قاراعاندى قالاسىندا "ورىس الەمى" قورىنىڭ قولداۋىمەن "ورىس ورتالىعى" اشىلدى. بۇل قازاقستانداعى ءبىرىنشى ورتالىق ەمەس. ءۇشىنشى. بۇعان دەيىن اقتوبە مەن الماتى قالاسىندا اشىلعان. ورتالىقتىڭ ماقساتى ورىس ءتىلدى ورتانى قولداۋ، رەسەي مەن قازاقستاننىڭ بايلانىس اياسىن كەڭەيتۋ، مادەنيەت الماسۋدى ارتتىرۋ دەيدى. الايدا 2014 جىلى ۋكراينادا "ورىس الەمىن قورعاۋ" اتتى جەلەۋمەن سوعىس باستاعان رەسەيدىڭ ارەكەتىنە قاراپ، شىنايى نيەتىنە كۇمانمەن قاراماسقا امال جوق.

"ورىس الەمى" قورىنىڭ باسشىسى اتىشۋلى نيكونوۆ. ءيا، قازاقستاننىڭ تاريحي جانە تەرريتوريالىق زاڭدىلىعىنا كۇمان كەلتىرگەن رەسەيلىك دەپۋتات، ارانداتۋشىنى ايتامىز. ەستەرىڭىزدە بولسا ول 2020 جىلى جەلتوقسان ايىندا "قازاقستان دەگەن بولعان ەمەس. سولتۇستىك قازاقستاندا ءتىپتى حالىق جوق ەدى. حالىق بولدى، بىراق تەك وڭتۇستىكتە. جالپى قازاقستان اۋماعى رەسەي يمپەرياسى مەن كسرو-نىڭ سىيلىعى" دەگەن ەدى. مىنە، سولاي قازاق جەرىنىڭ تۇتاستىعىنا قاۋىپ توندىرەتىن سوزدەر ايتقان نيكونوۆتىڭ ورتالىعى قاراعاندى قالاسىندا اششىلىپ وتىر. ۆياچەسلاۆ نيكونوۆ الەكسەەۆيچ رەسەي دۋماسىنىڭ دەپۋتاتى، "ساياسات" قورىنىڭ باسشىسى، "رەسەي بىرلىگى ءۇشىن" قورىنىڭ توراعاسى، "ورىس الەمى" قورىنىڭ باسشىسى بولىپ تابىلادى. الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى ارنايى روليكتەر جاساپ، كسرو كەزەڭىن قالپىنا كەلتىرۋدى قالايتىنىن اشىق بىلدىرەدى.

قازاقستاندا قاراعاندىداعى ورتالىققا دەيىن ەكى ورتالىق اشىلعان. ولاردىڭ مەكەن-جايى مەن بايلانىس ءنومىرى جايلى russkiymir.ru سايتىنىڭ ورتالىقتار كاتالوگىندە ناقىت اقپارات بەرىلگەن. اقتوبە قالاسىنداعى باسشىسى ەمەليانوۆا ەلەنا ۆلاديميروۆنا، ال الماتى قالاسىنداعى باسشىسى ۋماتوۆا جاننا ماكسۋتوۆنا دەپ كورسەتىلىپتى. كاتالوگكە قاراعاندى قالاسىنداعى ورتالىق جايلى اقپارات ءالى سالىنىپ ۇلگەرمەگەن سياقتى. كاتالوگتەر تىزىمىنەن بايقاعانىمىزداي ورتالىق ازيادا تۇركىمەنستان مەن وزبەكستاندا "ورىس الەمى" ورتالىقتارى جوق.

"4-ماۋسىم كۇنى قاراعاندى قالاسىندا "ورىس ورتالىعى" اشىلدى. بۇل ءبىزدىڭ قازاقستانداعى ءۇشىنشى ورتالىعىمىز. بۇعان دەيىن الما-اتا جانە اكتيۋبينسك قالاسىندا اشىلعان ەدى" دەگەن حابارلاما russkiymir.ru سايتىندا شىققان ەدى. الايدا بۇگىندە ول حابارلاما سايتتان ءوشىرىلىپتى. سايتتا ولار "الما-اتا، اكتيۋبينسك" دەگەن وتارلىق كەزەڭنىڭ اتاۋىن جازعانىنا قاراپ، ءبىزدىڭ ەلىمىزگە دەگەن پيعىلىن بىلۋگە بولادى.

بوكەتوۆ اتىنداعى قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتى بۇل حابارلاماعا وزدەرىنىڭ رەسمي جاۋاپتارىن بەردى. "اكادەميك ە.ا.بوكەتوۆ اتىنداعى قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەسمي پاراقشاسىندا كەلەسىدەگىدەي اقپارات جاريالاندى: «6 ماۋسىمدا ا.س.پۋشكيننىڭ تۋعان كۇنى قارساڭىندا تويلاناتىن حالىقارالىق ورىس ءتىلى كۇنىنە وراي فيلولوگيا فاكۋلتەتىندە ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىنىڭ وقۋ كابينەتى اشىلدى. وكىنىشكە وراي، وسىعان بايلانىستى كەيبىر اقپارات قۇرالدارى مەن الەۋمەتتىك جەلىلەردە جاريالانعان مالىمەتتەردىڭ شىنايى بولماعاندىعىن ايتا كەتۋ كەرەك.
ۋنيۆەرسيتەتتە سوڭعى ۋاقىتتا تىلدەردى ساپالى وقىتۋ ءۇشىن اعىلشىن، نەمىس، قىتاي، تۇرىك تىلدەرىنىڭ كابينەتى اشىلعاندىعىن اتاپ وتكىمىز كەلەدى. اتالمىش اشىلعان كابينەتتىڭ «ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتى» ماماندىعى بويىنشا وقىپ جاتقان ءبىلىم الۋشىلارعا جانە الىس-جاقىن شەتەلدەن كەلگەن ستۋدەنتتەرگە ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىن مەڭگەرتۋدى ماقسات ەتەتىندىگىن تۇسىندىرەمىز.
بۇل كابينەتتى اشۋ ماسەلەسى قازاقستانداعى رەسەيدىڭ توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىلىگىمەن 2017, 2018, 2019 جىلدارى تالقىلانىپ، شەشىمىن تاپقان.
ەكىجاقتى ءوزارا كەلىسىمنىڭ نەگىزىندە 2021 جىلى ءساۋىر ايىندا بەرىلگەن 1038 دانا وقۋ ادەبيەتى فيلولوگيا فاكۋلتەتىندە ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتى ماماندىعى بويىنشا وقيتىن ستۋدەنتتەردىڭ وقۋ اۋديتورياسىنا قويىلدى" دەيدى ولار.

وسى حابارلاماعا بايلانىستى سايتتان اقپارات الىنعان سياقتى. جالپى ورىس الەمى دەگەن جەلەۋمەن رەسەيدىڭ وزگە ەلدە تالاي بىلىق جاساپ جاتقانىن كوز كورىپ، قۇلاق ەستۋدە. "قازاقستاندى جوق، بولماعان" دەگەن نيكونوۆتىڭ ورتالىقتارى قازاقستاندا بولۋى ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىنان دا، ەلدىك تۇرعىسىنان دا ۇلكەن سىن.

كا مىرزا

Abai.kz