28 اقپان، جەكسەنبى كۇنى الماتى، نۇر-سۇلتان سىندى بىرنەشە قالادا نارازىلىق شارالارى ءوتتى. «قازاقستان دەموكراتيالىق پارتياسىن» قۇرۋ جونىندەگى باستاماشىل توپتىڭ جاقتاستارى ۇيىمداستىرعان ميتينگ ادەتتەگىدەي پوليتسيانىڭ قورشاۋىندا قالدى. 

الماتىداعى بالۋان شولاق اتىنداعى سپورت سارايىنىڭ ماڭىنا جينالعان بەلسەندىلەردى پوليتسيا ساعات 12:00-دە قورشاۋعا العان. كەتتلينگ قۇرساۋىندا قالعان بەلسەندىلەر تۇنگى 22:30-عا دەيىن قورشاۋدا تۇرعان. پوليتسيا العاش قۇرساۋعا العاندا 40-50 ادام بولعان، بىراق قۇرساۋ الىنعان ساتتە 24 ادام قالعان.

قورشاۋ ىشىندەگى بەلسەندىلەر ءتۇرلى سەبەپتەرمەن ازايعان. كەيبىرىن پوليتسيا الىپ كەتكەن، كەيبىرى دەنساۋلىق جاعدايىنا بايلانىستى جەدەل جاردەممەن ەمحاناعا كەتكەن. ءبىر ايەل «ومون-دار قابىرعامدى سىندىردى»، دەپ ايعايلاعان. وعان سەبەپ، ارنايى جاساق قورشاۋدى تارىلتا باستاعاندا بەلسەندىلەرمەن قاقتىعىسىپ قالعان.

اقپارات قۇرالدارىنىڭ حابارلاۋىنشا، الاڭدا نارازىلىق بىلدىرۋگە شىققان بەلسەندىلەرگە قاراعاندا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى كوپ بولعان كورىنەدى. ميتينگ وتەدى دەپ بەكىتىلگەن جەردە ينتەرنەت بايلانىسى ءوشىپ، كوشەلەردىڭ جول قوزعالىسى شەكتەلگەن.

ال ەلوردادا نارازىلىققا شىققان ازاماتتار 12:00 شاماسىندا كەتتلينگ قۇرساۋىندا قالىپ، ءۇش ساعاتتان كەيىن، 15:00 شاماسىندا بوساتىلعان. بەلسەندىلەر اكتسيا ۋاقىتى اياقتالعانىن ايتىپ، ۇيىنە قايتاتىنىن مالىمدەگەننەن كەيىن پوليتسيا ولاردى قۇرساۋدان بوساتقان.

جەلىگە شولۋ:

نۇرتاي لاحان:

«سوت شەشىمىنسىز ءۇش ساعاتتان ارتىق ۇستاۋ زاڭسىز. ال ون ساعات بويى تىكەسىنەن تىك تۇرعىزىپ، قۇرساۋلاپ تاستاۋ - قىلمىس. وسىعان بۇيرىق بەرگەنى دە، ونى سىرتتاي تاماشالاپ وتىرعانى دا قىلمىسكەر».

توعجان قوجاليەۆا:

«قاسىم-جومارت كەمەلۇلى مىرزا، وسىنداي سۇمدىق ادام قۇقىعىن تاپتايتىن جاعدايلاردى دوعارتۋ كەرەك!

12 ساعات بويى ايازدى كۇندە قورشاۋدا (كەتتلينگ) ۇستاپ تۇرۋ – بۇل ورگاندار تاراپىنان جاسالعان ازاپتاۋدىڭ ەڭ جوعارعى كورىنىسى. كەشەگى الماتىداعى ميتينگ ۇيىمداستىرۋشىلارىنا كوزقاراسىم ءارتۇرلى. بىراق، بۇلار ءبىزدىڭ ەلدىڭ ازاماتتارى عوي؟! ءبىزدىڭ بارلىعىمىزدىڭ دا پىكىر ايتۋعا قۇقىمىز بار. سول سەكىلدى قاۋىپسىزدىك پەن دەنساۋلىققا دا قۇقىلىمىز. 12 ساعات ايازدا تەك نارازىلار عانا ەمەس، جۋرناليستەر دە، اناۋ بەيشارا «زومبي» كۇشتىك قۇرىلىم وكىلدەرى دە تۇردى.

