن قانداستارعا كوشى-قون پاراعىنان شىعۋ جانە سوتتالمادى دەگەن ەكى انىقتاما تالاپ ەتىلگەن كەزدە ءۇش جىلداي قانداستارىمىز ازاماتتىق الا الماي قالدى. وسى كەزدە ەكى رەت ءباسپاسوز ماسليحاتىن وتكىزىپ ۇندەۋ جاريالادىق. ر.ايىپۇلى، ا.مۇقيبەكۇلى جانە مەن پارلامەنتتىڭ سەگىز وتىرىسىنا قاتىسىپ، ءوز ۇسىنىستارىمىزدى جازبالاي جەتكىزدىك. قىتايداعى جاعداي ۋشىعىپ تۇرعان كەزدە پاسپورت مەرزىمى ءوتىپ كەتكەن جۇزدەن ارتىق ادامنىڭ پاسپورتىن قىتاي كونسۋلى ارقىلى جاڭالاپ الۋىنا كومەكتەستىك. كوشى-قون بيلەتىنىڭ ۋاقىتى ءوتىپ، ازاماتتىققا وتە الماي جۇرگەن قانداستارىمىز جونىندە «Abai.kz» پورتالىمەن بىرلەسە وتىرىپ ۇكىمەتكە حات جازىپ، ۇندەۋ جاريالادىق. بۇل ەسكە تۇسكەندەرى عانا. شەكارا اشىلعان سوڭ قانداستارىمىز كوپتەپ كەلە باستايدى، وسى كەزدە قىتاي جاعىنان ەلەكتروندى ۆيزا، توپتىق تۋريستىك ۆيزا الۋ ماسەلەسى تۋىنداۋى مۇمكىن. بۇل ماسەلەمەن بۇرىندا اينالاسقانبىز، ازىردە اينالاسا بەرەمىز.
اۋىتبەك 2021-02-11 18:38:50
نەگە ءسىزدى ورالمان قانداستارىڭىز «قىتايدىڭ جۇمساق كۇشى» دەپ اتايدى؟ قىتايداعى ميلليونداعان جازىقسىز از ۇلتتاردىڭ جاپپاي گەنوتسيدكە ۇشىراۋىنا كومەكتەسىپ جاتقان، قىتايدىڭ فاشيزم رەجيمىنە ادال قىزمەت ەتۋشى قازاق پەن ۇيعىردىڭ كوممۋنيست شولاق بەلسەندىلەرىن ۇلت ساتقىندارى، ۇلت وپاسىزدارى دەپ سانايسىز با؟ قىتايدان قاشىپ كەلگەن قانداستارىڭىزدى ۇرىپ، پىشاقتاپ كەتكەندەر قىتايدىڭ جالدامىلارى ما الدە ءۇش ءارىپ بولۋى مۇمكىن بە؟ الدە ءجاي عانا بۇزاقىلار ما؟ ولار نەگە ۇستالمايدى؟
جاۋاپ: جاڭا جىلدىڭ الدىندا «جەبەۋدىڭ» ءۇش مۇشەسى دۇنيەجۇزى قازاقتار قاۋىمداستىعىنىڭ باسشىسى جاعىنان العىس حات الدى. مەن جانە ر.ايىپۇلى «وتانداستار» قورى جاعىنان العىس حات الدىق. الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارىنان دا العىس حات الدىم. وسىدان-اق، ءبىز كىمنىڭ «جۇمساق كۇشى» ەكەنىىمىزدى باعىمداي بەرىڭىز. قىتايدان شەكارا بۇزىپ ءوتىپ كەلىپ ازاماتتىعى جوق تۇلعا اتانعان ەكى قانداسىمىزدىڭ جاعدايىنا كەلسەك، ماسەلە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قاتاڭ باقىلاۋىندا تەكسەرىلىپ جاتىر، جاقىن ارادا ناتيجەسى شىعىپ قالار.
بەكتاس 2021-02-11 17:01:17
قىتايداعى قازاقتاردى قورعاۋ دەگەن نوبەل سىيلىعىن الۋ ناۋقانى ەمەس پە؟
جاۋاپ: بۇلاي ايتۋعا كەلمەس، نوبەل سىيلىعى دەگەنىمىز الدە ءبىر اتاققۇمارلاردىڭ يتارشىلارىن ايداپ سالىپ ۇيىمداستىرعان ءساتسىز، وراشولاق قويىلىم ەمەس، الەم مويىنداعان، تۇلعالار ساناساتىن سىيلىق. «اقساق ءيتتىڭ كوڭىلى ارعى جاقتا» دەگەندەي، توپاس توبىر مەن ارسىز، سۋايت وسىلاي قويىلىم قويىپ ەلدىڭ كۇلكىسىنە قالدى.
بەيسەن تۇراربەك 2021-02-19 13:23:16
ءومارالى ادىلبەكۇلى مىرزا، بۇگىنگە دەيىن بەيرەسمي ساناق بويىنشا 300 مىڭنىڭ اينالاسىندا قانداستار ەلگە ات باسىن تىرەپتى، بۇدان كەيىن ەلگە كەلۋگە قىتايداعى قانداستار قانشالىق قۇلىقتى؟ كەلەشەكتە ەلگە قانشا قازاق ورالادى دەپ ويلايسىز؟ كوش كولىكتى بولۋى ءۇشىن قازاق ۇكىمەتى تاعى نەلەردى ىستەۋى كەرەك دەپ ويلاسىز؟
جاۋاپ: 2018 جىلى سول كەزدەگى قر قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى د.قالەتاەۆ مىرزا قابىلداعاندا، «ەندىگى قىتايدا قالعان قازاقتار كوشىپ كەلەدى مە» دەپ سۇراعاندا: «ەكى انىقتامانى ەلباسىعا ايتىپ شەشسەڭىز، العاشقى لەكتە 500 مىڭ ادام كەلەدى» دەپ ايتقان ەدىم. قازىر ەكى انىقتاما شەشىلدى، قىتايداعى قىسىم ازايدى، بىراق پاندەميا بار. سونىمەن كوش قاڭتارىلىپ تۇر، بىراق الدا كوشتىڭ التىن ءداۋىرى بولادى، ءبىز سوعان ەل بولىپ دايىن بولۋىمىز كەرەك.
Abai.kz
