پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ باستاماشىلىعىمەن ۇسىنىلعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە جەر قاتىناستارى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋ ەنگىزۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭىنىڭ جوباسى ءماجىلىس تالقىسىنا كەلىپ تۇسكەنى بەلگىلى.

قولدانىستاعى «جەر كودەكسىندە» قانداستارىمىزعا جەردىڭ پايدالانۋ قۇقىعىن بەرۋ تۋرالى ءبىراز نورما جاڭا جوبادا الىنىپ تاستالىپتى. تەك «بوسالقى جەردەن ۋاقىتشا وتەۋسىز جەر پايدالانۋ قۇقىعىمەن جۇزەگە اسىرىلادى»، دەگەن نورما كۇشىندە قالعان.

وسىعان بايلانىستى الەۋمەتتىك جەلىلەردە «قانداستارىمىزعا جەر بەرىلمەيتىن بولىپتى!»، دەگەن ءسوز جەلدەي ەسە باستادى. اسىرەسە، «WhatsApp-تا» بۇل اڭگىمە قىزىپ تۇر ەكەن. ءتىپتى، ايعاي-اتتانعا ۋلاسىپ جاتقان كورىنەدى...

«جەر كودەكسىندەگى» قانداستارعا جەر ۋچاسكەلەرiن بەرۋ تۋرالى نورمالار «قانداس» (بۇرىنعى «ورالمان») مارتەبەسىنىڭ مەرزىمىنىڭ شەكتەلمەي تۇرعان كەزىندە ەنگىزىلگەن.

قازىرگى قولدانىستاعى «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنا ساي، «قانداس» ماپتەبەسىنىڭ مەرزىمى ءبىر جىل.

دەمەك، «قانداس» مارتەبەسىن الىپ، باياعىداي ەكى ەلدىڭ اراسىندا شاڭداتىپ جۇرەتىن مەزگىل جوق، قازىر. اتاجۇرتقا ورالعان ءاربىر اعايىن بىردەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن الۋى كەرەك. ازاماتتىق الۋدىڭ دا جولدارى ايتارلىقتاي جەڭىلدەدى.

تاجىريبە كورسەتكەندەي، قازىر قانداستارىمىز «قانداس» مارتەبەسىمەن ءبىر جىلدىڭ ىشىندە جەر تەلىمىن الىپ ۇلگىرمەيدى.

ونىڭ ۇستىنە، پرەزيدەنت «جەر شەتەلدىكتەرگە ساتىلمايدى جانە جالعا بەرىلمەيدى» - دەپ،  جەر داۋىنا نۇكتە قويدى. پرەزيدەنت شەشىمى ەندى زاڭمەن بەكىتىلمەك.

ۇلتى قازاق بولعانىمەن دە، «قانداس» مارتەبەسىن العانىمەن دە، شەتتەن ورالعان قانداستارىمىز شەتەل ازاماتى.

سول سەبەپتى، ولار تاريحي وتانى قازاقستانعا ورالعان سوڭ ەش ويلانباستان ازاماتتىققا قۇجات تاپسىرۋى كەرەك. كوشىپ كەلۋگە نيەت ەتكەن ءاربىر قازاق قازاقستان ازاماتتىعىن الامىن دەگەن سەنىممەن كەلگەنى جۇرىس.

ەستەرىڭىزدە بولسىن، «قانداس» مارتەبەسىمەن قازاقستان ازاماتتىعىن الۋ – جەڭىلدەتىلگەن ءتارتىپ. بۇل وراي وزگە ۇلت وكىلدەرىنە بەرىلمەيدى!

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ: «ەلىمىزدە «ءشوپ قورىعان ءيتتىڭ» كەبىن كيگەن «لاتيفۋنديستەر» كوبەيىپ كەتتى. پايدالانىلماي جاتقان اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن قايتارىپ الاتىن كەز كەلدى. جەر – ءبىزدىڭ ورتاق بايلىعىمىز جانە ونى كىم يگەرسە، سوعان تيەسىلى بولۋى ءتيىس. ۇكىمەت پەن پارلامەنت وسى تۇيتكىلدى رەتتەۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن ۇسىنۋى كەرەك. بۇل – وتە ماڭىزدى ماسەلە. مۇنى شەشپەي، وتاندىق اگروونەركاسىپ كەشەنىنىڭ ساپالى دامۋى مۇمكىن ەمەس»، - دەگەن بولاتىن.

قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ سول تاپسىرماسى، مىنە، ەندى جۇزەگە اسقالى جاتىر.

مەن كەسىپ ايتايىن، قانداستارىمىز ەشقاشان جەرسىز قالمايدى!

قانداستارىمىز قازاقستان ازاماتتىعىن العان سوڭ، «جەر – ءبىزدىڭ ورتاق بايلىعىمىز جانە ونى كىم يگەرسە، سوعان تيەسىلى بولۋى ءتيىس»، دەگەن قاعيدا اياسىندا جەر يەسى اتاناتىن بولادى.

سوندىقتان، بۇل ماسەلەنى باسقا باعىتقا بۇرمالاپ، جۇرتتى شاتاستىرۋعا بولمايدى!

اۋىت مۇقيبەك

Abai.kz