وبلىس - رەسپۋبليكا ەمەس، ال ارحيمەد - مينيستر ەمەس!
سۇندەت بايعوجين قوستانايدان نەگە كەتتى؟
قوستانايدىڭ ءوز تۇلەگى سۇندەت بايعوجيننىڭ وپەرا ءانشىسى رەتىندە داڭقى بۇكىل الەمگا تاراپ، ەلىمىزدىڭ بۇل ونەردەن دە تالاي جۇرتتى تاڭ قالدىراتىنىن دالەلدەگەن ساناۋلى عانا ساڭلاقتارىنىڭ ءبىرى دەسەك ارتىق ايتقاندىق بولماس. ونىڭ وپەرا ساحناسىندا سومداعان تۇلعالارى ونەردىڭ بۇل سالاسىندا التىن ارىپتەرمەن جازىلارى تاعى دا ءسوزسىز. ەندى مىنە، بۇل جىگىتىمىز وردا بۇزار شاعىندا ءوزىنىڭ كىندىك قانى تامعان قوستانايعا كەلىپ، وسىنداعى ەلۋباي ومىرزاقوۆ اتىنداعى وبلىستىق فيلارمونيانىڭ تىزگىنىن ۇستاعاندا، مۇنداعى ونەر سۇيەر قاۋىمنىڭ ءبىر جەلپىنىپ قالعانى بار. قانشا دەگەنمەن، مۇنداي اتاقتى ادامنىڭ شالعايداعى وبلىسقا كەلىپ، وسىنداعى ونەرلى جاستاردى ورگە سۇيرەيمىن دەپ جەلپىنىپ جۇرگەن جانداردى كۇندە كەزدەستىرىپ جاتقان جوقپىز عوي.
الايدا بۇل قۋانىشىمىز ۇزاققا بارمادى. ارادا نەبارى جارتى جىل وتەر-وتپەستەن سۇندەت اياق-استىنان فيلارمونيا ديرەكتورلىعىنان باس تارتىپ، استاناعا قايتىپ ورالدى. بۇعان ونەر سۇيەر قاۋىم تۇگىلى، فيلارمونيانىڭ ۇجىمى دا اڭ-تاڭ. ماسەلەنىڭ ءمانىن بىلىسىمەن وسى ۇجىمنىڭ قىرىق شاقتى ءانشىسى ميتينىگىگە شىعىپ، وزدەرىنىڭ قارسىلىعىن تاناتتى. كوتەرگەنى جالعىز عانا ۇران. «سۇندەت بايعوجيندى قايتارىڭدار!» دەگەن قاتاڭ تالاپ. مۇنداعى وبلىسقا بەلگىلى، انشىلىك ونەرىمەن تالاي جۇرتتى ءتانتى ەتكەن ارىستان قۇرمانوۆ، سەرىك ءابىلوۆ، گۇلبانۋ ۇسەنوۆا سەكىلدى انشىلەر سۇندەتتىڭ مۇندا الاڭسىز جۇمىس ىستەۋىنە وسىنداعى ءبىر ازعانا توپ ۇنەمى كەدەرگى كەلتىرىپ، اقىرى كەتىرىپ تىنعاندىعىن، مۇنداي ادىلەتسىزدىكتىڭ جولىن كەسۋ كەرەكتىگىن ايتىپ، ءباساپاسوز ءماسليحاتىن دا وتكىزدى.
- مۇنداي ادامدى ءۇن-ءتۇنسىز شىعارىپ جىبەرگەندىگىنە ءبىزدىڭ ۇجىم قاتتى نارازى. ونى بۇكىل ۇجىم قولدايدى. ول بىزگە كەلگەندە مۇنداي باسشىعا قاتتى قۋانعان ەدىك. ول جاڭاشا ويلاي بىلەدى، اسا بىلىكتى جانە ۇجىم مۇشەلەرىنىڭ پىكىرىنە دە قۇلاق اسا بىلەدى، - دەدى گۇلبانۋ ۇسەنوۆا.
ال ارىستان قۇرمانوۆ سەكىلدى انشىلەر سۇندەتتىڭ ورنى بىرەۋگە كەرەك بولعاندىعىن، سول ءۇشىن ايتەۋىر، امالىن تاۋىپ، ونى جىلى ورنىنان بوساتقاندىعىن اشىق ايتىپ جاتىر.
