بۇگىن قازاقستانداعى 11 بانك بىرلەسكەن مالىمدەمە جاساپ، سوڭعى كەزدە قارجى الاياقتارىنىڭ كوبەيىپ كەتۋىنە الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ، كليەنتتەرىنە ساقتىق شارالارىن ۇسىنعان.

بىرلەسكەن مالىمدەمە جاساۋشى بانكتەر: Kaspi.kz, «سبەربانك» ەب اق، Halyk Bank, نۇربانك، ۆتب بانك (قازاقستان), ForteBank, Jýsan Bank, AltynBank, حوۋم كرەديت بانك، ەۋرازيالىق بانك، «الفا-بانك قازاقستان» ەب اق.

الاياقتاردىڭ بانك كليەنتتەرىنە شابۋىل جاساۋى تاعى دا جيىلەپ كەتتى. مۇنىڭ كەڭ تارالعان بىرنەشە ءادىسى بار. الاياقتار:

- قوڭىراۋ شالىپ، ءوزىن بانك قىزمەتكەرى رەتىندە تانىستىرادى. كۇدىكتى وپەراتسيالار تۋرالى ايتىپ، كليەنت شوتىنان اقشا اۋدارۋعا قاجەتتى مالىمەتتەردى الۋعا تىرىسادى. مىسالى، جەكە كابينەتتە قۇپياسوزدى اۋىستىرۋدى، جاڭا قۇپياسوزدى جانە SMS-حابارلاما ارقىلى كەلگەن قۇپيا كودتى ايتۋدى سۇرايدى. بۇل مالىمەتتەر ارقىلى الاياقتار كليەنت شوتىنداعى اقشانى اۋدارىپ، ءتىپتى ونىڭ اتىنا اقشالاي كرەديت راسىمدەۋى مۇمكىن.

- قوڭىراۋ شالىپ، كليەنت شوتىنان اقشا ۇرلانۋى قاۋپى بارىن، قاراجاتتى جەدەل تۇردە «قوسىمشا شوتقا»، «ساقتاندىرۋ اگەنتىنە»، «ساقتاندىرۋ ۇياشىعىنا» ت.ب  اۋدارۋ كەرەگىن ايتادى. اڭىزدار ءارتۇرلى بولۋى مۇمكىن، باستىسى – كليەنت قاراجاتىن باسقا شوتقا اۋدارۋعا كوندىرۋ. كەيبىر جاعدايدا الاياقتار ارنايى كومپيۋتەرلىك باعدارلامانىڭ كومەگىمەن بانك نومىرىنەن قوڭىراۋ شالعان بولادى نەمەسە ۇقساس نومىردەن  قوڭىراۋ شالادى.

- پوشتا نەمەسە مەسسەندجەرلەرگە قايىرىمدىلىق اكتسياسى، ەرەكشە قارجىلىق قىزمەتتەر، جۇلدەلەر ۇتىسى جانە ت.ب شارالار تۋرالى اقپارات تاراتادى. ولاردا جەكە مالىمەتتەردى ەنگىزۋگە جانە بانكتىك وپەراتسيالاردى جاساۋعا ارنالعان سىلتەمەلەر بولادى. ادام كارتا مالىمەتتەرىن ەنگىزگەن ساتتە الاياقتار اقشا شەشىپ الادى. سونداي-اق سىلتەمەدە الاياقتارعا ءسىزدىڭ قوسىمشاڭىزعا كىرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ۆيرۋستار بولۋى مۇمكىن.

- قوڭىراۋ شالىپ باسقا بىرەۋدىڭ ءسىزدىڭ جەكە كابينەتىڭىزگە كىرۋگە تالپىنىپ جاتقانىن ايتىپ، قاۋىپسىزدىك ءۇشىن قوسىمشا جۇكتەپ الۋدى ۇسىنادى. مۇنداي قوسىمشالار الاياقتارعا تەلەفونىڭىزعا كىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ودان كەيىن ءسىزدىڭ اتىڭىزدان قوڭىراۋ شالىپ، قارجىلىق وپەراتسيالاردى جاساۋى مۇمكىن.

