22 ناۋرىز كۇنى قازاقستاننىڭ پرەمەر-ءمينيسترى اسقار مامين مەن رەسەي پرەمەرى ميحايل ميشۋستين ماسكەۋدە كەزدەستى. كەزدەسۋ كوروناۆيرۋسقا قارسى بىرلەسە ارەكەت ەتۋ مەن «سپۋتنيك-V» ۆاكتسيناسىن الۋعا قاتىستى تاقىرىپ اياسىندا ءوتتى.

پرەمەرلەر كەزدەسۋ بارىسىندا ورتاق كەلىسىمگە كەلىپ، قازاقستان 4 ملن دوزا ۆاكتسينا الاتىن بولىپ ۋاعدالاستى.

كەزدەسۋ بارىسىندا رەسەي پرەمەرى ميشۋستين قازاقستاندىق ارىپتەسىن ناۋرىز مەيرامىمەن قۇتتىقتادى. «ناۋرىز كۋتتى بولسىن» دەدى ميشۋستين، قازاق تىلىندە. اسقار مامين قازاق تىلىندە قۇتتىقتاعان ميشۋستينگە ورىسشا: «سپاسيبو» دەپ قىسقاشا جاۋاپ قايتاردى.

جالپى ەلىشىلىك ءھام حالىقارالىق ساياسي پروتسەسستەردە (كەلىسسوزدەر مەن كەزدەسۋلەردە) قازاق ءتىلىن قولدانۋ جاعىنان ەل ۇكىمەتى اقساپ تۇر. قازاق پرەمەرى ءماميننىڭ ميشۋستينگە ايتقان جاۋابى سونىڭ دالەلى بولسا كەرەك.

ەسەسىنە ءبىزدىڭ مامين ورىسشاعا سۋداي، ءتىپتى تاڭعى ساعات تورتتە تۇرىپ، قىتاي ءتىلىن ۇيرەنەتىنىن ءوزى ەكى جىل بۇرىن ايتقان ەدى. 2019 جىل. قازىرگى الماتى اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆتىڭ ورنىنا ۇكىمەتتى تىزگىندەگەن اسقار ءماميننىڭ قىتاي ءتىلىن ۇيرەنىپ جۇرگەنى جايلى «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىندا: «قازاقشانى قاتىرمايتىن مامين قىتايشا ۇيرەنىپ ءجۇر...», اتتى ماقالا جاريالادىق.

تاۋەلسىزدىك جىلدارى تۇپنۇسقا نەگىزىندە تەك قانا مەملەكەتتىك ءتىلدى قولدانىپ، قابىلدانعان ەكى عانا زاڭ بار. بۇل تاۋەلسىزدىگىنە وتىز جىل تولعان قازاقستان ءۇشىن ناعىز تراگەديا. مەملەكەتتىك ءتىلدى قولدانۋ اياسى تەك كۇيبەڭ تىرلىك پەن ءوزارا اقپارات الماسۋ اراسىندا عانا قالىپ قويعانداي.

مىسالى اشىق اقپارات كوزدەرىندە جاريالانعان دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، سوت ىستەرىنىڭ 17 پايىزى عانا قازاق تىلىندە قارالىپ كەلەدى. زاڭ ورىس تىلىندە شىعىپ، سوت ورىس تىلىندە وتسە، قازاق ءتىلىنىڭ دەڭگەيى مەن قازاق تىلدىلەردىڭ قۇقىعى جايلى نە ايتۋعا بولادى؟!

2009 جىلعى ەلىمىزدەگى حالىق ساناعىنىڭ الدىندا جۇرگىزىلگەن ساۋالناما ناتيجەسىنە سۇيەنسەك، قازاقستاندا 94,4% حالىق ورىس ءتىلىن تۇسىنەتىنىن جەتكىزگەن. ونىڭ ىشىندە 84,8%-ى ورىس تىلىندە جازا دا، وقي دا السا، 3,4% حالىق تەك وقي الادى. ال قالعانى تەك ورىس ءتىلىن تۇسىنەدى.

قازاق ءتىلى بويىنشا بۇل كورسەتكىش 74%-دى قۇراعان. قازاق تىلىندە جازا دا، وقي دا الاتىن حالىقتىڭ سانى 62%.  ءوز جەرىمىزدە وگەيدىڭ كۇيىن كەشكەن قازاق ءتىلى تۇعىرىنا قونۋ ءۇشىن ۇكىمەت قازاقشا سويلەپ، پارلامەنت قازاق تىلىندە زاڭ شىعارۋى ءتيىس دەگەندى ايتۋداي-اق، ايتىپ كەلەمىز. ازىرگە ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ءوزى قازاقشا قۇتتىقتاۋعا، ورىسشا جاۋاپ قاتقان قازىرگىدەي جاعدايدا ول كۇننىڭ ورناۋى الىس سياقتى.

كا مىرزا

Abai.kz