2020 جىلى ادەتتە ەل اۋزىندا «اق حالاتتى ابزال جاندار» اتانىپ جۇرگەن دارىگەرلەر «اق حالاتتى جاۋىنگەرلەرگە» اينالىپ شىعا كەلدى. ولاردى، بالكىم، «حالات كيگەن سولداتتار» دەسەك تە اقياقتتان الىس كەتپەيتىنىمىز راس. بىراق بۇل سولداتتار بىرەۋگە قارۋ كەزەنىپ، جەر بەتىنە اجال ۇرىعىن سەبەتىن سولداتتار ساپىنان ەمەس، ادام جانىنا اراشاشى سولداتتار بولدى. الايدا ولاردىڭ سانى دا از، كوبى قىز-كەلىنشەكتەر. بار-جوعى – 300 ادام. ونىڭ ۇستىنە اتالعان سالا باسشىلىعىنىڭ جۇمىسىنا جەرگىلىكتى اكىم-قارالاردىڭ ارالاسىپ، ءىشىنارا قارسى شىعىپ وتىراتىنى دا انىقتالدى.

دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە بولىنگەن قارجىنى ورتا جولدا ۇستاپ قالىپ، وزگە ماقساتقا جۇمساپ جىبەرگەن نەمەسە كوزاپارا كەدەرگى كەلتىرگەندەر دە تابىلدى. ءتىپتى ۆيرۋس جۇقتىرعاندار تۋرالى ستاتيستيكانى كەمىتىپ كورسەتىپ، پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ سىنىنا ۇشىراعاندار دا بولدى. سونداي «جاسىرىنباق» وينىنىڭ سالدارىنان بىلتىرعى جازدا ىندەتتىڭ بەتى ءورشىپ كەتتى. ال اكىمدەر بولسا، قالانىڭ قاربالاسقا تولى تىرلىگى قايناپ جاتىر، ايماقتارداعى ەكونوميكالىق ءوسىم قارقىندى دەگەن باياعى جالعان اقپار تاراتۋدان تانبادى. شىندىعىندا بۇنداي تۇراقتىلىق كەيبىر قالالاردا عانا بايقالدى. مىسالى الماتى قالاسىنىڭ اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ، اكىمنىڭ قيمىلى شيراق ورىنباسارى ەرجان باباقۇماروۆتار دەر كەزىندە ارەكەت جاساپ ۇلگەردى دە، بۇل ءوز كەزەگىندە كوروناۆيۋرستىڭ الماتى سياقتى الىپ شاھاردا اۋىزدىقتالۋىنا سەپتىگىن تيگىزدى. مەگاپوليستىڭ قالىپتى ءومىرى دە ارناسىن تاۋىپ، جالعاسىپ جاتتى.

ەكىنشىدەن، فارماتسەۆتيكالىق كومپانيالار دا وزدەرىن جاعىمسىز جاعىنان كورسەتىپ الدى. فارماتسەۆتيكالىق كومپانيالار ءدارى-دارمەكتەر مەن وزگە دە مەديتسينالىق جابدىقتاردى ىشكى نارىققا شىعارۋدىڭ ورنىنا قولداعى بارىن سىرتقا ساتتى. ءسويتىپ پايداعا كەنەلدى. قايتەسىز ەندى، جابايى بيزنەستىڭ جولىنداعىلار ەلدى، وتاندى قايتسىن؟.. مىنە، وسىنداي ساۋدا-ساتتىقتىڭ سالدارىنان ەلىمىزدە ءدارى-دارمەكتىڭ تاپشىلىعى پايدا بولدى، باعا ءوستى.

ۇشىنشىدەن، حالىق تا الەمدى جايلاعان ءتاجتاجال ىندەتىنە جايباراقات قاراپ، كارانتين تالاپتارىن قايتا-قايتا بۇزۋمەن بولدى. قاۋىپسىزدىكتى، ساقتىقتى كوپشىلىك ەلەپ-ەسكەرە بەرمەدى. قاۋىپسىزدىكتى، ساقتىقتى ەسكەرتكەن رەسمي تۇلعالار نەمكەتتى جۇرتتىڭ تاراپىنان قارسىلىققا ۇشىرادى. پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى كۇتپەگەن قارسىلىقتارعا تاپ بولدى. سوندىقتان «2020 جىلدىڭ ەڭ ەرجۇرەك باتىرلارى بولدى» دەپ ءبىز مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىن ەرەكشە اتاپ ايتامىز.

جەر شارىنىڭ تاريحىندا ادامزات بالاسى ءۇشىن الاپات قاتەر توندىرگەن ىندەتپەن كۇرەسكەن «اق حالاتتى باتىرلار» ەل شاۋىپ، جەر الىپ، جاھانعا قىلىش قايراعان جوق، كەرىسىنشە دەرتكە شالدىققاندارعا كومەك قولىن سوزدى، اجالمەن الىستى. بۇل رەتتە ءبىز «2020 جىل بۇرىنعى قۇندىلىقتار جايىندا تەرەڭ ويلانىپ، تولعانۋىمىزدى تۋدىرعان جىل بولدى» دەيمىز. ءيا، ادامزات قاۋىمداستىعى قۇندىلىقتارعا قايتا قاراۋدا. ولاي ەتپەسكە ءاددىمىز دە جوق، ويتكەنى، الەم جۇرتى دەنساۋلىق سالاسىمەن سالىستىرعاندا اسكەري-ونەركاسىپتىك كەشەندەردى دامىتىپ، اسكەري سالاعا الدەقايدا كوپ قارجى بولۋمەن كەلەدى ەكەن.