بانكتەر ءوز كليەنتتەرىنىڭ سەنىمىن باعالايدى. جەكە مالىمەتتەر مەن ەلەكتروندى قارجى اۋدارىمدارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن جوعارى دەڭگەيدە قامتاماسىز ەتەدى. سوندىقتان الاياقتار قودانۋشىلاردىڭ وزدەرىن الداۋ ارقىلى اقشا جىمقىرۋعا تىرىسادى.

ەستە ۇستاڭىز، الاياقتار ادامدى ۇرەيلەندىرىپ، ويلانىپ، جاعدايدى باعامداپ ۇلگەرۋگە مۇمكىندىك بەرمەي، قاراجاتىن جىلدام الۋعا تىرىسادى.  ۇرەيلەنبەڭىز، مۇقيات بولىڭىز! ءبىز زيانكەستەردىڭ ارەكەتىنە تەك بىرگە قارسى تۇرا الامىز.

مىنا اقپاراتتى ساقتاپ الۋدى وتىنەمىز:

ەگەر سىزگە الاياق قوڭىراۋ شالسا، نە ىستەۋ كەرەك؟

الاياقپەن سويلەسپەڭىز. تۇتقانى قويىڭىز. شوتتاعى اقشاڭىزدىڭ ورنىندا ەكەنىنە كوز جەتكىزىڭىز. سۇراقتارىڭىز بولسا بانكتىڭ كولل-ورتالىعىنا قوڭىراۋ شالىڭىز.

ەشكىمگە ايتپاڭىز:

- ۇيالى قوسىمشا مەن ينتەرنەت-بانكينگتەگى جەكە كابينەتىڭىزدىڭ قۇپياسوزىن;

- كارتا رەكۆيزيتتەرىن: نومەرى، جارامدىلىق مەرزىمى، CVV/CVC-كود (كارتانىڭ ارتقى بولىگىندەگى ءۇشتاڭبالى كود).

- وپەراتسيانى: تولەم، اۋدارىم ت.ب راستاۋعا ارنالعان SMS-كودتى.

بۇل دەرەكتەردى قوڭىراۋ شالعان ادام ءوزىن بانك قىزمەتكەرى دەپ تانىستىرسا دا، بانك نومىرىنە ۇقساس نومىردەن حابارلاسسا دا ايتۋعا بولمايدى. ناعىز بانك قىزمەتكەرى مۇنداي اقپاراتتى سۇرامايدى. بۇل تەك الاياقتارعا عانا كەرەك.

ورناتپاڭىز:

- تانىس ەمەس ادامدار سۇراسا، كەز-كەلگەن ۇيالى قوسىمشانى

سىلتەمە ارقىلى وتپەڭىز:

- حابارلاما ءتىپتى تانىمال بانك نەمەسە كومپانيا اتىنان كەلسە دە. سىلتەمەنى باسقان سوڭ كومپيۋتەرىڭىزگە زيانكەس ۆيرۋس كىرۋى مۇمكىن. ول الاياقتارعا ءسىزدىڭ بانكتىك شوتتاعى قاراجاتىڭىزدى ۇرلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

تولتىرماڭىز:

- جەكە مالىمەتتەرىڭىزدى سۇرايتىن انكەتەلاردى تولتىرماڭىز. ەگەر سىلتەمە ارقىلى وتسەڭىز، انكەتا، ساۋالنامانى اشپاڭىز، ءوزىڭىز تۋرالى اقپارات قالدىرماڭىز. ناعىز اكتسيالار مەن ۇتىس ويىندارى تۋرالى بىلگىڭىز كەلسە بانكتەردىڭ رەسمي سايتتارى مەن الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشالارىن وقىڭىز.

Abai.kz