اياگوزدەگى اسكەري قالاشىق 1969 جىلدىڭ 28 تامىزىندا تۇركىمەن كسر قونىس اۋدارعان 78-ءشى قىزىل تۋلى نەۆەل تانكى ديۆيزيانىڭ نەگىزىندە قۇرىلدى.

كەڭەس وداعى تاراۋعا ساناۋلى جىلدار قالعاندا وسى 78 تانكى ديۆيزيانىڭ قۇرامىندا ەكى تانكى پولكى، جەكە زىمىران ديۆيزيونى، ءتۇرلى باعىتتاعى 7 دەربەس باتالوندار، باسقارما مەن ارتيللەريالىق بارلاۋ باتارەياسى، سونداي-اق،  كومەندانتتىق روتا بولدى.

تاۋەلسىزدىك جىلدارى، ياعني، 2000 جىلدىڭ 20 قازانىنان باستاپ، كابانباي باتىر اتىن يەلەندى. 2003 جىلى بريگادالىق قۇرىلىمعا كوشكەن شاقتا بۇرىنعى ديۆيزيا ۇشكە ءبولىنىپ، ەكەۋى – اياگوز قالاسىندا قونىس تەپتى.

اسكەريلەر مەن ولاردىڭ وتباسىنا بارشا جاعديا جاسالىنىپ وتىر. وسىنداي ەل قورعانى تۇراتىن جەردەگى اياگوز گارنيزونىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىمەن حابارلاسىپ، ءبىرتالاي جاعىمدى جاڭالىقتارعا قانىقتىق.

ارتيللەريالىق ديۆيزيونىنىڭ تاكتيكالىق وقۋ-جاتتىعۋى ءوتتى

اياگوز گارنيزونىنداعى اسكەري جاتتىعۋ پوليگونىندا ارتيللەريا اسكەري ءبولىمىنىڭ 3-ءشى ارتيللەريالىق  ديۆيزيونى شتاتتىق جاۋىنگەرلىك تەحنيكالارىمەن  تاكتيكالىق وقۋ-جاتتىعۋىن ورىندادى.

ءبولىم جەكە قۇرامى دالالىق وقۋ-جاتتىعۋ الاڭىنا ۇرىس ماشينالارىمەن مارش جاساپ، اسكەري قىزمەتشىلەر جاۋىنگەرلىك ءىس-قيمىلدارعا دايارلىقتارىن شىڭدادى. ۇرىس ارەكەتى اۋدانىنا شىعىپ، قورعانىس شارالارىنا قاتىستى.

وقۋ-جاتتىعۋدىڭ باستى ماقساتى بويىنشا ءار ءتۇرلى ۇرىس جۇزىنە جاقىنداتىلعان تاپسىرمالاردى ورىنداۋ، شەبەر جانە باتىل ءىس-قيمىلدار جاساۋمەن ولاردىڭ جاۋىنگەرلىك ازىرلىگىن تەكسەرۋ ءۇشىن بولىمشەلەردىڭ جاۋىنگەرلىك ۇيلەسىمىن جانە دالالىق داعدىسىن جەتىلدىردى. سونىمەن قاتار كومانديرلەر مەن شتابتاردىڭ بولىمشەلەردىڭ اتىسىن باسقارۋداعى، ارتيللەريالىق بارلاۋ، توپوگەودەزيالىق جانە گيدرومەتەورولوگيالىق قامتاماسىز ەتۋ بولىمشەلەرىمەن ءوزارا ءىس-قيمىلدى ۇيىمداستىرۋ جانە دە وتپەن قولداۋداعى قارسىلاستىڭ بەلسەندى راديوەلەكتروندىق جانە اتىس اسەرى جاعدايىندا ولاردىڭ جان-جاقتى قامتاماسىز ەتۋدەگى پراكتيكالىق داعدىلارى ارتتىرىلدى. جالپى اتۋ تاپسىرمالارى وزدىگىنەن جۇرەتىن ارتيللەريالىق قوندىرعىلاردان ورىندالدى.