بۇل تۇجىرىمنىڭ قيسىنسىز ەمەستىگىن سۇندەتتىڭ ءوز ءسوزى دە دالەلدەيدى. ونىڭ ايتۋىنشا، ول وسىندا كەلگەن سوڭ زاڭگەرمەن بىرگە قارجىنىڭ ورنىمەن جۇمسالماي، ىسىراپ ەتىلەتىندىگىن، سونىڭ سالدارىنان قارجىلىق قۇجاتتاردىڭ بۇرمالانعاندىعىن انىقتاعان.
- مەن باسشى رەتىندە بۇعان كوز جۇمىپ قاراي المادىم. مۇندا «ءولى جاندار» تابىلدى، ءوز وكىلدەتتىگىن اسىرا پايدالانۋ انىقتالدى. سونان سوڭ، مۇنداعى كەيبىر ادامدار مەنىڭ جولىما توسقاۋىل قويا باستادى. بۇعان ءتىپتى ءوز ورىنباسارىم دا ارالاسىپ، مەن جوقتا ۆاكانسيالاردى تاراتىپ بەرۋ سەكىلدى ءتارتىپ بۇزۋشىلىققا دەيىن باردى. قىسقاسى، ماعان جۇمىس ىستەتپەدى، - دەيدى سۇندەت بايعوجين.
بۇعان ەندى نە ايتۋعا بولادى؟
بىرىنشىدەن، سۇندەتتىڭ باستى قاتەلەگى - جۇمىستان ءوز ەركىمەن كەتۋ تۋرالى ارىز بەرۋى ەدى. ەندى «بولارى بولىپ، بوياۋى ءسىڭدى». ەكىنشىدەن، ءوز ەركىڭمەن كەتكەن سوڭ، ايتقان سوزدەرىڭدە ءباتۋا دا، سالماق تا بولمايدى. فيلارمونياعا تىكەلەي باسشىلىق جاسايتىن ادامدار دا مىنە وسى «ساياساتتى» ۇستانادى. دۇرىسى، فيلارمونياداعى بىلىق اشىلعان سوڭ، سۇندەت بىردەن وبلىس اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆتىڭ قابىلداۋىنا كىرىپ، بولعان جايدى جايىپ سالۋى قاجەت ەدى. وعان ارحيمەد ءمان بەرمەسە عانا، نە سەبەپتى بۇل جۇمىستان كەتەتىندىگىڭدى اشىق ايتىپ، قىزمەتتەن بوساۋى كەرەك. ال ەندى نە بولدى، «توي وتكەن سوڭ، داڭعىرا» دەگەندەي، ءبارى وسەك اڭگىمە كۇيىندە قالادى.
بۇل بۇل جەردە تەك سۇندەتتى عانا كىنالاۋدان اۋلاقپىز. قانشا دەگەنمەن، ونەر ادامى عوي، اڭعالدىقپەن، اق كوڭىلدىلىكپەن، اشۋ ۇستىندە، جۇمىسىن تاستاپ كەتكەن شىعار. الايدا، وسىندا وبلىس، ءتىپتى، رەسپۋبليكا عانا ەمەس، بۇكىل الەمگە اتاعى ماشقۇر ادامنىڭ، ەندى عانا كىرىسكەن قىزمەتىن تاستاپ، نە سەبەپتى كەتەندىگى وبلىس اكىمىن نەگە ويلاندىراماعان؟ سۇندەتتىڭ بۇل كەتىسى ونەر ادامدارىنىڭ عانا ەمەس، بۇكىل جۇرتشىلىق اراسىندا تۇسىنبەۋشىلىك تۋعىزاتىندىعىن وبلىستىڭ باسشىلىعى مۇلدە ەسكەرمەگەندىگى قالاي؟ بۇكىل ەلدىڭ ىشىندەگى اۋىس-تۇيىستەردىڭ ءبارىن ءبىلىپ وتىرۋعا شاماسى كەلمەيتىندەي، وبلىس - رەسپۋبليكا ەمەس، ال ارحيمەد نە مينيستر نە پرەزيدەنت ەمەس! قوستاناي، ءتىپتى، استانا دا ەمەس، شاھاردى تۇگەل قامتي المايتىن. ءبىر ميلليونعا دا جەتپەيتىن، شاعىن عانا وبلىستاعى جالعىز فيلارمونيانىڭ ديرەكتورىنىڭ اتى-ءجونىن دە بىمەيدى دەۋدەن اۋلاقپىز.
بۇل جانى اشىماستىق پا، الدە، ونىڭ استارىندا ءبىز بىلمەيتىن ءبىر قۇپيا بار ما؟
جايبەرگەن بولاتوۆ
Abai.kz