بۇل دا ءوز كەزەگىندە ەۋروپارلامەنتتىڭ سانكتسيالار پاكەتىنە قوسىلاتىن رەوزليۋتسياعا سەبەپ بولماق. ءماسىموۆ مىرزا، ساعىنتاەۆ مىرزا، تايمەردەنوۆ مىرزا! سىزدەر قازاقستاندى سول سانكتسيالارعا ماقساتتى تۇردە يتەرمەلەپ وتىرسىزدار ما؟

سىزدەر ەرتەڭ شەتەلدەگى شوتتارىڭىز بەن دۇنيە-مۇلىكتەرىڭىزدىڭ بۇعاتتالمايتىنىنا، سىزدەردىڭ تۋىستارىڭىز بەن وزدەرىڭىزدى دەموكراتيالىق ەلدەر ءوز ەلىنە كىرگىزەتىنىنە سەنىمدىسىزدەر مە؟

تاريحتا ەشقاشان توتاليتارلىق شارالاردىڭ ۇيىمداستىرۋشىلارى مەن ورىنداۋشىلارى جاۋاپتان سىتىلىپ كەتكەن جوق. بۋمەرانگ ءبارىبىر قايتىپ ورالادى. ول سىزدەردىڭ كوزدەرىڭىز ءتىرى كەزدە-اق سولاي بولادى. وسىنى ۇمىتپاڭىزدار!».

مۇحتار تايجان:

«ەگەر جانبولات ماماي مەن ونىڭ جاقتاستارى زاڭسىز ميتينگ، شەرۋ وتكىزسە، وندا ولاردى ادەتتەگىدەي اكىمشىلىك سوتپەن سوتتاڭىزدار. بىراق، 10 ساعات بويى ايازدا ۇستاپ تۇرۋ – بۇل ازاپتاۋ. مۇندايعا جول بەرمەۋ كەرەك».

باۋىرجان سەرىكباەۆ: 

«جالپى ميتينگتى ءبىز تىم اسىرەلەپ جىبەردىك. شىعادى. ايتادى. كەتەدى. كوبىسى ويىن فەيسبۋكقا جازادى. سولاي عوي، بىزدە.

ميتينگ بۇل باتىس ەلدەرىندە دە بولاتىن قالىپتى جاعداي. ساياسي پروتسەستىڭ ءبىر بولىگى. تەك زاڭنىڭ اياسىندا الدىن-الا ەسكەرتىپ، ساياسي مادەنيەتتەن اتتاماي وتسە بولدى. وزگە قالا تۇرعىندارىنا زيانى تيمەۋى كەرەك. سەبەبى ميتينگتى قالامايتىن دا ەل ازاماتتارى بار. بۇل دا ولاردىڭ دەموكراتيالىق قۇقىعى.

ميتينگتە بالاعات ءسوز، نامىسقا تيەتىن لەكسيكونداردى قوسۋدى دا قۇپتامايمىن. بۇل كەرىسىنشە رەاكتسيانى تۋعىزادى. زاڭدى بۇزۋ. ءوز باسىڭا بالەكەت شاقىرۋ. اقش-تا پوليتسياعا قول كوتەرىپ ۇمتىلۋ، ءاربىر ايتقان ءسوز سوتتا وزىڭە قارسى جۇمىس ىستەيدى.

ابزال دوستياروۆ اتتى ازامات ميتينگتەن كەيىن ۇستالىپتى. ايتقان ءسوزى اۋىر ەندى. كىشكەنە ساياسي مادەنيەت قالىپتاسۋى كەرەك سەكىلدى بىزگە. زاڭ اياسىندا شىعىپ ويىڭدى ايت. بىراق ارتىق قيمىل، ءسوزدىڭ دە كەرەگى جوق قوي».

Abai.kz