وسى وقۋ-جاتتىعۋ جايىندا ءبولىم كومانديرىنىڭ جاۋىنگەرلىك دايارلىق جونىندەگى ورىنباسارى پودپولكوۆنيك نيكولاي پاۆلوۆ: «ديۆيزيوننىڭ تاكتيكالىق وقۋ-جاتتىعۋى كومانديرلەر مەن جەكە قۇرامنىڭ شتاتتىق اتىس قۇرالدارىنىڭ بارلىق تۇرلەرىنەن ناقتى وق اتۋمەن جاۋىنگەرلىك مىندەتتەردى ورىنداۋدى ۇيرەنەدى. ولار بولىمشەلەردىڭ كومەگىمەن جاۋدى جويۋدى ۇيىمداستىرۋ مەن جۇزەگە اسىرۋدا، سونداي-اق ولاردىڭ اراسىنداعى ۇزدىكسىز ءوزارا ءىس-قيمىلدا تاجىريبە الماسا الادى» - دەيدى.

اسكەريلەر تەك وقۋ-جاتتىعۋدا عانا ەمەس، سپورت پەن مادەنيەت سالاسىندا وزدەرىن تانىتىپ جۇرگەن جايى بار ەندى سول جايىندا ءسوز ەتەيىك.

اسكەريلەر اياگوزدەگى كوپبالالى اناعا باسپانا سىيلادى

تاياۋدا اياگوز گارنيزونى تانك جانە ارتيللەريا اسكەري بولىمدەرىنىڭ جەكە قۇرامىنان قۇرالعان شاعىن فۋتبول كوماندالارى سانيتارلىق نورمالاردى ساقتاي وتىرىپ وتكىزىلگەن شاعىن فۋتبول جارىسىنا قاتىستى.  بۇل دودالى جارىستا اۋدان كولەمىندەگى مەكەمەلەر مەن اۋىلداردان جيىنى 24 كوماندا ءوزارا باق سىناستى. كوماندالار تولەگەن جارنا جەڭىس قورى بولىپ تابىلدى. رەسپۋبليكالىق "حارەكەت" قايىرىمدىلىق قوعامى ۇيىمداستىرعان ءتۋرنيردىڭ ناتيجەسىندە اسكەرلەر  جاڭا مايليندە تۇراتىن كوپبالالى اناعا باسپانا سىيلادى.

بۇل اسكەري قىزمەتشىلەر قىزمەتتەن تىس ۋاقىتتا قايىرىمدىلىق ىسكە بەلسەنە قاتىسۋىن تانىتادى. اياگوز اۋدانىنىڭ باسشىلىعى بۇل جايىندا:

- ەكى جىل بويى قاتارىنان وتكىزىلگەن فۋتبول جارىسىن "حارەكەت" رەسپۋبليكالىق قايىرىمدىلىق قوعامى ۇيىمداستىرىپ وتىر. قايىرىمدىلىق قورى 2017 جىلدىڭ قازان ايىنان باستاپ، رەسپۋبليكا اۋماعىندا رەسمي تۇردە قىزمەت اتقارۋدا.

باستى ماقساتى - مۇقتاج جاندارعا، جەتىم-جەسىرلەرگە، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدارعا، كوپبالالى، جالعىزباستى انالارعا ءۇي نەمەسە جەر تەلىمىن ساتىپ الۋعا كومەك كورسەتۋ، - دەيدى.

كومانداسى جەڭىمپاز اتانعان تانك اسكەري ءبولىمىنىڭ سپورت جانە دەنە دايارلىعى قىزمەتىنىڭ باستىعى، اعا لەيتەنانت دارحان كەسىكباەۆ:

- ءبىزدىڭ اسكەري قىزمەتشىلەر ارقاشاندا قول ۇشىن بەرىپ، كومەكتەسۋگە دايىن. الايدا بۇگىنگى شاعىن فۋتبول جارىسى ارقىلى ءبىر وتباسىنىڭ باسپانالى بولۋىنا كىشكەنتاي دا بولسىن اتسالىستىق. "جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل" دەگەندەي، ارقاشان ءبىر-بىرىمىزگە قول ۇشىمىزدى سوزۋعا دايىنبىز. الداعى ۋاقىتتا ىزگى ىستەر جالعاسىن تاپسا دەيمىز، - دەيدى.