دەرەكتەرگە جۇگىنسەك، الەۋمەتتىك سالا قىزمەتكەرلەرىنىڭ 80 پايىزىن ايەلدەر قۇرايدى. ياعني، ءبىز وسى كۇندەرى ادامزاتتى قاۋىپ-قاتەردەن قۇتقارۋ ميسسياسىن ارميا مەن اسكەري قۇرلىمعا جاتاتىن پوليتسەيلەر ەمەس، ايەلدەر كوتەرۋگە بەل بايلاعان ۋاقىتتىڭ تار كەزەڭىندە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. بۇل تەزيس زامانداستارىمىزدىڭ دۇنيەتانىمدىق دەڭگەيىنىڭ قۇلدىراۋىمەن قاتار سىندارلى ويدان تىس ءومىر سۇرە باستاعانىمىزدى اشكەرەلەسە كەرەك. بۇنىڭ ار جاعىندا قوعامدىق ويعا ىقپال ەتۋشى بلوگەرلەر مەن جالپى جازارمان قاۋىمنىڭ دا «وتقا ماي قۇيا» تۇسەتىنىن ەسكەرسەك، قاۋىپتىڭ سەبەبى دە سالدارى دا ارتا تۇسپەك. الايدا «اق حالاتتى ارداگەرلەر» مايدان شەبىنەن تابان اۋدارماي كۇرەسە بەردى. ال ولاردىڭ كۇنى كەشەگە دەيىنگى ەرلىك ىستەرى لايىقتى باعاسىن الدى ما؟ جوق، ارينە! ءبارى ماقتالىپ، ماداقتالىپ جاتقاندا دارىگەرلەر قاۋىمى ءوز ىستەرىن ۇندەمەي اتقارۋمەن كەلدى. ولار قانداي دا ءبىر الەۋمەتتىك مارتەبە تالاپ ەتكەن ەمەس. «ەگەر ءبىز بولماساق نە ىستەر ەدىڭدەر؟» دەپ، كەۋدە قاققاندارىن دا كورگەن جوقپىز. ولار 9 مامىردا جەڭىس شەرۋىندە سالتاناتىپەن ءجۇرىپ ءوتۋدى دە سۇراماپتى، ەڭسەلى ەسكەرتكىشتەرگە قول سوزباپتى. 20 جىلعا دەيىن دارىگەرلەردىڭ تۇرمىس تىرشىلىگى، الەۋمەتتىك مارتەبەسى ەشكىمنىڭ نازارىن اۋدارا دا قويماپتى.

ايتارى جوق، 2020 جىلى ارداقتى دا مارتەبەلى قىزمەت يەسى دارىگەر بولدى. سوعان وراي بۇرىن سوڭدى كوپكە ونەگە، جاستارعا ۇلگى بولىپ كورمەگەن دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ دا ماڭىزى ارتتى. توسىننان كەلگەن ىندەتپەن كۇرەسۋ ءۇشىن سول كەزدەگى مينيستر ءبىرتانوۆ بارىن سالدى. بلوك بەكەتتەرگە باردى، اۋرۋحانالاردى تەكسەردى، ناۋقاستارمەن كەزدەستى. ىندەت جايلاعان ورتادا ءجۇردى. اقىرى كوروناۆيرۋس وزىنە دە جۇقتى.

ءبىز 20 جىلى «اق حالاتتى ابزال جانداردىڭ» «اق حالاتتى قاس باتىرلارعا» اينالعانىن كورە وتىرىپ، ولاردىڭ ءىس-ارەكەتى دۇنيەجۇزى دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ شەشىمدەرىنە وراي جۇزەگە اسقانىن بارىنشا تەرەڭ اڭعاردىق. ايتسە دە، اتالعان ۇيىمنىڭ ءوزى كەيدە قاۋلى-قارارىن قايتا قاراپ، توسىلعان ساتتەرىنە كۋا بولدىق. بۇنداي قايشىلىقتاردىڭ تابيعاتىن ەل ءىشى بەك ءتۇسىنىپ وتىردى. سوندىقتان كوروناۆيرۋس ىندەتىمەن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىمەن بىرگە كوپشىلىك قاۋىم دا، ۇكىمەت مۇشەلەرى دە بىلەك تۇرە كۇرەستى دەسەك بولادى. دەمەك، ەكس-مينسيتر ەلجان ءبىرتانوۆتى قىزمەتىنەن بوساتۋدا اسىعىستىق تانىتۋدىڭ قاجەتى شامالى ەدى. جالعىز ادامنىڭ ءجون تابۋى قيىن زاماندا ونى كوپپەن بىرگە اداسقانى ءۇشىن ايىپتى ساناماستان بۇرىن، مامين ۇكىمەتىن تۇتاس وتستاۆكاعا جىبەرگەن ءادىل ءارى تۋرا شەشىم بولىپ سانالار ەدى. ءسىز قالاي ويلايسىز؟..

Abai.kz