ساربازدار اراسىندا ۇلتتىق ويىن ناسيحاتتالۋدا

ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىندا اياگوز گارنيزونىنداعى تانك اسكەري ءبولىمى ساربازدارى اراسىندا ۇلتتىق «اسىق اتۋ» ويىنىنان جارىس ءوتتى.

اسىق ويىنىنان وتكىزىلگەن جارىستىڭ ماقساتى ءتول مەرەكەمىز اياسىندا بابالاردان جەتكەن قىمبات قازىنالارىمىزدىڭ ءبىرى ۇلتتىق ويىنداردى ناسيحاتتاۋ بولىپ تابىلادى. ونىڭ ىشىندە كەزىندە قازاق ساربازدارىن شىنىقتىرعان مەرگەندىككە ۇيرەتكەن اسىق ويىنىنىڭ ماڭىزى زور ەكەنى ايتپاسا دا بەلگىلى.

سونىمەن ءبولىم كومانديرىنىڭ تاربيە جانە يدەولوگيالىق جۇمىستار جونىندەگى ورىنباسارى مايور باقىتجان سەراليەۆ تورەشىلىك ەتكەن جارىسقا ءار باتالونداردان سايدىڭ تاسىنداي ىرىكتەلگەن 20-عا جۋىق سارباز قاتىستى.

جارىس قورىتىندىسى بويىنشا «اسىق اتۋ» ويىنى سايىسىنان زەنيتتىك ديۆيزونىنىڭ قاتارداعى جاۋىنگەرى قۋات ءمولدالىم 1 ورىندى يەلەنىپ، ارنايى ەستەلىك سىيلىقپەن ماراپاتتالدى.

مادەني شارا اياسىندا

قالادا ورنالاسقان تانك اسكەري ءبولىمىنىڭ ساربازدارى اياگوز اۋدانىنىڭ ولكە تانۋ مۇراجايىندا مادەني ساياحات جاساپ قايتىپتى.

اسكەريلەردىڭ بۇل مادەني شارادان كوزدەگەنى ساربازداردى ولاردىڭ وزدەرى ازاماتتىق بورىشىن وتەپ جاتقان ءوڭىردىڭ  تاريحىمەن تانىستىرۋ.

ەكسكۋرسيا بارسىندا ساربازدار ءوڭىردىڭ رۋحاني اسىل قازىنالارىمەن تانىسىپ، ءارتۇرلى ەكسپوناتتارىمەن، ونىڭ ىشىندە - مينەرولوگيا، پالەونتولوگيا، ارحەولوگيا، تۇرمىس پەن ەتنوگرافيا، قول ونەرى مەن زەرگەرلىك بۇيىمدار، سيرەك كىتاپتار، دەرەكتى قۇجاتتار، فوتوماتەريالدار كوللەكتسيالارىن كورىپ جانە قازىرگى كەزەڭدە مۇراعا اينالعان دۇنيەلەردى كوزدەرىمەن كورىپ، رۋحاني-مادەني كوكجيەكتەرىن كەڭەيتتى.

قاتارداعى جاۋىنگەر نۇريسلام ابۋ: «مەن اياگوز ءوڭىرى جايلى قازاق تاريحىنىڭ تاعىلىمى مول كىتاپتاردى وقىپ، سونىمەن قاتار قوزى كورپەش پەن بايان سۇلۋ ماحابباتتارى  جايلى كوپتەگەن ماعلۇماتتار مەن كينولار، تەاتردا قويىلىمدار كورگەنمىن. قازىر وسىندا اسكەري بورىشىمدى وتكەرۋدەمىن. ءبىز وسى مادەني شارا اياسىندا ولكە تانۋ مۇراجايىنداعى تاريحي ەستەلىكتەردى كوزبەن كوردىك. بۇل ماعان جانە جاۋىنگەر دوستارىما  ۇلكەن اسەر بەردى. الداعى ۋاقىتتا ءبولىم كىتاپحاناسىنان تاعىدا وسى ءوڭىر جايلى اقپاراتتار وقىپ تەرەڭىرەك بىلسەم دەگەن ويدامىن، - دەيدى اعىنان جارىلىپ.

شىعىس ايماققا قالقان بولعان ساربازدارىمىز وسىنداي يگى ىستەردىڭ نۋ ورتاسىندا جۇرگەن جايى بار.

ءابىل-سەرىك الىاكبار

Abai.kz